در کتاب پدر پولدار پدر بی پول به تفاوت های زندگی دو انسان خردمند و دانا می پردازد با این تفاوت که یکی از پدرها تصمیمات مالی هوشمندانه تر از دیگری می گیرد و امروز به مهم ترین نکات تفکر پولدار تفکر بی پول می پردازیم، تفکراتی که بسیاری از تصمیمات مالی زندگی مان را تحت الشعاع قرار می دهد.

باور به این که من بی کفایتم و من فقیرم و من توانایی ندارم در آدم های فقیر دیده می شود، آن ها پذیرفتند که سرنوشت آن ها تغییر نخواهد کرد، سرنوشت هر فرد از پیش نوشته شده است و قادر به تغییر سطح اجتماعی خودشون نیستند و عملا رفتارشان برگرفته از هویت شان هست و برای رشد فکری خود تلاشی نمی کنند. چرا که باورها، انتظارات را شکل می دهند و انتظارات به رفتار ما جهت می دهد.

باورها، رفتار ما را شکل می دهند

بسیاری از ما به دلیل شکست هایی که در ابتدای کار با آن مواجه بوده ایم، باور به عدم تغییر رفتار در ما تشدید می شود و این باعث فقر ذهن و در نتیجه تغییر رفتار می شود.

نمونه هایی از باورهای اشتباه که خود یا بسیاری از اطرافیان با آن مواجه هستیم:

باور به عدم تغییر زندگی

باور به استعداد و هوش ثابت

باور به توانایی محدود

فلانی هم نتوانست این کار را انجام دهد، من که . . .

کارهایی انجام می دهم که اصلا امکان تغییر باور در آن نیست و نتیجه اش باور رو تشدید می کنه (دیدی گفتم نمیشه)

تفکر فقرا تفکر ثروتمندان

متاسفانه تفکر فقیر در این چرخه ی شناختی گیر می کنند.

این باور ها آن قدر تاثیر گذار است که وقتی از واژه ی “کمیته امداد” استفاده می کنیم، حس این که آن فرد مددجو هست باعث می شود که فرد توانایی خودش رو محدود ببیند.

باورها و پیش زمینه ها آن قدر در رفتار ما تاثیرگذار است که باید با احتیاط بسیاری از آن ها صحبت کرد، بگذارید چند مثال در این رابطه بر مبنای تحقیقات انجام شده، بپردازیم.

• پیش زمینه سازی (priming)- برای مثال در یک آزمون، پیش از برگزاری به خانم ها بگویند که “شما در درس ریاضی بسیار ضعیف هستید” به صرف همین جمله، نتایج نشان داد که خانم ها عملکرد ضعیف تری از خود به نمایش گذاشتند.
• حتی فامیلی فرد اگر نشان دهنده ی رتبه ی پایین اجتماعی باشد، باور ناتوانی رو در فرد تشدید می کند
• پیش از برگزاری کلاس درس با تداعی زیارت یا بازدید از یک مکان مذهبی، تفریحی یا دلچسب و درخواست نوشتن خاطره از آخرین بازدید موجب شد که رفتارهای انسان دوستانه ی شرکت کنندگان در کلاس بیشتر شد.

برخی پیش بینی ها یا پیش داوری ها نیز موجب تاثیر نامطلوب بر روی باورها و در نهایت تغییر رفتار ما می شود.

پیش بینی های خودکام بخش:  چیزی را انتظار می کشیم که احتمال کمی برای آن رخداد است ولی انتظار باعث می شود که آن پیش بینی محقق شود. شاید بارها برای شما اتفاق تلخی افتاده باشد که بارها به آن فکر کرده اید و از رخ دادن آن واهمه داشته اید.

سوگیری تایید و نظریه هم نوایی

من اعتقاد دارم که نمی توانم مطالعه ی مناسبی داشته باشم و در عمل هم جوری رفتار می کنم که اون فرضیه تایید شود و این اتفاق ناشیر از سوگیری تایید می باشد.

در این راستا نظریه هم نوایی تاکید دارد که اگر من بدانم که می توانم ولی عملکردم نشان بدهد که نمی توانم این مسئله به درگیری ذهنی می انجامد و ترجیح ذهن بر این است که عمل و ذهنیت انسان با هم، همخوانی داشته باشد.

اثرات فقر بر روی تصمیم گیری

یکی از مهم ترین تاثیرات فقر بر روی کیفیت تصمیم گیری از مبحث کمیابی توضیح داده می شود، چرا که با کاهش پهنای باند ذهنی و افزایش فشار بر مغز، عملا فرد وظایف خود را به خوبی انجام نمی دهد و در واقع پهنای باند پایین باعث افت قدرت تصمیم گیری می شود و این نکته به واقعیت تلخی دامن می زند:

اخیرا تحقیقات دانشمندان نشان می دهد که کشاورزان در زمانی که برداشت محصول رو انجام ندادند به علت بدهی و وام های زیاد با فقر زیادی رو به رو هستند و در این زمان محققان سطح هوش آن ها را در زمانی که فشار بر روی آن ها بالا است اندازه گیری کردند و مجددا این آزمایش را در زمانی که محصولات را برداشت کردند و پولدار هستند اندازه گیری کردند.

نتیجه ی مهم این آزمایش در این است که کشاورزان در زمان برداشت محصولات و دوران پولداری سطح هوش بالاتری داشتند.

اثر استرس بر هوش مالی

اثر استرس بر هوش مالی

همچنین استرس بالا نیز موجب اثر منفی بر روی تصمیم گیری مالی می شود. در سال های فعالیت در بازار بورس به وفور با این مورد مواجه بوده ام که سرمایه گذاران تحت تاثیر استرس بالای افت قیمت سهام، سهام خود را در پایین ترین قیمت به فروش می رساندند در حالی که قیمت سهام شرکت مورد نظر تنها چند روز بعد از معامله افزایش قابل توجهی داشت.

به صورت عمومی نیز، روزانه با انسان های بسیاری رو به رو هستیم که برای حفظ ارزش پول خود از افزایش ارزش دلار، در بالاترین قیمت دلار، به دلیل استرس بالای ناشی از افت سرمایه اقدام به خرید دلار می کنند و متاسفانه مدتی بعد از فروکش کردن احساسات عمومی جامعه و کاهش ارزش دلار، باز هم به دلیل استرس ناشی از افت ارزش دلار، دلار را به فروش می رسانند. با این تفاسیر استرس بالا موجب ضرر و زیان قابل توجهی برای فرد مورد نظر بشود.

به صورت کلی استرس باعث ترشح کورتیزول و کاهش هوش می شود و این یکی از مهم ترین دلایل تصمیمات اشتباه مردم فقیر یا انسان های با استرس بالا می باشد. همچنین در شرایط ریسکی افراد دچار نا امیدی و افسردگی و کاهش تمرکز می شوند که این مهم به تصمیمات ناکارا منتهی می شود.

اگر بخواهیم فقر را به بیماری یا مشکلی نسبت بدهیم که قابل لمس تر باشد، می توان آن را به حالتی تشبیه کرد که فردی شب گذشته را نخوابیده و یا حتی گویی هیچ گاه نخوابیده است. در این حالت مطمئنا از فرد مربوطه نمی توان انتظار تصمیمات سنجیده و عقلایی را داشت.

با این تفاسیر بهترین زمان تصمیم گیری چه زمانی است؟

به واقع پهنای باند مغزی پایین “مالیات فقرا” نامیده می شود و باعث تصمیمات اشتباه متوالی در زندگی فرد می شود.

اما چگونه تفکر فقیر را از خود دور کنیم، مانند اتفاقی که در کتاب پدر پولدار پدر بی پول افتاد، حال می خواهیم علاوه بر ابزارهایی که به آن اشاره شد، از تفکر فقر دوری کنیم.

به صورت کلی انسان در مورد “خود آینده” بسیار مطمئن هستند و همواره در تفکرات خود، آینده شان را بسیار قدرتمند تصوی می کنند و هر تصمیمی را به راحتی به تعویق می اندازند و از این رو در مالی رفتاری معتقدیم آدم ها غیرعقلایی هستند.

مغز نمی تواند در تصمیم گیری های خود برای زمان اهمیت ویژه ای قائل شود و در نهایت بین یک روز تا ۷ روز می تواند تصمیم گیری زمانی مناسبی برای برنامه ها داشته باشد. با این توصیف که مغز در زمانی که طول مدت برنامه های شما افزایش پیدا می کند در مواجهه با اتفاقات و زمان های مختلف، تصمیمات مختلفی می گیرد و لذت ها و انتخاب های باحال را به زمان حال و تصمیمات سخت و صحیح را به آینده موکول می کند.

تصمیماتی از جنس زیر ناشی از این اشتباه مغز ما است:

فقرا دیرتر بچه ها را به مدرسه می فرستند. پول را الان می دهم و بازگشتش در آینده ای نامعلوم خواهد بود که هیچی اش هم معلوم نیست.

در سلامت و بهداشت هم مردم آینده ای که برای خود متصور هستند که آینده ی خوشایندی نیست. امروز پولی به بیمه می دهم که در بدبختی کمکم کند و عملا مغز دوست ندارد به بدبختی فکر کند.

فقرا پیشگیری های ارزان قیمت را به همین خاطر انجام نمی دهند. تقاضای سلامت بسیار پرکشش است ولی وقتی هم دولت حمایت می کند و پولی هم نمی دهند اما باز هم فقرا استقبال نمی کنند چرا که فکر می کنند چون هزینه ی کمتری دادن پس با ارزش نیست و از طرفی تا بابت چیزی هزینه ی قابل توجهی پرداخت نشود، انگیزه ای برای پیگیری و عمل به آن نخواهند داشت.

چگونه پس انداز کنیم؟

هوش مالی

در مورد پس انداز یادآوری ها تاثیر منفی دارد و به فرد یادآوری می کند که من فقیرم و باید پس انداز کنم و این جمله اثر منفی روی ذهن دارد ولی اگر یادآوری متمرکز کننده باشد، اثر منفی کمتری خواهد داشت. پس بهتر است هدف را حتما بنویسید.

برای مثال در برنامه ریزی خود بنویسید که مثلا برای خرید یخچال پس انداز می کنم.

این تصمیم منجر به فقر خواهد شد.

چگونه به واسطه هوش مالی، پس انداز را افزایش دهیم؟

طرز فکر ثروت مندان

در سیستم مغز انسان، تصمیم گیری بین امروز و فردا (بین زمانی) سخت است ولی بین فردا و فرداها دیگر سخت نیست، حتی وقتی در خصوص تصمیم گیری برای آینده مغز خود را به کار می بندیم همان بخشی از مغز فعال می شود که برای تصمیم گیری در خصوص آینده ی فردی دیگر فعال می شود.

برخی از بانک ها نیز از این سیستم تصمیم گیری مغز استفاده کرده و در تبلیغات خود شعار زیر را قرار می دهند:

 فردا بیشتر پس انداز کن.

به این معنی که  اضافه افزایش حقوق آینده ی شما، بانک بخشی را برای پس انداز برداشت می کند و این باعث می شود تا که شما از خود الآن فاصله بگیرید و شیفته ی تبلیغات بانک شوید.

فرض کنید کارفرما در پایان سال از شما یک سوال بپرسد و از شما بخواهد که مبلغی از حقوق خود را در فعالیت های شرکت سرمایه گذاری کنید و در زمان بازنشستگی، درآمد مناسبی کسب کنید. کدام یک از دو گزینه ی زیر را انتخاب می کنید؟

گزینه ی یک: از همین ماه ۱۰ درصد از حقوق ماهیانه به این امر اختصاص داده شود.

گزینه ی دو: از زمان اعمال افزایش حقوق سال آینده این مبلغ از حسابم کسر شود.

بسیاری از مردم ترجیح می دهند که به جای اینکه خود را از درآمد ماه جاری محروم کنند، آن را تاخیر بیندازند و با افزایش حقوق سال آینده این مبلغ را جبران کنند.

آموزش خود کنترلی به کودکان

همانطور که از نام واژه ی “خودکنترلی” برمی آید، این کار در هوش مالی به معنی به تاخیر انداختن مصرف فعلی و سرمایه گذاری درآمد برای زندگی بهتر در آینده می باشد. در کودکان نیز خودکنترلی می تواند به پس انداز عیدی ها یا نگه داشتن خوراکی ها برای روز مبادا و پس انداز پول تو جیبی آن ها تعریف شود.

نکته ی مهم این جاست که آموزش خود کنترلی در کودکی باعث می شود که این آموزش با فرد تا بزرگسالی همراه باشد، مانند یک ماهیچه که در طول زمان قوی تر می شود. به این منظور آزمونی طراحی شد و چند کودک به منظور آزمون خودکنترلی در اتاقی قرار گرفت.

در این آزمون، هر کودک برای چند دقیقه در اتاقی تنها قرار می دادند، آن هم در حالی که یک شیرینی خوشمزه بر روی میز و رو به روی آن ها قرار داشت و از آن ها میخواستند که شیرینی را نخورند و اگر موفق می شدند به آن ها یک شیرینی دیگر جایزه داده می شد. به واقع آزمونی برای به تاخیر انداختن مصرف برای آینده بود و سپس سرنوشت هر یک از کودکان در سال های بعد مورد بررسی قرار داده شد.

زمانی که بچه های آزمایش مذکور به سن بزرگ سالی رسیدند. آن هایی که شیرینی را نخوردند انسان های موفق تری در کار و تحصیل و زندگی بودند.

این آزمون صحه ای بر این جمله است که:

 از کودکی حتی کمتر از شش سال باید به بچه ها خود کنترلی را آموزش داد و هوش مالی آن ها را تقویت کرد.

حساب های ذهنی و هوش مالی

تا به حال از حسابداری ذهنی چیزی شنیدید؟

چرا کارمندان زمان دریافت پاداش خرج های غیرضروری بیشتری دارند؟

چرا وقتی ارث به خانواده ای می رسد، آن خانواده در هزینه های خود صرفه جویی کمتری می کنند؟

حسابداری ذهنی یا حساب های ذهنی چیست؟

مغز ما با درآمد ما به صورت های مختلفی برخورد می کند. برای مثال برنامه ریزی ما برای درآمد ناشی از شغل ثابت با درآمد ناشی از شغل دوم تفاوت دارد. در حالی که پول دریافتی همان پول است اما نوع واکنش مغز ما در هزینه کرد این مبالغ متفاوت است و گاها درآمد ناشی از شغل را مقتصدانه و درآمد ناشی از شغل دوم یا درآمد موقت را با بی مبالاتی خرج می کنیم.

بسیاری از خانواده ها در هزینه کرد درآمد خود احتیاط بالایی به خرج می دهند ولی پولی که به صورت غیرمتناوب به دست می آورند را به راحتی هزینه می کنند، در حالی که پول همان پول است با همان ارزش و این ناشی از حسابداری ذهنی است.

حساب داری ذهنی و حساب های ذهنی آفت هوش مالی به شمار می آیند.

به صورت کلی مغز پول هایی که از بخش های مختلف زندگی کسب می کنیم را به صورت های متفاوتی به خرج می رساند برای مثال حقوق ثابت رو متفاوت از درآمد سایت خرج می کنیم که این ناشی از حساب های ذهنی است.

حساب داری ذهنی تنها یک اشتباه در مغز ماست.

در بعد کشوری نیز با همین موضوعات رو به رو هستیم. برای مثال درآمد ناشی از فروش نفت در کشورهای نفت خیز به عنوان یک درآمد متغیر در نظرگرفته می شود و نظارت مناسبی برای عملکرد و هزینه کرد آن ها صورت نمی گیرد. به واقع از این رو که این کشورهای تولیدکننده نفت، به دلیل عدم زحمت در فرآیند استخراج  منابع را حیف می کنند و رفتار کشورها با پول ناشی از فروش نفت مانند پولی که برای یارانه دریافت می کنیم. در ذهن به صورت ناخودآگاه به صورت بهینه با پول یارانه رفتار نمی کنم.

اما به صورت کلی خانم ها کمتر دچار عدم سازگاری زمانی هستند و پول های بدون زحمت را صحیح تر هزینه می کنند و در موارد بلندمدت مثل تغذیه و بهداشت و غیره هزینه می کنند در صورتی که آقایان صرف شام و خوراکی و عشق و حال می کنند.

اگر می خواهید در خصوص ساختار تصمیم گیری و هوش مالی بیشتر بخوانید:

اثرات فقر بر تصمیم گیری و هوش مالی

فقرا تصمیمات بدی می گیرند.

آن ها بیشتر قرض می کنند و کمتر پس انداز

بیشتر سیگار می کشند و کمتر ورزش می کنند

بیشتر مشروب می نوشند و کمتر غذاهای سالم می خورند

بدترین درخواست اشتغال را می نویسند و روز مصاحبه ی کاری لباس خوبی به تن نمی کنند

این ها همگی ناشی از فقر است و در این مقاله به فقر و اثرات زیان بار آن بر زندگی اشاره کرده ایم، اما این بار از زاویه ای دیگر آن را بررسی می کنیم.

فقر باعث می شود دیگر دیدگاه بلندمدتی به زندگی نداشته باشید و دغدغه تان گذراندن فردا باشد.

متاسفانه در بسیاری از سریال های تلویزیونی انسان های پولدار را افرادی تصویر کرده اند که اعضای خانواده همگی با هم مشکل دارند و هر یک به ثروت دیگری چشم دارد و با این که پول دارند شرایط سختی را می گذارنند و بچه های آن ها خلاف کار می شوند و بیمار می شوند و غیره و از سویی خانواده های فقیر کمتر با مشکلات بالا مطرح هستند و حتی فقر ستایش می شود.

ولی آیا در دنیایی که در آن زندگی می کنیم، این باورها واقعیت دارد؟

آیا امروز مشکل بسیاری از خانواده ها فقر است یا ثروت؟

امروز با بررسی مسئله ی فقر و اثرات آن بر زندگی به سراغ برخی باورها می رویم.

آخرین تحقیقات  خانم نوبل از آزمایشگاه عصب شناسی، تجریبات نونهالی و رشد حاکی از آن است که فقر بر روی رشد ذهنی کودک تاثیر منفی می گذارد. در این تحقیقات از ۶۰ کودک از مهدکودک های عمومی فیلادلفیا استفاده شد که ۳۰ کودک طبقه ی متوسط و ۳۰ کودک طبقه ی فقیر یا اندکی بالاتر از خط فقر بودند و از آن ها آزمایشاتی نظیر شناخت چهره، شناخت عکس، آزمون واژگان به عمل آمد که مورد توجه دانشمندان بود و در این آزمایشات دانش آموزان فقیر عملکرد بدتری را به نمایش گذاشتند.

همچنین بررسی MRI مغز کودکان خانواده های فقیر و با تحصیلات پایین حاکی از نازک تر بودن قشر پیش پیشانی نسبت به بچه های با وضع مالی متوسط بود که این مسئله بر هوش پایین و تحصیلات کم کودکان فقیر صحه می گذارد. گفتنی است بخش پیش پیشانی با کارکرد اجرایی مغز مرتبط است.

همچنین بررسی های بعدی حاکی از آن بود که مغز آن هایی که درآمد خانوادگی و والدینی با تحصیلات بالاتر داشتند نسبت به هم­سن و سالان کودکان خانواده های فقر ناحیه های سطحی بزرگتری داشت و بیشترین همبستگی بین بخش های مرتبط با عملکرد زبانی و اجرایی را دارا بودند.

همچنین تاثیر افزایش درآمد روی مغز کودکان خانوده های فقیر بسیار بیشتر از افزایش درآمد خانواده های ثروتمند است و با کاهش درآمد خانواده از سطحی مشخص شده رشد مغز کودکان با شتاب قابل توجهی کمتر می شود.

به صورت کلی بنابرتحقیقات انجام شده در ایالت متحده آمریکا ناحیه سطحی مغز کودکانی که سطح درآمد خانواده شان کمتر از ۲۵،۰۰۰ دلار است نسبت به کودکانی که از خانواده هایی با درآمد بیشتر از ۱۵۰،۰۰۰ دلار در سال است ۶% کمتر می باشد. همچنین بررسی ها در سال ۲۰۱۵ نشان می دهد که در ایالات متحده کودکان زیر خط فقر با درآمد کمتر از ۲۴،۲۵۰ دلار برای یک خانواده ی چهار نفری ۸ تا ۱۰% ماده ی خاکستری کمتری داشتند و کودکان خانواده های با درآمد ۱٫۵ برابر خط فقر نیز ۳ تا ۴ درصد ماده ی خاکستری کمتری نسبت به استانداردها داشته اند و این مسئله عموما ناشی از فقر بوده است.

به صورت کلی از سال های گذشته ذهنیت مردم بر این بوده است که افراد فقیر به این خاطر فقیر هستند که تصمیمات بدی می گیرند اما تحقیقات امروز حاکی از آن است که:

افراد به این خاطر تصمیمات بدی می گیرند که فقیر هستند.

جان کلام این که فقر بر تصمیم گیری اثر منفی دارد و انسان های فقیر تصمیمات به مراتب بدتری می گیرند.

اثر فقر بر هوش مالی

همانگونه که گرسنگی مانع تفکر انسان می شود، کمبود زمان و فقر نیز از توانایی تصمیم گیری می کاهد. به واقع زمانی که ذهن بر روی یک موضوع متمرکز باشد، قابلیتش برای برنامه ریزی بلندمدت و ارتقای توانایی ها و مهارت های شخصی کاملا مختل می شود. مانند رایانه ای که که در حال انجام چند فعالیت هم زمان است و با سرعت کمی اطلاعات را پردازش می کند.

به واقع انسان ها ظرفیت های ذهنی شان را از دست نمی دهند بلکه توانایی دسترسی به تمام داشته های ذهنی خود را از دست می دهند. از این رو تحقیقات جدید نشان می دهد که رفتارهای فکر نشده، عملکرد نامناسب در محل کار، تصمیمات مالی نادرست و غیره همگی ناشی از کمیابی یا مشکلات مالی می باشد و ردپای فقر در جای جای تصمیمات اشتباهمان دیده می  شود.

اثر فقر خانواده بر کودکان

فقر باعث کاهش ظرفیت ذهن و عصبانیت و اضطراب می شود و به واقع پهنای باند ذهن را کاهش می دهد و عملکرد ذهنی فقرا حتی از افرادی که بیشتر از ۲۴ ساعت بیدار مانده اند نیز کمتر می شود. همچنین پژوهشی در سال ۲۰۱۳ نشان داد که کودکانی که فقیر بزرگ می شوند دو سال کمتر آموزش می بینند و سالانه ۴۵۰ ساعت کمتر کار می کنند و خطر ابتلایشان به بیماری، سه برابر کودکان خانوارهای مرفه است.

چاره چیست؟

افزایش درآمد ناشی از سرمایه گذاری منجر به آن می شود که والدین دغدغه کمتری را برای کسب درآمد و زمان کیفی بیشتری را فرزندان خود اختصاص دهند و این به رشد سلامت ذهنی کودکان و افزایش نمرات تحصیلی آن ها منجر می شود. بزهکاری در جوانان کاهش می یابد و دوره ی تحصیل خانواده ها افزایش می یابد.

در اینجا منظور از زمان کیفی، زمانی است که والدین تمام توجهشان به کودکشان است، نه اینکه بخشی را به ناراحتی ناشی از کار، قسط های عقب افتاده، هزینه ی منزل و غیره اختصاص دهد. به واقع والدین به میزان گذشته کار می کنند اما زمان کیفی بیشتری برای فرزندان دارند..

بنا بر دستاوردهای پژوهشی محققی به نام کاستلو از یکی از ایالت های آمریکا در کارولینای شمالی نشان می داد که افزایش درآمد خانواده ها منجر به یک سال اضافه ی تحصیل تا سن ۲۱ سالگی و کاهش ۲۲% شانس داشتن سابقه ی مجرمانه تا ۱۶ سالگی می شد.

تصمیم گیری تحت فشار

بسیاری از مردم در وضعیتی که فشار زیادی را تحمل می کنند صرفا بر مبنای تجربیات خود از شرایط موجود تصمیم گیری می کنند. ذهن انسان در این زمان بازخوردهایی از وضعیت مشابه یا کمتر منطقی ارائه می دهد و جملاتی نظیر این که: “جز این، چاره ی دیگری ندارم” و “من احتمال زیاد به توافق برسم” و “من احتمالا این وضعیت را مدیریت خواهم کرد” و غیره می تواند تصمیم گیری ما را با اشتباه مواجه کند.

بسیاری از مردم عمده ی تصمیمات خود را بر مبنای اعتقادات شان می گیرند، شاید امروز لازم باشد بر اعتقادات تان تمرکز کنید و ببینید آیا واقعا باورهای شما، زندگی خوبی را برایتان رقم خواهد زد.

هوش مالی و تغییر باورهای مالی

همین حالا یه کاغذ سفید بردارید و باورهای تان را در خصوص ثروت را بنویسید.

هوش مالی

چگونه در ۱۰ سال یا کمتر بازنشسته بشویم؟

در این مطلب به رازهای بازنشسته شدن در طی ۱۰ سال می پردازیم و برای رسیدن به استقلال مالی کافی است ۷ قدم زیر را با دقت بردارید.

قدم اول: بودجه ی بازنشستگی خودتان را مشخص کنید

در ایران به دلیل قوانین کار و بیمه ی اجباری، افراد شاغل قادر به انتخاب نوع بیمه ی بازنشستگی خودشان نیستند و از طرفی با توجه به بحران صندوق های بازنشستگی در طی سال های آتی، لزوم پس انداز برای دوران بازنشستگی بیشتر از قبل نمایان است.

متأسفانه امید زیادی به پرداخت مناسب در دوران بازنشستگی نمی توان داشت. ازاین‌رو شما باید برای رسیدن به استقلال مالی در دوره ی بازنشستگی تلاش بیشتری داشته باشید.

بگذارید پس انداز برای بازنشستگی را به بالا رفتن از کوه تشبیه کنیم. شما برای بالا رفتن از کوه قبل از حرکت به چه چیزهایی فکر می کنید؟

مطمئنا بدون این‌که بدانید کدام کوه خواهید رفت و اصلاً ارتفاع آن کوه چقدر است، وسایل خودتان را جمع نخواهید کرد!

در پس انداز برای دوران بازنشستگی و رسیدن به استقلال مالی نیز به همین ترتیب است، مطمئنا تا قبل از مشخص کردن بودجه ی مورد نیاز برای بازنشستگی، پس انداز کردن یا تصمیم به پس انداز نمی‌تواند نتیجه ی مد نظر ما را داشته باشد.

تصور کردید؟

حالا روی کاغذ بنویسید که برای رسیدن به استقلال مالی در دوران بازنشستگی چقدر باید سرمایه داشته باشید. مثلاً اگر خودتان را در یک ویلا در یکی از بهترین مناطق ایران یا دنیا تصویر کردید، برای خرید این ویلا چه مقدار سرمایه نیاز خواهید داشت؟

این راهکار به نظر من فوق‌العاده است.

استقلال مالی

اگر شما در طی سال هایی که مشغول به کار بوده اید پس انداز یا سرمایه گذاری داشته اید که قدم مناسبی است ولی حتی اگر تا کنون پس انداز نداشتید و یا حتی بدهکار هم هستید، اصلاً جای نگرانی نیست و الآن بهترین فرصت تصمیم گیری است.

گردش این حساب را بر روی همان کاغذی که بر روی آن مبلغ سرمایه را یادداشت کردید، بنویسید.

این راهکار هم یکی از بهترین کارها برای تخمین هزینه های زندگی است، اگر تا کنون از حساب های مختلف برای پرداخت هزینه های زندگی استفاده می کنید همین حالا تصمیم بگیرید این کار را منظم کرده و از همین حالا تمامی مخارج خود را در پایان شب یادداشت نمایید.

جمع بندی مرحله اول: شما در پایان این مرحله باید دو چیز بر روی کاغذ خود نوشته باشید:

• سرمایه ی مورد نیاز برای رسیدن به استقلال مالی و رسیدن به تصویری که از دوران بازنشستگی دارید
• تخمین مخارج سالیانه ی خود در زندگی

برای مثال اگر هدف شما این است که در سن ۳۵ سالگی بازنشست شوید و در آن سال از محل سرمایه گذاری در ملک ماهانه ۱۰ میلیون تومان درآمد داشته باشید، شما نیاز به سرمایه ای حدوداً ۲ میلیارد تومان خواهید داشت.

حال باید مخارج سالیانه ی خود را تخمین بزنید. برای مثال اگر شما در حال حاضر سالیانه ۳۰ میلیون تومان درآمد دارید باید تخمین بزنید که مخارج شما در سال چه مقدار است و حتماً آن را دسته‌بندی کنید:

نکته‌ی مهم: مخارج شما به دو دسته تقسیم می شوند:

مخارج ثابت: مخارجی مانند اجاره ی منزل، قسط وام، شهریه مدارس یا کلاس فرزندان، هزینه ی خرید مایحتاج ضروری منزل (گوشت، برنج، مرغ) و غیره

مخارج متغیر: همان‌طور که از اسم آن مشخص است این مخارج متغیر هستند. مثلاً مخارجی مثل مسافرت، رستوران، خرید وسایل منزل و غیره.

قدم دوم: برای ارتقای شغل تلاشتان را بیشتر کنید

البته اصلاً منظور ازجمله‌ی بالا این نیست که ارزش شغل شما بیش‌ازاندازه است و از همه دارایی های شما بیشتر ارزش دارد، ولی تاکید این جمله ازآن‌جهت است که شغل شما مثل یک موتور برای شروع حرکت شما به سمت بازنشستگی زودهنگام است.

در مقاله ی شش گام برای افزایش درآمد و ارتقای شغل به‌تفصیل چندین راه برای افزایش درآمد و ارتقای شغلی آورده شده است. خبر خوب برای شما این‌که شما می تونی همین امروز این کار را شروع کنید.

ارتقای شغلی

قدم سوم: در هزینه های بودجه ی خود صرفه جویی کنید

برای رشد درآمد شما باید فاصله ی بین درآمد خودتان و هزینه ها را با افزایش بودجه و بازبینی بودجه تان افزایش بدهید.

یکی از بهترین راهکارها برای ایجاد فاصله بین درآمد و پس انداز، بررسی و رصد جریآن‌های پول خروجی از جیب شماست. به‌این‌ترتیب که شما باید تمام هزینه های روزمره ی زندگی خودتان را یادداشت کنید و با بررسی متوجه شوید بیشترین هزینه های زندگی شما در کدام بخش از زندگی تان است

مطمئنا نوشتن این هزینه ها جزئیاتی را به شما نشان خواهد داد که شاید هیچ‌گاه به فکرتان هم نمی‌رسید که برای مثال ماهانه ۱۰% از درآمدتان صرف خرید پفک و بستنی می‌شود، چیزی که هیچ‌گاه پیش از آن احساس نکرده بودید، اتفاقی که چند سال پیش برای من افتاده بود!

با مدیریت و رصد جریان پولی خروجی از جیبتان می‌توانید بسیاری از ناکارایی های مالی زندگی را شناسایی و با تکیه بر هوش مالی خودتان، کیفیت زندگی تان را افزایش دهید.

هوش مالی به معنای کاهش کیفیت زندگی و ایجاد شرایط سخت در زندگی نیست، بلکه هنر مدیریت درآمد و هزینه ها است.

توصیه می‌کنم حتماً بر بودجه ای که برای خود در نظر گرفته‌اید نظارت کافی داشته باشید و به‌صورت ماهانه عملکرد خودتان را بسنجید و مطمئن باشید که این کار مؤثر خواهد بود.

پس انداز | سرمایه گذاری

قدم چهارم: سرمایه گذاری را همین حالا شروع کنید.

حالا که در حال برنامه ریزی برای افزایش درآمد و مدیریت هزینه ها هستید، با توجه به وضعیت بی ثبات اقتصاد ایران حتماً باید پس انداز خودتان را سرمایه گذاری کنید. وقتی شروع به سرمایه گذاری می کنید، زمان شما بزرگ ترین دارایی شماست، پس به‌هیچ‌وجه سرمایه گذاری را به تأخیر نیندازید.

به‌صورت کلی در همه‌ی کشورها سرمایه گذاری در دوره‌های کوتاه مدت مشکل است اما در دوره‌های بلندمدت ۱۰ تا ۱۵ ساله سرمایه گذاری آسان تر است. در ایران از گزینه های در دسترس برای سرمایه گذاری می توان از معاملات سهام، معامله طلا، معامله مسکن، گاهی اوقات معامله ی خودرو غیره نام برد و برای سرمایه گذاری در هر یک باید به نکات زیادی توجه داشته باشید و صدالبته باید برای سرمایه گذاری های خودتان استراتژی داشته باشید.

شما با به‌کارگیری هوش مالی تان در سرمایه گذاری ها می توانید درآمد خود را افزایش دهید و با به‌کارگیری انضباط مالی در زندگی، به استقلال مالی برسید.

قدم پنجم: فعالیت‌های جانبی و یا شغل دوم خودتان را گسترش بدهید.

 راه‌اندازی شغل دوم یا فعالیت جانبی یک راه مناسب برای کسب درآمد شما خواهد بود. این کار قبل از هر چیز باعث می‌شود که درآمد شما افزایش پیداکرده و پس انداز شما هم در دوره ی زمانی کوتاه‌تری نسبت به قبل رشد داشته باشد.

نکته‌ی مهم در مورد شغل دوم: بهتر است که شغل دوم شما به نحوی باشد که برایتان جنبه‌ی سرمایه گذاری داشته باشد. برای مثال با خرید و فروش سهام نیاز نیست همواره معامله کنید و خودتان قادر به مدیریت زمان هستید، یا کاری مانند راه‌اندازی یک فروشگاه اینترنتی (سایت، تلگرام، اینستاگرام و غیره) می‌تواند به شما کمک قابل توجهی کرده و حتی زمانی که خواب هستید یا در حال تفریح هستید، درآمد شما به حسابتان واریز شود.

مطمئنا اگر ایده ای به ذهنتان نرسید می توانید کارمند یا صندوق‌دار یا پیک موتوری یا حسابدار ساعتی یکی از فروشگاه ها و مجتمع های تجاری نزدیک منزل خود باشید. مطمئنا سایت هایی مانند شیپور و دیوار به شما ایده های خوبی خواهد داد. همچنین شما می توانید به‌صورت پروژه ای با شرکت های مختلف همکاری داشته باشید و در سایت هایی مانند سایت پونیشا به‌صورت فری لنسر (پروژه ای) فعالیت کنید. برای مثال کارهای گرافیکی، تولید محتوا، حسابداری و هر مهارت دیگری را می توانید در این سایت ها عرضه کنید.

دوم اینکه شغل یا سرمایه گذاری جانبی به‌واسطه‌ی افزایش درآمد شما، دارایی های شمارا نیز افزایش خواهد داد و شمارا به زمان موعود بازنشستگی نزدیک‌تر خواهد کرد.

راه‌های زیادی برای راه‌اندازی یک شغل دوم یا کسب و کار جانبی وجود دارد و در پاراگراف‌های قبلی چندین مورد از آن‌ها را برایتان درج کردیم و تنها کافی است تصمیم بگیرید و همین حالا اقدام کنید. اگر باز هم ایده ای ندارید کافی است مطالب همین سایت را پیگیر باشید، مطمئن باشید وبسایت جامع هوش مالی برای شما ایده های بسیاری دارد و البته اگر هم ایده ای دارید و نیاز به مشاوره و راهنمایی در راه‌اندازی دارید همین حالا با ایمیل info@hrahmani.ir یا بخش تماس با ما در ارتباط باشید.

قدم ششم: نگذارید بدهی ها انباشته شوند.

در طی فرآیند رسیدن به استقلال مالی، بدهی ها نقش یک قاتل را دارند. احتمال دارد قبلاً یا حتی همین حالا درگیر پرداخت بدهی ها بوده باشید، لذا در لحظه باید تصمیم قاطعی بگیرید.

البته گاهی اوقات که نرخ تسهیلات بانکی کمتر از نرخ سود سپرده های سرمایه گذاری بانک است، استفاده از بدهی و یا دریافت وام می‌تواند موجب نزدیکی شما به اتمام فرآیند استقلال مالی بشود.

تمرکز شما باید بر پس انداز پول همراه با برنامه باشد و مطمئنا پس انداز بدون برنامه نتیجه ای جز از دست رفتن پول تان نخواهد داشت. اگر به این مورداطمینان ندارید مقاله ی هوش مالی و پیش بینی نرخ دلار را حتماً مطالعه کنید و تا با حساب و کتابی ساده متوجه کاهش ارزش پول خود بشوید.

قدم هفتم: قدم‌های بالا را بردارید و آن‌ها را ادامه دهید.

قدم‌های بالا را بردارید و برای همه‌ی آن‌ها برنامه ریزی کرده و همین حالا تصمیم بگیرید؛ و کافی است شما در انجام این قدم‌ها ممارست داشته و دست از تلاش برندارید. ادامه‌ی این رفتار تبدیل به عادت شده و گذشت زمان موجب بهبود کسب و کارتان خواهد شد.

کارهایی که در هر قدم بالا گفته‌شده را حداقل یک سال باید انجام دهید تا نتیجه داشته باشد و سپس تخمین بزنید که برای زندگی دوران بازنشستگی خود و تحقق بودجه ی آن به چه مقدار درآمد و سرمایه نیاز خواهید داشت. تا به استقلال مالی برسید.

درنهایت شما به‌جایی خواهید رسید که درآمد بازنشستگی شما بالاتر از هزینه های شماست و در آن زمان می توانید از کار تمام وقت کاملاً بازنشسته شوید. در زیر این موضوع را بیشتر توضیح خواهیم داد:

اجرای گام‌های بالا

هوش مالی | حرکت به سمت استقلال مالی

حال برای اینکه در مورد نحوه‌ی اجرای گام‌های بالا برای رشد هوش مالی و افزایش درآمد اطلاعات بیشتری کسب کنید، مثال‌های زیر ارائه‌شده است:

حال با دو فرض زیر به بررسی رسیدن به استقلال مالی می پردازیم:

• شما از محل شغل فعلی‌تان سالانه ۳۶ میلیون تومان درآمد دارید.
• شما برای پوشش هزینه های بازنشستگی به سالانه ۲۹ میلیون تومان نیاز دارید.

حال در اینجا به شما نشان می‌دهیم که چگونه با این شرایط به استقلال مالی برسید.

از همین امروز تصمیم به پس انداز ۴۰% از حقوق تان بگیرید و بلافاصله پس از دریافت حقوق ماهیانه یا کسب درآمد آن را مطابق استراتژی سرمایه گذاری تان، سرمایه گذاری کنید.

شاید در ابتدای کار سرمایه گذاری ۴۰% از حقوق تان کاری مشکل باشد و بر مبنای ساختار تصمیم گیری مغز و هوش مالی حتی کاری نشدنی به نظر برسد، اما بهترین راهکار برای عمل به این پیشنهاد چیست؟

برای هر یک از ما انسان‌ها تصمیم گیری در خصوص آینده بسیار آسان تر از تصمیم گیری برای زمان حال است. رژیم خود را از هفته‌ی آینده شروع می‌کنیم نه از امروز، پس انداز را از ماهی آتی شروع می‌کنیم نه از امروز و هزاران تصمیم دیگر که برای آینده گرفته‌ایم و گاهی به آن عمل کرده و گاهی تصمیمات را فراموش کرده‌ایم.

مطابق فرض بالا شما باید سالانه ۱۴ میلیون تومان سرمایه گذاری داشته باشد.

اولویت اول ما تصمیم گیری در خصوص حقوق های آینده است: اگر کارمند باشید شما در پایان سال، پاداش + مرخصی + عیدی دریافت خواهید کرد و با توجه به میانگین درآمد ماهانه ۳ میلیون تومان، دریافتی شما برای سه قلم بالا حداقل ۹ میلیون تومان خواهد بود.

حال کافی است به‌منظور هزینه های عید و مبلغ باقی‌مانده تنها ۱۰% از حقوق ماهانه ی خود را پس انداز کنید.

با این تفاسیر شما عیدی، پاداش و مرخصی های خود را برای سرمایه گذاری اختصاص داده‌اید و پس انداز شما تنها ۱۰% از حقوق ماهیانه خواهد بود.

برنامه ی بسیار خوبی است و کاملاً منطبق با ساختار رفتار اقتصادی هر یک از ما انسان‌ها. حتی شما می توانید برای سال آتی، با خود عهد کنید تا اضافه حقوق شما بر مبنای تورم کاملاً صرف پس انداز و سپس سرمایه گذاری بشود.

مطمئنا رسیدن به استقلال مالی با این نوع تصمیم گیری، سریع‌تر خواهد بود.

حتی ممکن است فرض شما بر این باشد که پس انداز و سرمایه گذاری این مبلغ در تهران یا سایر کلان‌شهرها غیرممکن است

مطمئنا هر تصمیمی مشکلات خودش را خواهد داشت و مسیر رسیدن به استقلال مالی نیز در ابتدای راه با مسائلی ازاین‌دست روبه‌رو خواهد بود و کافی است آن‌قدر تلاش و تکرار داشته باشید تا مسیر عصبی ساخته شود. حتی اگر کسب و کار شخصی دارید یا کارمند هستید، شاید نیاز باشد برای مدتی به یک شهر با هزینه های کمتر مهاجرت کنید، چراکه محل زندگی شما تأثیر قابل توجهی بر درآمدتان خواهد داشت.

همین حالا تصمیم به افزایش پس انداز و سرمایه گذاری را بر روی کاغذ بنویسید و سیستمی راه‌اندازی کنید که مطابق آن سالانه ۱۴ میلیون تومان (۴۰% از درآمد) را سرمایه گذاری کنید. مطمئنا باید سرمایه گذاری شما سودی بالاتر از تورم داشته باشد.

یک خبر خوب

درصورتی‌که شما سالانه ۱۴ میلیون تومان معادل ۴۰% از حقوق ماهیانه تان را سرمایه گذاری کنید و برای ۱۰ سال به‌صورت میانگین سودی سالانه ۲۰% دریافت کنید. سرمایه ی شما در پایان ۱۰ سال به حداقل به رقم ۴۰۰ میلیون تومان خواهد رسید (افزایش حقوق سالیانه و غیره در نظر گرفته نشده است)

این رقم می‌تواند رسیدن به استقلال مالی را تا حدی تسریع کند.

حال اگر هنوز هم فکر می کنید که قادر به پس انداز ۴۰% از درآمد خود نیستید به بخش زیر توجه کنید:

زمان آن رسیده است که شغل دوم خود را ایجاد کنید.

ممکن است شما با ایجاد شغل دوم در سال های ابتدایی درآمد قابل توجهی نداشته باشید و کمکی به وضعیت مالی شما نشود.

فرض را بر این می‌گذاریم که شما پس از سه سال از محل شغل دوم خودتان سالانه ۴ میلیون تومان درآمد خواهید داشت (کمتر از ۳۳۰،۰۰۰ تومان در یک ماه) و شما حتماً باید این مبلغ را پس انداز کنید.

مطمئنا کسب ماهانه ۳۳۰،۰۰۰ تومان در ماه از شغل دومتان سخت نخواهد بود.

اگر شما سالانه ۴ میلیون تومان درآمد خود از این محل را پس انداز کنید و سودی معادل سود بانکی دریافت کنید، سرمایه ی شما از محل این سرمایه گذاری پس از ده سال به رقم ۱۰۰ میلیون تومان خواهد رسید.

مطمئنا با استفاده از دو راه بالا، می توانید به سرمایه ی مد نظر برای دوران بازنشستگی برسید و با ارزش فعلی پول پس از ۱۰ سال، حداقل ماهانه درآمدی ۷ میلیون تومانی کسب کرده درحالی‌که حقوق تان تنها ۳ میلیون تومان بوده است.

عمل کردن به گام‌های بالا و انجام محاسبات بالا، مطمئنا قدم بزرگی در راستای رسیدن به استقلال مالی خواهد بود.

رسیدن به استقلال مالی

جمع بندی استقلال مالی

البته که نتایج حاصل از اجرای گام‌های بالا بسیار متفاوت خواهد بود اما شما می توانید از اصول و قدم‌های بالا استفاده کنید و با توجه به درآمد خودتان برای رسیدن به استقلال مالی برنامه ریزی کنید.

ممکن است شما درآمد بیشتری کسب کنید و پس انداز کمتری داشته باشید، یا این پس انداز بیشتری نسبت به مفروضات بالا داشته باشید یا حتی درآمد حاصل از شغل دوم از سال اول افزایش یابد یا امکان دارد هر شرایط دیگری برای شما فراهم شود.

کافی است شما قدم‌های بالا را متناسب با شرایط و علایق خاص خودتان اجرا کنید و در مسیر استقلال مالی قدم بردارید و در مواقع مورد نیاز برنامه ی خود را بازبینی و اصلاح کنید.

قرار نیست با کسی رقابت داشته باشید و مهم حرکت در راستای بازنشستگی زودتر از موعد و رسیدن به استقلال مالی است. گام‌های طرح بالا کاملاً انعطاف‌پذیر است و با خیال راحت آن را متناسب با شخصیت خود اجرا کنید.

این مقاله و توصیه‌های بالا یک مشاوره ی مالی نیست و حتماً با شرایط خاص خودتان گام‌های بالا را اجرایی کنید.

ترجمه و تالیف : وبسایت جامع هوش مالی | حسن رحمانی به همراه استفاده از منابعی نظیر بلومبرگ و سی ان ان