در سال ۱۳۹۷ چه اتفاقی خواهد افتاد؟

این مقاله، به روزرسانی شده از مقاله ی  هوش مالی و روش پیش بینی نرخ دلار می باشد.

بیاییم موضوع را به نحوی دیگر بررسی کنیم

بر کسی پوشیده نیست که امروز نرخ ارز صرفا بر مبنای فرمول های ریاضی بالا نمی رود و متغیرهای بسیاری اعم از مسائل سیاسی و اقتصادی چشم انداز آینده را تحت تاثیر قرار می دهند. از این رو قیمت ارز را در شرایط فعلی تحت تاثیر دو متغیر بررسی می کنیم:

متغیرهای درون زا و متغیرهای برون زای اقتصاد ایران

 

متغیرهای درون زا متغیرهایی هستند که مرتبط با اقتصاد داخل کشور است، نقدینگی، تولید ناخالص داخلی، رشد اقتصادی، تورم، درآمدهای نفتی و غیره از این دسته متغیرها می باشند. ابتدا به این مسئله پرداخته می شود و اثرات متغیرهای درون زا را بر نرخ دلار می سنجیم.

بررسی آخرین آمارهای نقدینگی کشور از نرخ رشد ۲۷% نقدینگی در فضای اقتصاد حکایت دارد، این به این معنی است که سالانه ۲۷% به حجم ریال کشور افزوده می شود و این در کنار رشد اقتصادی میانگین ۳% در اقتصاد کشور و عدم جذب منابع ریالی در تولید محصول در کشور خبر از احتمال بروز بحران در آینده می دهد و مردمی که شاهد خلق بی پشتوانه ی پول توسط دولت هستند به منظور تبدیل دارایی های پولی خود به دارایی فیزیکی به بازارهای دلار، طلا، مسکن و غیره هجوم می آورند و به دلیل محدودیت دسترسی دولت به ارزهای خارجی، اثرات تورمی شدیدی را در جامعه شاهد خواهیم بود. لازم به ذکر است که حجم پول با تورم به طور آنی همبستگی مثبت دارد.

 

همچنین با رشد قیمت دلار شاهد اثرات قابل توجهی بر تورم عمومی جامعه خواهیم بود و مطابق با آخرین پژوهش ها از اقتصاد ایران، تغییر قیمت دلار و نوسانات آن به سرعت بر تورم انتظاری و تورم واقعی اثر می گذارند. افزایش نوسانات دلار هم به دلیل ایجاد فضای نا اطمینانی سبب افزایش تورم می شود.

 

متغیرهای برون زای اقتصاد

سناریو اول: اعمال تحریم ها

احتمال وقوع: ۶۵%

بر کسی پوشیده نیست که فاز ابتدایی تحریم ها که بخش فلزات و پتروشیمی را هدف قرار گرفته است در ۱۵ مرداد ۹۷ و فاز بعدی در ۱۵ آبان ۹۷ اجرایی خواهد شد که تمامی مبادلات و فروش نفت و غیره را در بر خواهد گرفت. از این رو کشور در شرایط ویژه ای قرار گرفته است و انتقال پول به سختی انجام خواهد شد و با شرایط سختی رو به رو خواهیم بود و ورود ارز به کشور به سختی انجام خواهد شد.

سناریو دوم: حصول توافق با آمریکا

احتمال وقوع: ۲۸%

در صورت حصول توافق ایران با آمریکا می توان وقوع بحران ارزی را با تاخیر همراه کرد، لکن مشکلات داخلی اقتصاد همچنان گریبان گیر فضای اقتصادی خواهد بود و بازار سرمایه می تواند بازدهی مناسبی را در صورت حصول توافق به سرمایه گذاران بدهد.

نمودار زیر را نیز آقای نوربخش منتشر کرده اند و چشم انداز مناسبی در خصوص اتفاقات آتی تصویر کرده اند.

 

جمع بندی نرخ دلار سال ۹۷

مشاهده ضریب همبستگی نرخ دلار در بازار آزاد و رشد اقتصادی نشان می دهد که این همبستگی به صورت همزمان منفی است. (تولیدات ایران در مجموع به واردات مواد خام و مواد واسطه ای وابستگی زیادی دارد) به این ترتیب با افزایش نرخ دلار، تنها شرکت هایی که مواد اولیه شان در داخل به وفور موجود است می توانند شرایط خوبی را تجربه کنند و سایر شرکت ها یا اصطلاحا صنایع پایین دستی، روزهای سخت تری خواهند داشت.

همچنین افزایش تورم موجب کاهش انگیزه سرمایه گذاری و از سوی دیگر کاهش عرضه نیروی کار و کاهش رشد اقتصادی می شود. رابطه ای منفی و قوی میان روند بلندمدت رشد اقتصادی و تورم وجود دارد.

اگر در کشوری نرخ رشد اقتصادی کاهش یابد، نرخ تورم افزایش یابد، عرضه پول داخلی آن کشور به دلیل سیاست های انبساطی پولی افزایش یابد، کسری بودجه دولت افزایش یابد و یا کسری تجارت خارجی در آن افزایش یابد، در آن صورت ارزش پول آن کشور در مقابل سایر پول ها کاهش خواهد یافت.

با توجه به اتفاقات مورد انتظار سقف خاصی را برای دلار نمی توان در نظر داشت و تبدیل دارایی های پولی به دارایی فیزیکی اولویت بالایی خواهد داشت و البته این با فرض پایدار بودن روابط خصمانه آمریکا علیه کشورمان خواهد بود و در صورت حصول توافق می توان روزهای بهتری را برای کشور پیش بینی کرد.

روند سینوسی اقتصاد ایران از منظر چرخه های اقتصادی

 

در بررسی های مالی همواره با چرخه هایی رو به رو هستیم. چرخه های بحران، چرخه های قیمتی، چرخه های حجم معاملات و غیره. برای مثال قیمت اوره همواره در نیمه ی ابتدایی سال رو به بالا و در نیمه ی دیگر عموما کاهشی است و یا قیمت متانول از یک روند سینوسی تبعیت می کند.

حتی این  چرخه ها در بحران های مالی نیز کاربرد دارند برای مثال در خصوص ایالات متحده انتظار می رود هر هشت تا ده سال شاهد یک بحران در اقتصاد آمریکا باشیم. کافیست به تصویر زیر نگاه کنید.

در ایران نیز به نوعی با این چرخه رو به رو هستیم و هر ده سال اتفاقی سیاسی اجتماعی قابل توجهی کشور را با بحران ها مواجه می کند، در زیر به مهم ترین بحران های ایران در سال های بعد از انقلاب اشاره شده است:

سال	مهم ترین اتفاق سال
۱۳۵۸	برگزاری رفراندوم و آغاز جمهوری اسلامی
۱۳۶۸	فوت بنیانگذار انقلاب آیت الله خمینی
۱۳۷۸	درگیری های کوی دانشگاه
۱۳۸۸	درگیری های جنبش سبز و معترضین با انتخابات
۱۳۹۸	؟

همانگونه که مشاهده می شود در سپهر سیاسی اجتماعی کشور در هر ده سال اتفاقات ویژه ای را شاهد هستیم. نظر شما چیست؟ سال ۹۸ چگونه خواهد بود؟  آیا مجددا بحرانی خواهیم داشت؟