یکی از مهم­ترین مولفه­ های اقتصاد هر کشور، بورس آن کشور می ­باشد و در علوم اقتصادی اهمیتش آن­چنان بالاست که شاخص بورس هر کشور را ضربان قلب اقتصاد می­ نامند و در آینده نیز در مباحث پیشرفته با استفاده از نمودار و مباحث بنیادی عرض خواهیم کرد که چرا بورس ضربان قلب اقتصاد می­ باشد و چرا باید به آن توجه ویژه ای داشته باشیم.

این مولفه ­ی مهم اقتصادی، بسیار پویاست و برای دولت­ ها اهمیت بسزایی دارد، چرا که ما در بورس با بخش مولد اقتصاد رو­به­ رو هستیم و با خرید سهام شرکت ­ها به آن­ها برای اجرای طرح ­های توسعه و راه اندازی کارخانجات جدید و پیشرفت روزافزون شرکت کمک می­ کنیم. با شرکت در افزایش سرمایه ­ی شرکت­ ها بورسی به افزایش نقدینگی و پیش­برد طرح ­های تحقیقاتی کمک می­کنیم و سرمایه­ ی ما موجب افزایش اشتغال در همه­ ی بخش ­های کشور خواهد شد­.

در عمل سرمایه گذاری در بورس: هم یک سرمایه ­گذاری آگاهانه و پر سود و هم کمک برای آبادانی میهن عزیزمان

به قول معروف با یک تیر دو نشان را خواهیم زد.

این هم تصویری از تابلوی بورس

حال به سراغ بخش اصلی جلسه ی امروز برویم:

اصلا چند بورس داریم؟

آیا می­دانید چه شرکت­ هایی قابلیت عرضه در بورس را دارند؟

و سوالاتی ازین دست که مطمئنا در ذهنتان تا به حال شکل گرفته است.

به صورت کلی چندین بورس در کشور ما فعالیت می­کنند:

۱- بورس ارز یا فارکس[۱]: در این بازار فعالان اقتصادی به خرید و فروش ارز رسمی کشورها مبادرت می­ورزند، برای مثال یورو به دلار، ین به یورو و غیره. این بازار به صورت رسمی در کشور دایر نیست و فعالیت در آن مخالف قوانین کشور می­باشد، پس همین حالا این بازار را که بسیار گسترده می­ باشد را کنار می­ گذاریم.

۲- بورس کالا: تا به حال در خبرها مطمئنا در مورد بورس کالا شنیده­ اید، این بازار در کشور ما عمر زیادی ندارد و فعالیت در آن موضوع بحث ما نیست ولی به صورت کلی در این بازار انواع آهن­ آلات، محصولات پتروشیمی و غیره به فروش می­ رسند. این بازار در کشور ما فعالین متخصص خود را دارد که عمدتا تولید کننده­ ها می­ باشند و برای تهیه مواد اولیه و یا فروش محصولات از آن استفاده می­ کنند. از جمله ی شرکت های فعال در این بازار می توان به فولاد مبارکه اصفهان، فولاد خوزستان، پتروشیمی خراسان و پتروشیمی جم و غیره اشاره کرد.

۳- بورس انرژی: فعالیت معامله­ گران حقیقی در این بورس موضوعیت ندارد و در اینجا نیروگاه ­ها به عرضه­ ی برق و فروش آن می ­پردازند. برای مثال نیروگاه برق دماوند

۴- بورس اوراق بهادار: خوب موضوع اصلی ما، فعالیت در این بازار می ­باشد و البته این بازار نیز خود از چند بازار دیگر تشکیل شده است. در این بازار دارایی­ های مالی نظیر اوراق بهادار سهام شرکت­ها، اوراق مشارکت، اوراق صکوک و ابزارهای نوین مالی خرید و فروش می­شود.

به صورت کلی ما در بورس اوراق بهادار دو بازار داریم:

۱- بورس

۲- فرابورس

بورس به چند تالار معاملاتی مختلف تقسیم می­شود که در زیر به آن­ها اشاره شده است:

انواع تالارهای بورس

پذیرش و معاملات اوراق بهادار در بورس تهران در قالب سه تابلو و بازار اوراق مشارکت انجام می‌شود:

1.  بازار اول شامل تابلوهای اصلی و فرعی- سهام و حق تقدم شرکت‌های پذیرفته شده در تابلوی اصلی

2.  بازار دوم- سهام و حق تقدم شرکت‌های پذیرفته شده در تابلوی فرعی

3.  تابلوی غیررسمی- سهام و حق تقدم شرکت‌های پذیرفته شده در تابلوی غیر رسمی

4.  بازار اوراق مشارکت شرکتی و دولتی

تابلوی فرعی مکانی برای پذیرش و فعالیت شرکت‌های کوچک و درحال رشد است. شرکت‌های کوچکی که توانایی برآورده کردن شرایط پذیرش تابلوی اصلی را ندارند در این تابلو پذیرفته می‌شوند و به آن‌ها فرصت داده می‌شود با تامین مالی و رشد فعالیت‌ها به تابلوی اصلی ارتقاء یابند. برای مثال سهام شرکتی مثل ایران خودرو در تابلوی اصلی معامله می شود و سهام شرکتی مثل تولید محور خودرو که بسیار کوچکتر از ایران خودرو است، در بازار فرعی معامله می شود.

تابلوی غیر رسمی از سال ۱۳۸۵ ایجاد شده است. هدف این تابلو اعطای فرصت به شرکت‌هایی است که از شرایط پذیرش در تابلوی فرعی برخوردار نیستند و به همین دلیل در آستانه لغو پذیرش و اخراج از بورس قرار دارند. دوره فعالیت این تابلو که با مجوز شورای عالی بورس ایجاد شده است، موقتی است.

برخی از ضوابط پذیرش سهام شرکت‌ها در تابلو دوم تالار اصلی

۱ – شرکت باید در ایران ثبت شده و دارای تابعیت ایرانی باشد.

۲- شرکت باید سهامی عام باشد.

۳ – شرکت باید دارای سهام عادی با نام دارای حق رأی باشد و ۱۰۰ درصد بهای اسمی آن پرداخت شده‌ باشد و هیچ‌گونه امتیاز خاصی برای سهامداران شرکت وجود نداشته باشد.

۴ – حداقل، دو سال از تاریخ بهره‌برداری شرکت گذشته باشد.

۵ – حداقل سرمایه شرکت ۱۰ میلیارد ریال باشد.

۶ – در زمان پذیرش نباید بیشتر از ۸۰ درصد از سهام شرکت در اختیار کمتر از ۱۰ سهامدار باشد. این نسبت باید در پایان دومین سال پس از پذیرش به ۷۵ درصد کاهش یابد. به‌علاوه حداکثر ظرف مدت شش ماه از تاریخ درج و تا زمانی که نام شرکت در تابلو دوم بورس درج می‌باشد، بایستی حداقل ۵۰۰ سهامدار داشته باشد.

۷ – شرکت باید در دو دورة متوالی سودآور بوده و امکان سودآوری آن در آینده وجود داشته باشد و زیان انباشته نداشته باشد.

۸– اساسنامه شرکت باید طوری تنظیم شده باشد که به تشخیص هیئت پذیرش، حقوق سهامداران جزء در آن محفوظ باشد.

برخی از ضوابط ارتقای سهام شرکت‌ها از تابلو دوم به تابلو اول تالار اصلی

۱ – شرکت باید دو سال متوالی قبل از پذیرش، در تابلو دوم فعالیت سودآور داشته باشد.

تبصره: چنانچه شرکت قبل از مدت دوسال قابلیت پذیرش در تابلو اصلی را داشته باشد، به‌درخواست شرکت و تصویب هئیت پذیرش، امکان‌پذیر می‌باشد.

۲ – میزان سرمایه شرکت از ۲۵ میلیارد ریال کمتر نباشد.

۳ – بیش از ۷۰ درصد از سهام شرکت نباید در اختیار کمتر از ۱۰ سهامدار باشد. علاوه براین، تا زمانی که نام شرکت در تابلو اول بورس درج می‌باشد بایستی حداقل ۱۰۰۰ سهامدار داشته باشد.

۴ – حجم دادوستد و گردش سهام شرکت، در شش ماهة منتهی به تاریخ بررسی در هیئت پذیرش به تشخیص هیئت مذکور، باید از وضعیت مطلوبی برخوردار باشد.

۵– ارتقاء سهام شرکت‌ها از تابلو دوم به تابلو اول تالار اصلی، با تصویب هیئت پذیرش خواهد بود.

برخی از ضوابط پذیرش سهام شرکت‌ها در تالار فرعی

۱ – شرکت باید در ایران ثبت شده و دارای تابعیت ایرانی باشد.

۲ – شرکت باید سهامی عام باشد.

۳ – شرکت باید دارای سهام عادی با نام دارای حق‌رأی باشد و ۱۰۰ درصد بهای اسمی آن پرداخت شده باشد و هیچ­­گونه امتیاز خاصی برای سهامداران شرکت وجود نداشته باشد.

۴ – حداقل یک سال از تاریخ  بهره‌برداری یا فعالیت شرکت، حسب مورد، گذشته باشد.

۵ – میزان سرمایة شرکت از ۵ میلیارد ریال کمتر نباشد.

۶ – در زمان پذیرش نباید بیشتر از ۹۰ درصد از سهام شرکت در اختیار کمتر از ۱۰ سهامدار باشد. این نسبت باید در پایان دومین سال پس از پذیرش، به ۸۵ درصد کاهش یابد. به‌علاوه حداکثر ظرف مدت شش ماه از تاریخ درج و تا زمانی که نام شرکت در تابلو فرعی درج می‌باشد بایستی حداقل ۲۰۰ سهامدار داشته باشد.

۷ – شرکت باید در آخرین سال مالی سودآور بوده و امکان سودآوری آن در آینده وجود داشته باشد.

در این جلسه با انواع بورس و تابلوهای بورس آشنا شدیم و چه بهتر که شما با انواع تابلوهای این بازار آشنایی مناسبی داشته باشید.

آموزش بورس، آموزش تحلیل بورس، آموزش تکنیکال

آموزش سرمایه گذاری در بورس