با عرض سلام مجدد خدمت تمامی شما همراهان عزیز
در جلسات قبل بورس و تاریخچه و انواع آن و در آخر تابلوهای بورس را مورد بررسی قرار دادیم، حال امروز میخواهیم در مورد بورس تهران و قوانین و شرکت های آن مطالبی را به تفصیل عرض کنیم.
بورس اوراق بهادار:
بازار بورس اوراق بهادار در کشور ما یکی از مهمترین ارکان اقتصاد به شمار می آید و و با رشد کشور و بهبود ساختارهای اقتصادی، رفته رفته بر اهمیت این بازار افزوده خواهد شد. در حال حاضر ساختمان بورس تهران در تهران- خیابان حافظ قرار دارد. در این بازار، سهام شرکت ها و اوراق مشارکت دولتی و شرکتی تحت قوانین و نوسانات مشخص مورد معامله قرار می گیرند.
ابتدا به معرفی شرکت های سهامی می پردازیم.
شرکتهای سهامی:
شرکتهای سهامی مختلفی در کشور وجود دارند اعم از سهامی عام، سهامی خاص، تضامنی و غیره. ولی در اینجا ما تنها به معرفی شرکت سهامی عام می پردازیم، چرا که تنها این شرکتها قابلیت عرضه در بورس را دارند. پس شرط اول پذیرش سهام یک شرکت در بورس تهران این است که، شرکت باید سهامی عام باشد.
شرکت های سهامی عام شرکت هایی هستند که مالکیت قسمت عمده ی آن به دست مردم باشد که این مقدار از ۵۱% به بالا می باشد. با این تفاسیر سهام این شرکت ها در اختیار مردم یا شرکت های سهامی عام دیگر است.
اما سهام شرکت چیست؟
سهام:
فلسفه ی وجودی بورس اوراق بهادار معامله ی سهام شرکت هاست و بر این مبنا در این بازار برگه های سهام و اوراق خرید و فروش میشود.
خوب ابتدا به برگه ی سهام می پردازیم.
موسسین هر شرکت در هنگام ثبت، میزان سرمایه ی شرکت را در اداره ی ثبت شرکت ها به ثبت می رسانند و سرمایه ی اعلام شده به قسمت های مساوی تقسیم می شود که هر یک از این قسمت ها یک عدد سهم نامیده می شود و با توجه به مقداری که هر فرد اقدام به سرمایه گذاری کرده است، تعدادی سهم از شرکت مذکور به او تعلق میگیرد.
در بورس اوراق بهادار تهران نیز این مسئله به همین ترتیب است و در هنگام ورود شرکتها به بورس، سرمایه ی آنان به برگه های سهم صد تومانی (1000 ریال) تقسیم میشود. برای مثال اگر سرمایه ی یک شرکت 100 میلیون تومان باشد، این سرمایه تبدیل به یک میلیون سهم صد تومانی می شود.
شرکت دارویی کی بی سی سرمایه ای معادل ۶۰ میلیارد ریال دارد. تعداد سهام آن نیز به صورت زیر محاسبه می شود:
پس با این حساب سرمایه ی این شرکت ۶۰ میلیون سهم می باشد و هر فرد با خرید هر تعداد سهام به همین نسبت مالک بخشی از کارخانه خواهد شد.
برای مثال فردی با خرید ۶۰۰،۰۰۰ سهم از شرکت کی بی سی مالک ۱% این شرکت خواهد بود.
حال به معرفی ارزش اسمی و ارزش بازار و غیره میپردازیم.
ارزش اسمی: ارزش اسمی شرکت در ترازنامه مشخص میباشد و بر مبنای سرمایه ی شرکت است، ولی به صورت عمومی در بورس اوراق بهادار ارزش اسمی هر سهم صد تومان معادل 1000 ریال می باشد.
برای مثال در مورد شرکت کی بی سی اگر ارزش اسمی هر سهم را ۲۰۰ تومان در نظر بگیریم تعداد سهام شرکت به صورت زیر محاسبه میشود:
مشاهده کردید که اگر ارزش اسمی را ۲۰۰ تومان در نظر بگیریم، سرمایه این شرکت به ۳۰ میلیون سهم مساوی تبدیل میشود، ازین جهت شرکتهای بازار سرمایه به خاطر حفظ یکپارچگی عمدتا ارزش اسمی برابر با ۱۰۰ تومان به ازای هر سهم دارند.
ارزش بازار:
قیمتی که عرضه و تقاضای بازار برای هر سهم مشخص میکند، ارزش بازار هر سهم متناوبا تغییر میکند و مکانیسم عرضه و تقاضا به قیمت آن جهت میدهد. به طور کلی قیمت معامله سهم در بازار را ارزش بازاری سهم می نامند. برای مثال اگر امروز سهام ایران خودرو 350 تومان معامله شود، ارزش بازار هر سهم این شرکت 350 تومان می باشد.
ارزش ذاتی:
ارزش یک سهم بر اساس نرخ بازده شرکت را ارزش ذاتی سهام مینامند و گاهی اوقات ممکن است ارزش بازاری سهم کمتر از ارزش ذاتی باشد یا بالعکس. ارزش ذاتی شرکت با استفاده از مبانی ارزش گذاری سهام تعیین می شود و از جمله مباحث علم تحلیل بنیادی می باشد.
ارزش دفتری:
ارزش دفتری با استفاده از ترازنامه ی شرکت به دست میاد. برای این کار کافیه معادله ی زیر رو در ترازنامه بلد باشید:
دارایی منهای بدهی می شود: حقوق صاحبان سهام. یعنی اگر هر چیزی که شرکت در مالکیت خودش داره را بفروشیم و با آن بدهی شرکت را بپردازیم؛ آن چیزی که باقی می ماند به سهامدار تعلق دارد. به این مبلغ باقی مانده، ارزش دفتری می گویند.
با توجه به گستردگی مطالب در این حوزه در جلسات آتی در مورد انواع سهام نیر مفصلا خواهیم پرداخت.
