تنظیم بودجه خانواده

تنظیم بودجه خانواده

برنامه ریزی مالی

برنامه ریزی مالی خانواده

تعیین بودجه در خانواده و مشخص کردن درآمد و مخارج در نگاه اول کار ساده ای است و اصلا نیاز به برنامه ریزی ندارد و همه چیز به صورت ذهنی قابل محاسبه است، اما بسیاری از مردم بیشتر از پس اندازشان خرج می کنند که نتیجه اش ایجاد بدهی برای آن ها است ولی این همه ی ماجرا نیست و خبر خوب این هست که با نوشتن بودجه خانواده میشه از این رفتارو افزایش بدهی به راحتی جلوگیری کرد و علاوه بر اون با هر درآمدی میشه یک برنامه ی سرمایه گذاری مناسب را دنبال کرد

در حال حاضر بخش قابل توجهی از مشکلات و بی محبتی های زندگی مشترک در خانواده های ایرانی به مسائل مالی باز میگردد و چه چیزی از این بهتر که با برنامه ریزی اصول و دوری از تنبلی برای تنظیم بودجه خانواده وقت بگذارید.

ما برای این کار تاکتیک هایی را با توجه به رفتارهای مالی ایرانیان و بررسی منابع داخلی و خارجی به کار گرفتیم تا شما بدون مشکل رفتارها و عادات مالی خودتان را بهبود بدهید.

بودجه بندی کنید

برنامه ریزی مالی خانواده

برنامه ریزی مالی خانواده

جمله ی ساده ای است، درسته؟

ولی چرا تنها تعداد کمی از خانواده های ایرانی این کار را انجام می دهند؟

شاید بسیاری از خانواده ها یا سرپرست های خانوار این محاسبات را ذهنی انجام دهند، ولی برنامه ای که روی کاغذ رسم نشود هیچ گاه قابلیت اجرا نخواهد داشت. زمانی که برنامه یا بودجه را می نویسید مغز شما با دقت بیشتری بررسی ها را آنالیز می کند.

بودجه بندی صرفا به معنی این است که درآمد و هزینه های تان را به صورت دقیق در نظر بگیرید تا مشخص کنید که چه قدر پول در اختیار دارید و کجاها میخواهید آن را هزینه کنید. هنگامی که شما درک روشنی از بودجه ی فعلی تان دارید، این که چه مقدار در ماه درآمد و هزینه  دارید و مسئولیت چه هزینه هایی با شماست و مسائلی از این دست، موجب نگاه دقیق تر شما به زندگی مالی تان خواهد شد و به راحتی می توانید جاهایی را پیدا کنید که برای آن ها هزینه ی کمتری صرف کنید.

مثال: مدتی پیش با یکی از دوستان که با مشکلات مالی مواجه بود، برای مشاوره ی مالی ملاقاتی داشتیم و در آن جلسه اقدام به تدوین بودجه ی خانوار و آموزش نوشتن بودجه پرداختیم. بعد از نوشتن بودجه از هزینه های خرد و کلانی که در ماه داشت، متعجب بود و هیچگاه فکر نمی کرد ماهانه فقط ۱۵۰ هزار تومان فقط برای شیرکاکائو و کیک صبحانه هزینه می کرد!

نوشتن برنامه ها، معجزه می کند و این تنها مثال کوچکی از فواید این کار است.

چگونه بودجه بندی کنیم ؟

لیست هزینه خانوار

بودجه بندی خانواده

 در این بخش قدم به قدم باید اقدام به برنامه ریزی مالی خانواده نمود.

قدم اول بودجه خانواده: نیازهایتان را در برابر خواسته هایتان مشخص کنید

یک راه موثر برای بهبود و تنظیم بودجه شناسایی بخش هایی از بودجه است که اصطلاحا شما به آن ها نیاز ضروری ندارید و صرفا هزینه های اختیاری یا خواسته های شماست که شما برای آن هزینه صرف می کنید. برای مثال شما به خرید گوشت نیاز دارید ولی نیاز به رفتن به باشگاه بولینگ ندارید و این کار صرفا خواسته ی شماست.

شناسایی تفاوت بین خواسته و نیاز می تواند به شما در فهم بهتر نیازهای ضروری و دسته بندی هزینه ها کمک کند و با این کار شما می توانید بخش هایی از درآمد خود را حفظ یا پس انداز کنید. در قدم اول شما مخارج تان را بررسی کنید و خریدهای غیر ضروری را حذف کنید.

برای مثال خرید غیر ضروری در زمان خرید در هایپرمارکت ها بیشتر رخ می دهد، شما اگر در هنگام خرید در هایپرمارکت، سوشی یا پیتزای آماده نخرید، مطمئنا لطمه ای به زندگی تان وارد نخواهد شد!

این کار می تواند در بودجه ی سالانه ی شما تاثیر قابل توجهی را با آزاد کردن منابع و کم کردن هزینه ها یا استفاده از آن درآمد در جای دیگر ایجاد کند. با کاهش هزینه های سرگرمی یا خریدهای بیهوده، شما می توانید در یک ماه ۱۵% از هزینه های تان را کاهش دهید.

ایده ی ما این نیست که لذت بردن از زندگی تان را متوقف کنید اما، درک و شناسایی هزینه ها و اولویت بندی مخارج برای یک حساب پس انداز نتیجه بخش خواهد بود.

بدهی تان را پرداخت کنید

بخش قابل توجهی از مردم به واسطه ی وام های خانوادگی و قرض الحسنه، وام مسکن، وام های متفرقه ی بانک ها با سود بالا و کارت های اعتباری یا هزینه های درمانی و مصرفی بدهکار هستند و سال های زیادی طول می کشد تا بدهی ها را پرداخت کنند اما مهم این است که شما با این شرایط زندگی خوبی داشته و بدهی تان را مدیریت کنید.

برای تعیین این که کدام بدهی ها یا وام های شما هزینه ی بهره ی بیشتری را به شما تحمیل می کند حتما زمان بگذارید و ابتدا پول آن ها را پرداخت کنید.

حتما در زمان دریافت وام به شما برنامه ی وام داده می شود و اگر هم آن را در اختیار ندارید حتما به بانک مراجعه و درخواست برنامه ی اقساط کنید و اولویت تان با پرداخت وام هایی باشد که هزینه ی مالی بیشتری دارند. توجه داشته باشید که قسط های وام بانکی شما از دو بخش تشکیل شده است:

قسط وام بانکی= اصل پول بانک + بهره بانک (هزینه مالی)

در برنامه ی اقساط بانک این دو بخش از هم تفکیک شده است و اولویت با پرداخت وام هایی باشد که بهره ی بیشتری دارند.

از حرفه ای ها مشاوره مالی بگیرید

اگر شما شرایط سختی را از نظر مالی پشت سر می گذارید و نمی توانید هزینه های خودتان را کنترل کنید، از یک مشاور مالی حرفه ای کمک بگیرید ولی قبل از هر چیز استفاده از فایل اکسل زیر را برای تنظیم بودجه ی خانواده توصیه می کنم.

برنامه ریزی برای مخارج زندگی

با استفاده از فایل جدول مخارج زندگی می توانید برنامه ریزی مالی منسجمی داشته باشید. در این جدول کافیست شما در ابتدای ماه هزینه ها و درآمد های خود را در بخش پیش بینی یادداشت کنید و هر زمان که هزینه ای انجام دادید در این فایل، آن هزینه را یادداشت کنید و در پایان ماه ببینید پیش بینی شما چقدر با واقعیت انطباق دارد.

حال نوبت برنامه ریزی برای کاهش هزینه ها هست:

حدول را ببینید.

بودجه ماهانه شخصی
درآمد ماهانه برنامه ریزی شده تراز برنامه ریزی
(درآمد برنامه ریزی شده منهای هزینه ی برنامه ریزی شده)
 ریال                  ۳,۴۰۵
درآمد  ریال                   ۴,۳۰۰
درآمد اضافی (شغل دوم و پاداش و اضافه کاری و غیره)  ریال                      ۳۰۰ تراز واقعی
(درآمد محقق شده منهای هزینه ی محقق شده)
 ریال                  ۳,۰۶۴
مجموع درآمد برنامه ریزی شده  ریال                   ۴,۶۰۰
تفاوت
(تزاز واقعی منهای تراز برنامه ریزی شده)
 ریال                    ۳۴۱-
درآمد ماهانه محقق شده
درآمد  ریال                   ۴,۰۰۰
درآمد اضافی (شغل دوم و پاداش و اضافه کاری و غیره)  ریال                      ۳۰۰
مجموع درآمد ماهیانه محقق شده  ریال                   ۴,۳۰۰
هزینه های منزل هزینه ی برنامه ریزی شده هزینه ی واقعی تفاوت هزینه های سرگرمی هزینه ی برنامه ریزی شده هزینه ی واقعی تفاوت
اجاره ی منزل یا اجاره به شرط تملیک  ریال                   ۱,۰۰۰  ریال   ۱,۰۰۰  ریال     – هزینه ی خرید فیلم (سی دی یا دی وی دی)  ریال          –
قبض تلفن (همراه + ثابت)  ریال                        ۵۴  ریال      ۱۰۰  ریال    ۴۶- بازی بچه ها  ریال          –
قبض برق  ریال                        ۴۴  ریال        ۵۶  ریال    ۱۲- رفتن به سینما  ریال          –
هزینه بنزین  ریال                        ۲۲  ریال        ۲۸  ریال      ۶- رفتن به کنسرت  ریال          –
قبض آب  ریال                          ۸  ریال          ۸  ریال     – رفتن به استادیوم  ریال          –
هزینه اینترنت  ریال                        ۳۴  ریال        ۳۴  ریال     – دیدن تئاتر  ریال          –
ضایعات و دور ریختنی (مثلا دور ریز خرید میوه)  ریال                        ۱۰  ریال        ۱۰  ریال     – سایر  ریال          –
هزینه تعمیرات وسایل  ریال                        ۲۳  ریال         –  ریال     ۲۳ سایر  ریال          –
هزینه مهمانی  ریال                        –  ریال         –  ریال     – سایر  ریال          –
سایر هزینه ها  ریال                        –  ریال         –  ریال     – مجموع  ریال          –
مجموع  ریال    ۴۱-
وام ها هزینه ی برنامه ریزی شده هزینه ی واقعی تفاوت
هزینه ی حمل و نقل هزینه ی برنامه ریزی شده هزینه ی واقعی تفاوت وام شخصی  ریال          –
خرید ماشین  ریال     – وام تحصیلی  ریال          –
کرایه تاکسی – اتوبوس  ریال     – وام منزل  ریال          –
بیمه  ریال     – وام اعتیاری  ریال          –
جریمه رانندگی  ریال     – وام ماشین  ریال          –
سوخت (گاز، بنزین، گازوئیل]  ریال     – سایر  ریال          –
هزینه تعمیرات  ریال     – مجموع  ریال          –
سایر  ریال     –
مجموع  ریال     – مالیات هزینه ی برنامه ریزی شده هزینه ی واقعی تفاوت
مالیات حقوق  ریال          –
بیمه هزینه ی برنامه ریزی شده هزینه ی واقعی تفاوت مالیات شغل دوم  ریال          –
بیمه منزل  ریال     – مالیات حقوق همسر  ریال          –
بیمه خدمات درمانی  ریال     – سایر مالیات پرداختی  ریال          –
بیمه عمر  ریال     – جمع  ریال          –
سایر بیمه  ریال     –
جمع  ریال     – پس انداز و سرمایه گذاری هزینه ی برنامه ریزی شده هزینه ی واقعی تفاوت
کسر بازنشستگی  ریال          –
هزینه غذا هزینه ی برنامه ریزی شده هزینه ی واقعی تفاوت حساب سرمایه گذاری  ریال          –
مواد غذایی (برنج و گوشت و مرغ و غیره)  ریال     – سایر  ریال          –
غذای بیرون  ریال     – جمع  ریال          –
سایر  ریال     –
جمع  ریال     – هدیه ها و کمک مالی هزینه ی برنامه ریزی شده هزینه ی واقعی تفاوت
قرض به بقیه  ریال          –
حیوان خانگی هزینه ی برنامه ریزی شده هزینه ی واقعی تفاوت هدیه  ریال          –
غذا  ریال     – سایر  ریال          –
درمانی و دامپزشکی  ریال     – جمع  ریال          –
پیرایش و حمام  ریال     –
اسباب بازی  ریال     – هزینه های اقدامات حقوقی هزینه ی برنامه ریزی شده هزینه ی واقعی تفاوت
جمع  ریال     – هزینه ی وکیل  ریال          –
جمع  ریال     – هزینه ی فرم ها و دفاتر پیشخوان قضایی  ریال          –
هزینه ی دادگاه یا محکومیت  ریال          –
مراقبت شخصی هزینه ی برنامه ریزی شده هزینه ی واقعی تفاوت سایر  ریال          –
پزشک  ریال     – جمع  ریال          –
آرایشگاه  ریال     –
لباس  ریال     – مجموع بودجه برنامه ریزی شده  ریال     ۱,۱۹۵
خشکشویی و لباس شویی  ریال     –
باشگاه ورزشی  ریال     – مجموع بودجه محقق شده  ریال    ۱,۲۳۶
 ریال     –
سایر  ریال     – مجموع تفاوت  ریال        ۴۱-
جمع  ریال     –

حال باید هزینه های ضروری و نیازهای تان را مشخص کنید و کاهش هزینه از بخش نیازهای غیرضروری را شروع کنید.

برای دانلود فایل برنامه ریزی بودجه خانواده روی تصویر زیر کلیک کنید.

دانلود نمونه اوراق فروش تبعی

دانلود جدول برنامه ریزی مالی خانواده

این فایل توسط تیم تولید محتوای وبسایت هوش مالی تهیه شده و لطفا با منبع یا بدون منبع برای عزیزانتان ارسال کنید تا کمتر شاهد مشکلات مالی هم وطنانمون باشیم.

وارانت چیست و مثال وارانت

وارانت (به انگلیسی Warrant) یکی از ابزارهای با سابقه در بازارهای مالی بین المللی می باشد و اخیرا برنامه ریزی هایی برای ورود این ابزار مالی به بورس تهران نیز صورت گرفته است . از جمله کارکردهای این ابزار می توان به پوشش ریسک سرمایه گذاران در سرمایه گذاری ها و یا استفاده از اهرم برای کسب سود در بازار بورس اشاره کرد. همچنین با راه اندازی ابزار وارانت شاخص بورس بدین ترتیب فعالان بازار با خرید وارانت شاخص بورس می توانند بخشی از ریسک پورتفوی سهام خود را پوشش بدهند

وارانت و پوشش ریسک

ابزار وارانت

ابزار وارانت شبیه ترین ابزار به اوراق اختیار خرید می باشد با این تفاوت که اوراق اختیار خرید در بازار ابزارهای مشتقه مورد معامله قرار می گیرند و ابزار وارانت در بازار سهام در اختیار سرمایه گذاران خواهد بود. با استفاده از این ابزار سرمایه گذاران تعهدی برای خرید سهام شرکت ندارند و تنها حق دارند که سهام شرکت را در قیمتی که در برگه ی وارانت مشخص شده، خریداری کنند یا خیر. اما شرکت متعهد است تا سهام را در زمان اعمال وارانت، با قیمتی که از قبل در برگه ی وارانت مشخص است به سرمایه گذار بفروشد.

به واقع وارانت، حق خرید سهام شرکت به تعداد مشخص در قیمت از پیش تعیین شده و در ظرف مدت مشخص و با نسبت تبدیل از پیش مشخص شده است که از سمت شرکت به سرمایه گذاران فروخته می شود.

مشخصات وارانت

 ویژگی های وارانت به شرح زیر است:

تاریخ انقضای وارانت: آخرین تاریخی است که سرمایه گذار می تواند حق خرید سهام شرکت را اعمال کند و با پرداخت قیمت سهام شرکت، سهام را خریداری کند. برخی از انواع وارانت بنا بر تصمیمات ناشر (شرکت) تاریخ انقضا ندارند.

تبدیل وارانت به سهم: مالک وارانت می تواند حق خود را اعمال کند و تصمیم بگیرد تسویه به صورت نقدی یا به صورت فیزیکی از سمت شرکت انجام شود.

قیمت اعمال وارانت: برگه ی وارانت به واقع اختیار خرید سهام یک شرکت از سوی سرمایه گذار به قیمت مشخص است. این قیمت از قبل توسط شرکت اعمال می شود و یکی از آیتم های تاثیرگذار بر قیمت گذاری وارانت می باشد. برای مثال اگر شرکتی قیمت اعمال را هر سهم ۱۰۰ تومان در نظر بگیرد، در زمان اعمال وارانت توسط سرمایه گذار، موظف به فروش سهام به قیمت ۱۰۰ تومان به سرمایه گذار است.

نسبت تبدیل وارانت: شرکت می تواند مشخص کند که به ازای خرید هر تعداد وارانت چه تعداد سهام به دارنده ی وارانت قابلیت واگذاری دارد. برای مثال در صورتی که شرکتی نسبت تبدیل وارانت را یک به چهار یا ۲۵ درصد اعلام کند. سرمایه گذار به ازای هر ۴ وارانت حق خرید یک سهم را در اختیار دارد. یا برای مثال اگر نسبت تبدیل وارانت یک به پنج یا ۲۰ درصد باشد، سرمایه گذار به ازای خرید هر ۵ وارانت، اختیار خرید یک سهم را دارد.

برای مثال شرکت داروسازی الحاوی از طریق شرکت زیرمجموعه ی خود، مالک ۲۰ درصد از سهام خود می باشد. این شرکت می تواند هر برگه ی وارانت را با مشخصات زیر به سرمایه گذاران به فروش برساند.

قیمت حق اعمال وارانت: ۵۰۰ تومان

تاریخ انقضای وارانت: ۲۹ اسفند ماه ۱۳۹۸

هر ۱ برگه ی وارانت قابل تبدیل به ۵ سهم از شرکت

شرکت الحاوی می تواند برگه ی وارانت را با مشخصات بالا به فروش برساند و در صورتی که قیمت سهام شرکت در اسفند ماه ۹۸ بالاتر از ۵۰۰ تومان به ازای هر سهم باشد، این جذابیت برای سرمایه گذار وجود دارد تا حق خرید خود را اعمال کرده و سهام شرکت را به قیمت ۵۰۰ تومان از شرکت خریداری کند. به همین ترتیب در صورت افت قیمت سهام الحاوی به قیمت کمتر از ۵۰۰ تومان، سرمایه گذاران جذابیتی برای اعمال حق خرید سهام ندارند و وارانت نیز با پایان مدت منقضی خواهد شد.

وارانت مانند اختیار خرید آمریکایی در هر زمانی قبل از سررسید (انقضا) قابلیت اعمال را دارد مگر اینکه در زمان انتشار شرکت قوانین محدود کننده برای آن اعمال نماید.

سرمایه گذار تنها قیمت حق خرید سهم یا اصطلاحا وارانت را می پردازد و در زمان اعمال، قیمت هر سهم شرکت که در برگه ی وارانت ذکر شده از سرمایه گذار دریافت می شود.

یک ابزار مهم هوش مالی

اوراق اختیار فروش تبعی چیست و چگونه می توان با خرید این اوراق سود به دست آورد؟

وارانت تمام ویژگی های یک سهم را به جز حق رای در مجامع، تقسیم سود، افزایش سرمایه، انتخاب هیئت مدیره و مدیریت شرکت را دارد و نوسانات قیمت آن نیز مانند روند قیمتی سهام شرکت خواهد بود.

در وارانت ریسک شما تنها به میزان سرمایه ای است که برای خرید وارانت پرداخت می کنید (قیمت وارانت + هزینه ی معامله) و ریسک دیگری بر دوش سرمایه گذار نیست.

وارانت بر پایه ی سهام خزانه ی شرکت ها منتشر می شود و توسط خود شرکت منتشر می شود.

تفاوت وارانت و اختیار خرید:

اختیار خرید به واقع قراردادی استاندارد است که توسط نهاد ناظر شاخصه های آن تعیین می شود ولی در ابزار وارانت استاندارها متفاوت است و ناشر اختیارات بیشتری در تعیین مشخصات وارانت دارد. حتی شرکت می تواند برای وارانت قیمت متغیر بگذارد و در وارانت های نامحدود یا با طول عمر بالا می تواند در دوره های مختلف قیمت اعمال را با اطلاع رسانی تغییر دهد.

اختیار خرید توسط هر سهامداری قابل واگذاری است (در ایران عموما سهامدار عمده اجازه ی واگذاری اختیار معامله را دارد) ولی در ابزار وارانت، تنها شرکت اجازه ی انتشار وارانت را در اختیار دارد.

در ابزار اختیار خرید، نیاز به وجه تضمین برای اطمینان از تعهدات فروشنده ی اوراق وجود دارد اما در وارانت به علت اینکه مسئولیت و تعهدات بر عهده ی شرکتی است که سهامش منتشر شده نیاز به وجه تضمین ندارد.

وارانت طول عمر بیشتری نسبت به اختیار خرید دارد و بعضا عمر آن به بیشتر از ۵ سال می رسد و البته برخی از وارانت های منتشره می تواند با عمر نامجدود باشد.

از آنجا که وارانت از سوی شرکت منتشر می شود لذا تعداد آن محدود است ولی در اختیار خرید به دلیل این که سهامداران اجازه ی معامله ی اختیار را دارند و محدودیتی از این لحاظ وجود ندارد. همچنین با اعمال وارانت ها از سوی سرمایه گذاران به واقع حجم وارانت قابل معامله در بازار کاهش می یابد و البته به دلیل اعمال آن و انتقال سهام از سهام خزانه به سهامدار، سهام قابل معامله ی شرکت در بازار افزایش می یابد.

شباهت وارانت و اختیار خرید:

وارانت نیز مانند اختیار خرید، حق خرید یک دارایی را در آینده اما با قیمت معین و از پیش تعیین شده به سرمایه گذار واگذار می کند.

سرمایه گذاران اوراق وارانت را نیز مانند اختیار خرید می توانند به کرات معامله کرده و خرید و فروش کنند و از نوسانات بازار با اهرم بالاتری برخوردار شوند و به دلیل هم راستا بودن نوسانات سهم و وارانت و اهرم این اوراق، این نوسانات تاثیر بیشتری بر روی سرمایه گذاری نسبت به خرید سهام شرکت دارد. البته شرکت ها می توانند به جای پرداخت سود سهام، به سرمایه گذاران وارانت واگذار کنند که موجب جلوگیری از خروج وجه نقد از شرکت خواهد شد.

از طرفی در ابزار وارانت نیز مانند اوراق اختیار خرید تا قبل از اعمال و تبدیل به سهم، سرمایه گذاران قابلیت کنترل شرکت، دریافت سود، حق رای، هیئت مدیره و غیره را ندارند.

افزایش سودآوری با این مقاله

صندوق سرمایه گذاری مشترک چیست و چگونه بهترین صندوق سرمایه گذاری مشترک را انتخاب کنیم.

عوامل موثر بر قیمت وارانت

قیمت دارایی پایه (سهم) با قیمت وارانت سهم رابطه مستقیم دارد.

قیمت اعمال با قیمت وارانت سهم رابطه مستقیم دارد.

نوسان پذیری با قیمت وارانت سهم رابطه مستقیم دارد.

نرخ بهره در بازار با قیمت وارانت سهم رابطه مستقیم دارد.

سود تقسیمی با قیمت وارانت سهم رابطه معکوس دارد.

فرمول قیمت گذاری وارانت

"فرمول

در اینجا M قیمت سهام شرکت در بازار است.

X قیمت توافق شده ی وارانت که از قبل مشخص شده و وارانت بر مبنای آن منتشر می شود.

N همان نرخ تبدیل وارانت است یعنی تعداد سهامی که با اعمال یک وارانت می توانید خریداری کنید.

مثال وارانت

حال اگر بخواهیم مثال بالا را برای شرکت داروسازی الحاوی محاسبه و قیمت گذاری کنیم به شرح زیر است (با فرض اینکه قیمت در حال حاضر ۶۰۰ تومان است:

قیمت هر سهم شرکت ۶۰۰ تومان =M

قیمت اعمال وارانت برای هر سهم ۵۰۰ تومان =x

نرخ تبدیل هر برگه ی وارانت به سهام شرکت ۵ است یعنی با خرید هر یک وارانت شما حق خرید ۵ سهم از شرکت را خریداری می کنید پس N=5

وارانت

مثال وارانت

با این تفاسیر قیمت هر برگه ی وارانت شرکت داروسازی الحاوی ۵۰۰ تومان خواهد بود و از آنجا که شما با هر وارانت، حق خرید ۵ سهم شرکت را دارید عملا با یک وارانت ۵۰۰ تومانی از نوسانات ۵ سهم شرکت که در مجموع ۳،۰۰۰ تومان می باشد بهره مند می شوید و این حاکی از اهرم بالای این ابزار است.

صندوق سرمایه گذاری مشترک چیست

بهترین صندوق ایران
صندوق درآمد ثابت

صندوق سرمایه گذاری مشترک

صندوق سرمایه گذاری مشترک یکی از بهترین ابزارهای سرمایه گذاری در سراسر جهان به شمار می آید. این صندوق ها با جمع آوری منابع پولی افراد عادی و شرکت های مختلف تحت یک ساز و کار قانونی و با نظارت دقیق دولتی اقدام به سرمایه گذاری وجوه جمع آوری شده می نمایند.

فرض کنید امروز به یکی از شعب بانکی مراجعه و قصد سپرده گذاری وجوه خودتان (فرض کنید یک میلیارد تومان) را دارید. قدرت چانه زنی شما در کسب بیشترین نرخ سود از بانک چه خواهد بود؟

آیا اگر شما با ده نفر از دوستانتان به شعبه بانک مراجعه کنید که از قضا آن ها هم سرمایه ای مانند شما داشته باشد، آیا قدرت چانه زنی شما در کسب سود افزایش پیدا نخواهد کرد؟ این مسئله حتی در خریدهای روزمره هم اتفاق می افتد، محصولی که با تعداد کمتر می خرید همیشه قیمت بالاتری نسبت به عمده دارد.

حال به فضای بازارهای مالی اعم از بازار بورس، بازار طلا، بازار زعفران و غیره برگردیم و فرض بر این باشد که شما تشخیص داده اید که یکی از این بازارها، می تواند سودآوری خوبی در کوتاه مدت یا بلندمدت داشته باشد، آیا بدون اطلاعات کافی ورود شما به این بازارها، سودآور خواهد بود؟

در بازاری که صدها تحلیلگر ریز به ریز جزئیات اتفاقات را بررسی می کنند و حتی به اخباری که بسیاری از مردم عادی نمی دانند، دسترسی ندارند، کسب سود کار راحتی نخواهد بود و به عنوان یک مشاور سرمایه گذاری به جد و بر مبنای تجربه عرض می کنم که ۹۵% فعالین بازار سرمایه در این بازار سرمایه ی خود را از دست می دهند.

پس با این حال بهترین روش سرمایه گذاری در این بازارها چه خواهد بود؟

راه حل اول: از یکی از آشنایان که در بازار بورس فعالیت می کند بخواهیم با پول ما هم سرمایه گذاری کند.

راه حل دوم: به یکی از صندوق های سرمایه گذاری مشترک تحت نظارت سازمان بورس برای سرمایه گذاری مراجعه کنیم.

مشخصا راه حل دوم ریسک بسیار کمتری دارد و از طرفی فرآیند دریافت وجوه و افزایش و کاهش سرمایه به راحتی صورت می گیرد و تمامی مبادلات توسط سازمان بورس تحت نظر قرار دارد.

با سرمایه گذاری در این صندوق ها شما می توانید ریسک خود را هم مدیریت کنید، چرا که شما می توانید بر مبنای انتظاراتی که از بازار دارید در صندوق سرمایه گذاری طلا سرمایه گذاری کند یا بر روی صندوق سرمایه گذاری مشترک سهام یا برروی صندوق سرمایه گذاری مشترک مختلط (سهام و بانک) و یا صندوق های سرمایه گذاری مشترک با درآمد ثابت که این صندوق ها عموما منابع خود را در بانک ها و اوراق دولتی سپرده می کنند.

در سال ۱۳۹۸۰ از هر ۱۶ خانواده آمریکایی، یک خانواده در صندوق های سرمیه گذاری مشترک سرمایه گذاری کرده است و در سال ۲۰۰۶ این آمار به یک خانواده از سه خانواده رسیده است و امروز در سال ۲۰۱۸ از هر سه شهروند آمریکایی، یک نفر در صندوق های سرمایه گذاری مشترک، سرمایه گذاری کرده است.

تخصصی شدن علوم مالی و نوسانات زیاد بازار در کنار نیاز به تجربه برای کسب سود در بازارهای مالی، منجر به افزایش اقبال سرمایه گذاران به سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری مشترک شده است.به ننحوی که امروزه تعداد صندوق های سرمایه گذاری مشترک به بیش از صدها هزار عدد و با منابعی ده ها هزار میلیارد دلاری رسیده است.

در ایران نیز فرهنگ سرمایه گذاری بر روی صندوق های سرمایه گذاری مشترک روز به روز همه گیر تر می شود و فضای مالی کشور از سال ۱۳۸۷ که صندوق های سرمایه گذاری مشترک پای به عرصه ی خدمات مالی نهادند، روز به روز پیشرفت داشته اند و همین مسئله تیم هوش مالی را بر آن داشت تا با ارائه ی این مقاله شما را در پیدا کردن بهترین گزینه ی سرمایه گذاری راهنمایی کنیم.

اگر شما زمان و اطلاعات کافی از سرمایه گذاری در بورس، سرمایه گذاری در طلا، سرمایه گذاری در مسکن، سرمایه گذاری در زعفران ندارید. یکی از بهترین گزینه های سرمایه گذاری، خرید یونیت های (واحدهای) صندوق های سرمایه گذاری مشترک است.

صندوق سرمایه گذاری مشترک چیست؟

 صندوق های سرمایه گذاری مشترک، یکی از ابزارهای سرمایه گذاری جمعی به شمار می آیند که سرمایه گذاران حرفه ای منابع خود را روی هم گذاشته و با ایجاد یک صندوق مشترک، وجوه را در آن سپرده گذاری کرده و تحلیلگران حرفه ای و فعالان حرفه ای بازار با آن منابع اقدام به سرمایه گذاری در بازارهای مالی می پردازند.

هر سرمایه گذار به میزان پولی که در این صندوق سرمایه گذاری کرده است، از سود و زیان این سرمایه گذاری های آن صندوق منتفع می شود. در صورتی که صندوق در معاملات سهام، طلا، زعفران، سپرده های بانکی سود داشته باشد همه ی سرمایه گذاران منتفع می شوند و اگر هم زیان کند همه ی سرمایه گذاران متضرر می شوند.

نکته ی مهم در مورد صندوق سرمایه گذاری مشترک اینجاست که به دلیل اینکه منابع مالی این صندوق ها از جمع آوری پول های چندین سرمایه گذار حاصل می شود، ارقام بالایی برای سرمایه گذاری در اختیار صندوق است و صندوق با سرمایه گذاری در صنایع و شرکت های مختلف و تشکیل یک پورتفوی سرمایه گذاری، ریسک مشتریان (سرمایه گذاران) را کاهش می دهد.

با یان تفاسیر حجم بزرگ صندوق های سرمایه گذاری مشترک، ریسک سرمایه گذار را کاهش می دهد و از طرفی دارایی های مردم در این صندوق توسط حرفه ای ترین تحلیلگران هر شرکت مدیریت می شود و اقدام به سرمایه گذاری در بازار می نمایند.

در کشور ما نیز شرکت های تامین سرمایه، کارگزاری های بورس و شرکت های مشاوره سرمایه گذاری با مجوز از سازمان بورس، شرکت های سبدگردان، بنا بر قانون تنها نهادهایی هستند که مجوز راه اندازی صندوق سرمایه گذاری مشترک را دارند و فعالیت های آن ها کاملا دقیق توسط سازمان بورس رصد می شود و ریسک از دست دادن پول(کلاهبرداری و غیره) نزدیک به صفر است.

نکته ی مهم در خصوص این قابلیت نقدشوندگی صندوق سرمایه گذاری مشترک است و سرمایه گذاران به راحتی هر زمان که بخواهند می توانند پول خود را دریافت کنند.

اما آیا همه ی این صندوق ها برای خرید مناسب هستند و احتمال زیان آن ها هم هست؟ برای پاسخ به این سوال مقاله را تا انتها به دقت بخوانید.

 انواع صندوق های سرمایه گذاری مشترک

 در حال حاضر چندین نوع صندوق سرمایه گذاری مشترک وجود دارد و صندوق ها با توجه به موضوع فعالیت شان به چند دسته تقسیم می شوند.

صندوق سرمایه گذاری مشترک در سهام

همان طور که از نام صندوق سرمایه گذار مترک سهام بر می آید. این صندوق منابع ناشی از سرمایه گذاران را در بازار سهام سرمایه گذاری می کند و از این رو بالا و پایین آمدن بازار سهام، بر کسب سود یا زیان شما تاثیر مستقیم خواهد داشت. در صندوق سرمایه گذاری در سهام حداقل ۷۰% از منابع صندوق، صرف خرید و فروش سهام و مابقی آن نیز در سپرده ها و اوراق خزانه و غیره سرمایه گذاری می شود.

در زمان صدور یا ابطال واحدهای صندوق سرمایه گذاری مشترک در سهام، خالص ارزش دارایی های صندوق (NAV) مبنای خرید و فروش اوراق قرار می گیرد و سرمایه گذاران واحدهای صندوق سرمایه گذاری مشترک سهامی را بر آن مبنا می خرند یا به فروش می سپارند.

این صندوق ها به صورت دوره ای (ماهانه، فصلی و غیره) هیچ سودی پرداخت نمی کند و سود سرمایه گذاران تنها از بالا و پایین رفتن ارزش سهام زیرمجموعه شرکت محاسبه می شود که در این جا به اختصار ان ای وی یا خالص ارزش دارایی های صندوق سرمایه گذاری مشترک سهامی نامیده می شود.

صندوق سرمایه گذاری مشترک سهامی نسبت به سایر صندوق ها اندکی ریسک بیشتری دارد و سرمایه گذار عموما به منطور استفاده از نوسانات بازار سهام صندوق مشترک سهامی، سرمایه گذاری می کند.

صندوق سرمایه گذاری مشترک با درآمد ثابت

این صندوق ها عمده ی وجوه سرمایه گذاران را در بانک ها سپرده می کنند و به دلیل حجم قابل توجه سرمایه، این صندوق های سرمایه گذاری مشترک قدرت چانه زنی مناسبی برای دریافت سودهای بالاتر دارند. بخشی از سرمایه ی این صندوق ها نیز به خرید اوراق خزانه ی دولتی اختصاص می یابد که این اوراق نیز سودی به اندازه یا مقداری بیشتر از بانک به خریداران اوراق می دهد و در پایان ۵ درصد از منابع صندوق سرمایه گذاری مشترک با درآمد ثابت صرف سرمایه گذاری در بازار سهام و خرید و فروش سهم می شود.

با توجه به این توضیحات، سرمایه گذاران در صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت ریسک بسیار کمی را متحمل می شوند و اندکی هم از نوسانات بازار بورس تاثیر می پذیرند. به واقع سرمایه گذاری در این صندوق ها از نظر میزان ریسک، فرق چندانی با سپرده گذاری در بانک ندارد ولی عموما بانک مرکزی، نرخ سود پرداختی بانک را کنترل می کند ولی صندوق های سرمایه گذاری مشترک با توجه به درآمدی که کسب کردند، سود پرداخت می کنند که عموما بالاتر از سپرده بانکی است.

لازم به ذکر است که صندوق سرمایه گذاری مشترک با درآمد ثابت تنها صندوق سرمایه گذاری مشترک است که به سرمایه گذاران به صورت ماهیانه (مانند سپرده بانکی) سود پرداخت می کند.

توصیه می کنیم قبل از خرید صندوق درآمد ثابت به سایت صندوق مربوطه رفته و امیدنامه ی آن را مطالعه نمایید.

علاوه بر صندوق با درآمد ثابت، صندوق دیگری نیز وجوه دارد که تنها در اوراق با درآمد ثابت (سپرده بانکی، اسناد خزانه، اوراق مشارکت و غیره) سرمایه گذاری می کند و هیچ معامله ی سهامی انجام نمی دهد. این صندوق ها به تبع همین موارد ریسک بسیار کمی دارند و صرفا سودی معادل یا مقداری بیشتر از بانک ها به سرمایه گذاران پرداخت می کنند.

صندوق سرمایه گذاری مشترک مختلط

در این صندوق ها حداقل ۴۰ درصد و حداکثر ۶۰ درصد از دارایی های صندوق در بازار سهام به خرید و فروش سهام اختصاص می یابد. از این رو ریسک سرمایه گذاری در صندوق سرمایه گذاری مشترک مختلط کمتر از صندوق سرمایه گذاری سهام و بیشتر از صندوق درآمد ثابت است.

ریسک صندوق سرمایه گذاری مشترک
درجه ریسک صندوق های سرمایه گذاری مشترک

نکته ی مهم: در خرید صندوق های سرمایه گذاری مشترک هیچ محدودیتی وجود ندارد مگر صندوق های خاص مانند صندوق های سرمایه گذاری خطرپذیر که در صفحات ابتدایی امیدنامه صندوق به آن اشاره شده است.

صندوق های سرمایه گذاری کالایی

دسته ی دیگر از صندوق ها، صندوق های کالایی هستند و در حال حاضر در بازار چندین صندوق سرمایه گذاری مشترک کالایی فعالیت می کنند که تمامی آن ها در طلا سرمایه گذاری می کنند.

اگر فکر می کنید قیمت طلا بالا خواهد رفت و دید مثبتی به بازار طلا دارید و از طرفی نمی خواهید ریسک های امنیتی خرید و نگهداری طلا را بپذیرید. خرید صندوق های کالایی طلا که از نمونه های آن می توان به صندوق سرمایه گذاری پشتوانه طلای لوتوس، صندوق سرمایه گذاری پشتوانه طلای مفید و صندوق سکه طلای کیان اشاره کرد.

این صندوق ها تمام منابع خود را به خرید و فروش گواهی سپرده کالایی سکه، اوراق مشتقه مبتنی بر سکه اختصاص می دهند و شما با سرمایه گذاری در این صندوق هایی که بازدهی بهتری داشته اند می توانید از سود معاملات سکه طلا بهره مند شوید.

صندوق سرمایه گذاری جسورانه

اگر قصد سرمایه گذاری در استارت آپ ها و پروژه های نوآورانه را دارید و برای این کار تخصص مناسب در تشخیص سرمایه گذاری در استارت آپ و پروژه های با بازده بالا را در اختیار ندارید، این صندوق ها راه حل مناسبی برای سرمایه گذاری در استارت آپ ها می باشد.

لازم به ذکر است که سرمایه گذاری در این صندوق ها از ریسک بالایی برخوردار است و به دلیل ماهیت سرمایه گذاری های صندوق امکان کسب سود قابل توجه یا زیان قابل توجه مورد انتظار است.

صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت چیست

 در صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت، عمده ی منابع صندوق در دارایی های با ریسک بسیار پایین نظیر سپرده های بانکی، اوراق مشارکت، اسناد خزانه و غیره سپرده گذاری می شود. این صندوق ها مانند سپرده ی بانکی در دوره های مشخص سود پرداخت می کنند و سود آن ها عموما اندکی بالاتر از سود بانکی است.

در حال حاضر که بانک ها با نرخ ۲۰% سپرده گیری می کنند، صندوق های درآمد ثابت با نرخ ۲۱% به سپرده های سرمایه گذاری سود پرداخت می کنند.

صندوق های درآمد ثابت به دو دسته تقسیم می شوند:

·         صندوق سرمایه گذاری تنها در اوراق درآمد ثابت

·         صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت

همانطور که از اسم این صندوق ها بر می آید، صندوق سرمایه گذاری تنها در اوراق درآمد ثابت، کل منابع خود را صرف سرمایه گذاری در دارایی های با درآمد ثابت نظیر سپرده بانکی، اوراق مشارکت، اسناد خزانه و غیره سرمایه گذاری می کند.

صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت که مورد نظر بسیاری از مشاوران سرمایه گذاری است، ۵ تا ۱۰ درصد از منابع خود را در بازار سرمایه به خرید و فروش سهام اختصاص می دهد و مابقی را در سپرده بانکی و اوراق مشارکت و اسناد خزانه و غیره سرمایه گذاری می کند.

برای اطلاع از جزئیات سرمایه گذاری های صندوق به امیدنامه ی صندوق مراجعه کنید یا با ما تماس بگیرید.

 مقایسه صندوق های سرمایه گذاری

برای مقایسه ی صندوق های سرمایه گذاری قبل از هر چیز به سایز صندوق (میزان منابع صندوق) باید توجه داشت ولی مهم ترین موضوع آن است که صندوق مربوطه چه بازدهی در گذشته داشته است و اگر عملکرد صندوق در گذشته خوب نبود، دیگر دلیلی برای سرمایه گذاری در آن صندوق نیست و به سراغ ده ها صندوق دیگر می رویم.

قبل از هر چیز باید با توجه به درجه ی ریسک پذیری تان اقدام به مقایسه کنید و برای مثال اگر ریسک بالایی را می پذیرید صندوق های طلا را با هم و صندوق های سهام را با خودشان مقایسه کنید و در خصوص صندوق مختلط و صندوق درآمد ثابت هم همین طور!

از آنجا که بهترین راه مقایسه ی صندوق ها، مقایسه ی بازدهی آن هاست، برای بررسی سود صندوق سرمایه گذاری مشترک (انواع آن) به سایت مرکز مالی ایران به آدرس www.fipiran.com مراجعه نمایید.

همچنین در خرید صندوق توجه داشته باشید که صندوق مد نظر شما ضامن بازپرداخت و ضامن سودآوری دارد یا خیر!

بهترین صندوق سرمایه گذاری بانک

 در بین صندوق های سرمایه گذاری بانک، توصیه می کنیم صندوق هایی را انتخاب کنید که بانک مربوطه شرایط مالی و بنیادی مناسبی دارد. در حال حاضر بانک های آینده، سرمایه، دی، گردشگری و بانک هایی از این دست شرایط مناسبی ندارند و به همین تبع توصیه می کنیم با وجود این که خرید واحدهای صندوق های سرمایه گذاری مشترک ریسک بسیار کمی دارد، اما به این مورد هم توجه داشته باشید.

نکته ی مهم بعدی توجه به ضامن نقدشوندگی صندوق است و صندوق هایی که ضامن دارند، صندوق های کم ریسک تری می باشند. شما می توانید با بررسی امیدنامه ی صندوق از ضمانت آن با خبر شوید و صندوق ها موظف هستند این مسئله را در امیدنامه منتشر کنند. برای مثال

شما در بخش “ارکان صندوق” در امیدنامه می توانید از ضمانت یا عدم ضمانت نقدشوندگی و پرداخت سود اوراق سرمایه گذاری درآمد ثابت بانک ها مطلع شوید.

رتبه بندی صندوق سرمایه گذاری

 برای رتبه بندی صندوق های سرمایه گذاری باید به عوامل زیر توجه داشته باشید:

بازدهی صندوق

در انتخاب صندوق سرمایه گذاری مشترک حتما بازدهی گذشته ی صندوق را بررسی داشته باشید. صندوق های با بازده بسیار بالا و بازده بسیار پایین گزینه های خوبی برای سرمایه گذاری نیستند و سعی کنید از بین ۳۰ صندوق ابتدایی لیست مقایسه ی صندوق ها، صندوق سرمایه گذاری را انتخاب کنید.

مرکز خدمات مالی ایران با آدرس فیپیران www.fipiran.com/ اطلاعات مناسبی در خصوص بازده صندوق ارائه می کند. به صورت کلی بازدهی شش ماهه ی صندوق می تواند دید مناسبی در خصوص صندوق به سرمایه گذاران ارائه نماید.

ضامن نقدشوندگی صندوق

ضامن نقدشوندگی صندوق، تضمین می کند که در زمان عدم وجود وجه نقد کافی در صندوق برای ابطال واحد سرمایه گذاری خود یا دریافت سودتان وجوه مورد نیاز را تامین کند و به سرمایه گذار پرداخت شود.

ضمانت جبران خسارت/ جبران سود ، ضامن سودآوری صندوق

 این ضمانت که عموما در صندوق های با درآمد ثابت ارائه می شود در زمانی کاربرد دارد که صندوق سرمایه گذاری مشترک پرداخت سودی را تضمین نماید و در صورتی که در سررسید، توان پرداخت سود تعهد شده را نداشته باشد، ضامن جبران سود، وظیفه ی پرداخت سود شما را به عهده دارد. در حال حاضر تقریبا تمامی صندوق های درآمد ثابت به جای تعهد پرداخت سود مشخص، پیش بینی سود پرداختی دارند و این ضمانت را از اوراق خود حذف کرده اند و شما هم حتما قبل از خرید از وجود یا عدم وجود این ضمانت با مشاهده ی امیدنامه ی صندوق، تماس با صندوق یا تماس با ما اطمینان حاصل کنید.

 برای اطمینان از سرمایه گذاری خود هر ماه حتما تغییرات امیدنامه ی صندوق را از سایت آن دنبال کنید.

معایب صندوق های سرمایه گذاری مشترک

یکی از معایب صندوق سرمایه گذاری مشتر، حضور مدیران غیر حرفه ای در آنجاست و این مدیران با انجام اقدامات دور از اخلاق حرفه ای در خرید شرکت های زیان ده و یا عدم توجه به اصول مدیریت سرمایه و مدیریت ریسک اقدام به خرید و فروش با استفاده از منابع صندوق می نمایند. برای کنترل این ریسک با مراجعه به سایت مرکز مالی ایران و بررسی بازدهی صندوق مربوطه می توانید از این تفاق جلوگیری نمایید.

برخی از مدیران که ریسک پذیری مناسبی ندارند اقدام به متنوع سازی بیش از اندازه پورتفو می کنند و از این بازدهی این صندوق ها بسیار کم است و به همین دلیل قبل از خرید واحد صندوق سرمایه گذاری حتما بازدهی گذشته اش را بررسی نمایید.

نحوه محاسبه سود صندوق سرمایه گذاری مشترک

سرمایه گذاران در صندوق سرمایه گذاری مشترک نیز مانند خرید سهام، بازده دریافت می کنند و با توجه به میزان سرمایه ی خود از بازدهی آن صندوق مشترک، سود دریافت می کنند. به صورت کلی بازده سرمایه گذاری در صندوق سرمایه گذاری مشترک به شرح زیر است:

  • سود نقدی

در صندوق سرمایه گذاری مشترک هم مانند سهام، طی سال از محل سودهای دریافتی روی سهامی که خریداری کرده اند یا بهره ای که اوراق خزانه و قرضه گرفته اند به عنوان درصدی از خالص ارزش دارایی صندوق به سرمایه گذاران پرداخت می شود.

  • بازده قیمتی

صندوق ها با منابعی که سرمایه گذاران در اختیارشان می گذارند اقدام به خرید و فروش سهام می کنند و در صورتی که در این فرآیند سود کسب کنند خالص ارزش دارایی ها افزایش و در صورتی که زیان کنند خالص ارزش دارایی صندوق کاهش می یابد. از آنجا که مبنای قیمت صدور هر واحد سرمایه گذاری، خالص ارزش دارایی های صندوق است، شما به عنوان سرمایه گذاری از بالا و پایین رفتن خالص ارزش دارایی صندوق یا NAV سود کسب می کنید.

سود حاصل از سرمایه گذاری شما در صندوق به صورت زیر به دست می آید: (نحوه ی محاسبه ی این سود در تمامی انواع صندوق یکسان است) تغییر در خالص ارزش دارایی صندوق

نحوه ی خرید واحد صندوق سرمایه گذاری مشترک

شما برای خرید واحد صندوق سرمایه گذاری مشترک می توانید با مدیر آن صندوق تماس گرفته و در خصوص نحوه ی خرید صندوق اطلاعات کسب نمایید.

همچنین برخی از صندوق های سرمایه گذاری مشترک در بازار سرمایه قابل معامله هستند و شما با استفاده از پلتفرم آنلاین کارگزاری می توانید این صندوق های موسوم به ETF یا صندوق سرمایه گذاری مشترک قابل معامله را خریداری کنید و در صفحه ی مدیریت فناوری بورس تهران اطلاعات آن را مشاهده کنید. اگر قصد خرید این اوراق را دارید، ترجیحا سعی کنید اوراق مورد نظر بازارگردان داشته باشد.

همچنین برخی از صندوق های سرمایه گذاری مشترک در بازار سرمایه قابل معامله هستند و شما با استفاده از پلتفرم آنلاین کارگزاری می توانید این صندوق های موسوم به ETF یا صندوق سرمایه گذاری مشترک قابل معامله را خریداری کنید و در صفحه ی مدیریت فناوری بورس تهران اطلاعات آن را مشاهده کنید. اگر قصد خرید این اوراق را دارید، ترجیحا سعی کنید اوراق مورد نظر بازارگردان داشته باشد.

برای اطلاع از جزئیات هزینه های صندوق بهتر است به امیدنامه صندوق سرمایه گذاری مشترک مراجعه بفرمایید ولی به صورت کلی سهم هزینه های صندوق و کارمزد صدور و ابطال واحدهای سرمایه گذاری رقم قابل توجهی نیست.

مرکز جامع آموزش هوش مالی به عنوان مرکزی غیر وابسته به صندوق های سرمایه گذاری، شما را در انتخاب بهترین سرمایه گذاری راهنمایی کند.

بودجه سال ۹۷ و تحلیل بودجه

قبل از هر چیز به سوالات زیر از بودجه سال ۹۷ پاسخ بدهید.

  • افزایش قیمت بنزین یا گازوییل تورم کدام بخش را جز حمل و نقل افزایش می دهد؟
  • هر ۱۰۰ تومان افزایش دلار چه مقدار از کسری بودجه ی دولت را کم می کند؟
  • درآمد پالایشگاه ها و بانک های دولتی برای سال ۹۷ با افزایش پیش بینی شده است یا کاهش؟ چه پیش بینی از بودجه داریم؟
  • دولت قیمت نفت را برای سال ۱۳۹۷ به ازای هر بشکه چند دلار پیش بینی کرده است؟
  • چه شرکت هایی در سال آینده به فروش خواهد رسید؟
  • خرید سهام کدام شرکت ها ریسک بیشتری دارد؟

نکته ی مهم

تحلیل بودجه ی ۱۳۹۷ قبلا با همین نام به صورت کتاب منتشر شده بود و به منظور استفاده ی همه ی فعالان اقتصادی، در سایت به صورت کامل منتشر شده است.

۱-                        مقدمه تحلیل بودجه

بودجه در واقع مبنای عملکرد مالی یک سال دولت می باشد و از این رو دیدگاه مدیران ارشد و وزارتخانه های مختلف کاملا در بودجه ی سالیانه ی دولت انعکاس می یابد. از همین رو بررسی بودجه ی سالیانه ی دولت برای هر فعال اقتصادی در هر صنعت یا خدمت و شغلی اهمیت بسیار بالایی دارد.

در تهیه ی کتاب حاضر سعی شده است از داده های اقتصادی گذشته در تلفیق با اطلاعات بودجه استفاده شود و همچنین سعی شده است تا گزارش های منتشره توسط نهادهای پژوهشی کشور نیز در تهیه ی تحلیل و بررسی بودجه مورد استفاده قرار گیرد. با این حال و با توجه به تمام تلاش های انجام شده در تهیه ی این کتاب، تصمیمات سرمایه گذاری شما نباید بر مبنای این کتاب باشد و با توجه به شرایط متغیر اقتصاد تصمیمات خود را اتخاذ نمایید.

در تهیه کتاب تحلیل و بررسی بودجه ۱۳۹۷ بیش از ۵۰۰ نفرساعت کار تحلیلی و پژوهشی انجام شده است و برای شما خواننده ی گرامی به رایگان منتشر شده است و نشر آن توسط شما مزید امتنان خواهد بود.

در دوره های گذشته این کتاب همواره برای استفاده شخصی و ارائه ی مشاوره به مراجعین تهیه می شد فلذا تصمیم بنده بر آن شد که از این پس آن را به طرق مختلف به صورت رایگان انتشار داده و نقشی در افزایش اطلاعات مالی هم میهنان خود داشته باشم. بدیهی است با توجه به انتشار رایگان این کتاب با هدف افزایش اطلاعات مالی نباید صرفا این تحلیل و بررسی را مبنای تصمیمات قرار بدهید.

مفروضات بودجه سال ۱۳۹۷

شرح رقم
هر بشکه نفت خام و میعانات گازی ۵۵ دلار
نرخ برابری دلار ۳،۸۵۴ تومان
صادرات نفت ۲٫۱۳ میلیون بشکه در روز
صادرات میعانات گازی ۴۰۰،۰۰۰ بشکه
فروش میعانات گازی به پتروشیمی ۱۰۰،۰۰۰ بشکه
سهم شرکت نفت از هزینه استخراج نفت و امور پروژه‌های نفتی ۱۴٫۵%
صندوق توسعه ملی ۳۲%
مالیات بر ارزش‌افزوده ۹%
  • هر دلار کاهش قیمت نفت سبب کاهش بیشتر از ۲،۰۰۰ میلیارد تومان منابع بودجه می‌شود.
  • مالیات بر ارزش‌افزوده ۹% است که ۱% از خرج هزینه‌های بهداشت و درمان و ۳ درصد نیز صرف هزینه‌های شهرها و روستاهای محل فعالیت واحد اقتصادی می‌شود.
  • نرخ ارز اسمی ۳۵۰۰۰ ریال
  • نرخ ارز با احتساب مابه­التفاوت ناشی از فروش ارز حاصل از فروش نفت خام و میعانات گازی: ۳۸۵۴۱ ریال
  • سهم واقعی صندوق توسعه ملی از فروش صادراتی نفت و میعانات گازی (خالص واریزی): ۲۰ درصد
  • صادرات میعانات گازی: ۰٫۴ میلیون بشکه در روز و هر بشکه ۵۵ دلار
  • فروش میعانات گازی به پتروشیمی‌ها با فرض فروش ۰٫۱میلیون بشکه در روز و هر بشکه ۵۲٫۵ دلار
  • صادرات نفت خام و میعانات گازی درمجموع ۵۲٫۷ میلیارد دلار
  • خالص صادرات گاز طبیعی در سال ۹۷ برابر با ۱۸میلیون مترمکعب در روز با فرض قیمت گاز صادراتی ۱۵ سنت (در بودجه نیامده است)

حتما بخوانید

نرخ ارز در سال ۱۳۹۷ چه رقمی خواهد بود؟ پیش بینی قیمت دلار را حتما بخوانید.

۱-منابع بودجه ۹۷

ابتدا قبل از هر چیز به بررسی منابع بودجه ی دولت در سال ۱۳۹۷ می پردازیم:

منابع بودجه (شامل منابع عمومی و بودجه شرکت های دولتی) ۱،۲۲۲،۵۵۲ میلیارد تومان و منابع عمومی بودجه نیز بالغ بر ۳۸۶،۰۰۰ میلیارد تومان

کل رقم بودجه برابر با ۱،۲۲۲،۵۵۲ میلیارد تومان معادل ۳۰۵ میلیارد دلار هست. (دلار ۴۰۰۰ تومان)

بودجه عمومی دولت ۴۴۳،۲۶۰ میلیارد تومان معادل ۱۱۰٫۸ میلیارد دلار هست که منابع عمومی بالغ‌بر ۳۸۶،۱۸۶ میلیارد تومان معادل ۹۶٫۵ میلیارد دلار و درآمد اختصاصی وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی بالغ‌بر ۵۷،۰۷۳ میلیارد تومان معادل ۱۴٫۲ میلیارد دلار

بودجه شرکت‌های دولتی، بانک‌ها و مؤسسات وابسته به دولت (بودجه اختصاصی) برابر با ۸۳۹،۱۲۴ میلیارد تومان معادل ۲۰۹٫۷ میلیارد دلار هست.

البته دراین‌بین مبلغی در حدود ۴۴ هزار میلیارد تومان ارقام دو بار حساب‌شده هستند و هم در بودجه عمومی و هم در بودجه شرکت‌های دولتی محاسبه‌شده‌اند و به دلیل عدم تغییرات قابل توجه مفروضات بررسی بودجه، در تحلیل از آن چشم پوشی شده است.

  • نکته: در کمیسیون تلفیق منابع و مصارف بودجه ۱،۰۰۰ میلیارد تومان معادل ۰٫۱% افزایش یافتند و بودجه ی پیشنهادی دولت کمتر بود.

دولت در آذرماه ۱۳۹۷ کل منابع بودجه کشور را ۱،۱۹۴،۹۳۵ میلیارد تومان برآورد کرده است که ۳٫۷% رشد را نسبت به قانون بودجه سال ۱۳۹۶ نشان می‌دهد. در عمل با پیش‌بینی تورم ۱۰% و رشد ۳٫۷% بودجه حاکی بستن انقباضی بودجه هست. با این حال در مجلس شورای اسلامی مصوبه ی قانون بودجه ی منابع عمومی دولت در سال ۱۳۹۷ با رشد ۴٫۹%نسبت به بودجه ی پیشنهادی دولت تصویب شده است و شاهد رشد منابع بودجه ای هستیم و باید دید که آیا این امر محقق خواهد شد؟!

جمع منابع عمومی دولت ۳۶۸،۰۴۹ میلیارد تومان هست که سهم درآمد دولت ۱۹۳،۴۰۲ میلیارد تومان معادل ۵۲٫۶%، سهم واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای ۱۰۶،۵۶۱ میلیارد تومان معادل ۲۸٫۹% و واگذاری دارایی‌های مالی ۶۸،۰۸۵ میلیارد تومان معادل ۱۸٫۵% هست.

منابع درآمد دولت در بودجه 97

منابع درآمد دولت در بودجه ۹۷

جزئیات منابع درآمد دولت به شرح زیر است:

منابع
توضیح قانون بودجه سال ۱۳۹۷ قانون بودجه سال ۱۳۹۶ قانون بودجه ۱۳۹۵ درصد تغییر ۹۷ به ۹۶
درآمدها ۲۱۵،۵۸۵ ۱۷۴،۰۹۶ ۱۱%
واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای ۱۰۷،۵۶۱ ۱۱۸،۹۵۱ (۱۰%)
واگذاری دارایی‌های مالی ۶۳،۰۴۰ ۵۳،۷۰۴ ۲۷%
جمع منابع عمومی دولت ۳۸۶،۱۸۶ ۳۴۸،۷۵۱ ۶%
تورم

همان‌طور که در جدول بالا دیده می‌شود، تغییرات قابل‌توجهی در بودجه‌ی دولت را شاهد هستیم و با توجه به رشد ۶% منابع درآمدی دولت در سال ۹۷ نسبت به ۹۷، ترکیب منابع تغییر داشته است و از واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای (نظیر فروش نفت و میعانات گازی) کاسته شده است و بر میزان واگذاری دارایی‌های مالی (فروش اوراق مشارکت و اسناد خزانه و غیره) افزوده‌شده است.

درآمدهای اختصاصی دولت نیز با ۹٫۱% افزایش نسبت به سال ۱۳۹۶ به رقم ۵۶،۸۶۲ میلیارد تومان پیش‌بینی‌شده است. این درآمدها توسط دستگاه‌ها و ادارات دولتی به حساب خزانه واریز می‌شوند و محل هزینه‌ی آن نیز همان دستگاه هست.

بخش اول درآمدهای دولت که با رشد ۱۱ درصدی نسبت به سال ۱۳۹۶ برآورد شده است، شامل بخش‌های زیر هست:

درآمد دولت- تحلیل بودجه ۹۷

همان‌طور که در نمودار بالا دیده می‌شود، درآمدهای مالیاتی۱۲۸،۷۱۹ میلیارد تومان و سهم ۶۷% بیشترین سهم از درآمد را در اختیار دارند. درمجموع منابع دولت این درآمد سهمی ۳۴٫۹% دارد. درآمد مالیاتی نسبت به لایحه بودجه سال ۱۳۹۶ رشدی ۱۴٫۲% را نشان می‌دهد. با توجه به تورم پیش‌بینی کمتر از ۱۰% و رشد ۱۰% درآمد در سال ۱۳۹۷، رشد مالیات حاکی از گسترده‌تر شدن احتمالی چتر مالیاتی هست. بدیهی است با ادامه‌ی تنگنای مالی دولت به‌منظور لغو معافیت مالیاتی از سپرده‌های بانکی اقدام خواهد شد.

ترکیب درآمد مالیاتی دولت برای سال ۱۳۹۷ به شرح زیر است:

ترکیب درآمد مالیاتی دولت سال 97

ترکیب درآمد مالیاتی دولت سال ۹۷

مالیات شرکت‌ها با رقم ۳۶،۰۰۰ میلیارد تومان پیش‌بینی‌شده است که نسبت به سال گذشته تغییر چندانی نداشته است. همچنین در سال جاری شاهد افزایش مالیات بر واردات هستیم که می‌تواند ناشی از پیش‌بینی کاهش قاچاق و تغییرات تعرفه‌ای باشد. مالیات بر واردات در سال جاری ۲۳،۰۰۰ میلیارد تومان و در سال ۱۳۹۶ رقم ۱۷،۰۰۰ میلیارد تومان پیش‌بینی‌شده بود.

  • مالیات دستمزد کارمندان دولت و کارمندان بخش خصوصی درمجموع سهمی ۹ درصد در درآمد مالیاتی دارند و مالیات مشاغل و اصناف کل کشور تنها معادل ۵درصد از درآمد مالیاتی هست.
  • سقف معافیت مالیاتی ۲۷٫۶ میلیون تومان و نرخ مالیات بر درآمد کارکنان مازاد بر این مبلغ ۱۰% و تا سه برابر تا چهار برابر آن ۱۵% و چهار برابر تا شش برابر ۲۵%  و مازاد شش برابر ۳۵% است. معافیت مالیات اشخاص نیز ۲۱٫۶ میلیون تومان است.
  • با توجه به اینکه درآمدهای مالیاتی سال ۹۷ ناشی از عملکرد فعالان اقتصادی در سال ۱۳۹۶ هست، از این رو بررسی رشد اقتصادی سال ۱۳۹۶ اهمیت قابل‌توجهی دارد. گزارش‌های بانک مرکزی از تولید ناخالص داخلی و گزارشات شرکت‌های بورسی به عنوان بخشی از اقتصاد حاکی از بهبود نسبی وضعیت شرکت‌ها نسبت به سال‌های گذشته هست ولی با این حال به نظر درآمدهای مالیاتی پیش‌بینی‌شده قابلیت تحقق کامل را در صورت عدم اجرای سیستم جامع مالیاتی نخواهد داشت.
  • مبلغ فروش نفت و فرآورده‌های نفتی نیز ۱۰۱،۰۱۱ میلیارد تومان در نظر گرفته‌شده است که ۹۴٫۸% از واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای و سهمی ۲۷٫۴% در منابع عمومی بودجه دارد. مبلغ فروش نفت نسبت به لایحه سال گذشته کاهش ۹% را نشان می‌دهد. سهم نفت نیز در سال گذشته از منابع عمومی برابر با ۳۴٫۷% بوده است. این مهم حاکی از کاهش سهم نفت در بودجه هست.

سهم نفت از بودجه در سال‌های اخیر:

سهم نفت در بودجه سال 97

سهم نفت در بودجه دولت

همان‌طور که در نمودار بالا مشاهده می‌شود شاهد کاهش وابستگی بودجه به نفت هستیم. البته این ناشی از عملکرد مثبت دولت­مردان هست. همچنین در کمیسیون تلفیق اجازه استفاده ماهیانه از مازاد منابع نفتی توسط دولت حذف شد.

درآمد حاصل از مالکیت دولت نیز سهمی ۱۲% در بودجه دارد و عمدتاً ناشی از سود سهام شرکت‌های دولتی و درآمد اجاره و حق امتیاز شبکه و بهره مالکانه هست. این درآمد به رقم ۲۳،۴۵۲ میلیارد تومان پیش‌بینی‌شده است که ۱۶،۰۰۰ میلیارد تومان ناشی از سود سهام شرکت‌های دولتی و ۵،۵۴۴ میلیارد تومان ناشی از حق امتیاز و بهره مالکانه نیز ۱،۰۵۰ میلیارد تومان برآورد شده است.

با توجه به ارتباط قابل‌توجه بهره مالکانه و حق انتفاع با درآمد شرکت‌های معدنی به‌خصوص گل گهر و چادرملو، بررسی این بخش بااهمیت است. درآمد بهره مالکانه و حقوق دولتی از ۹۰۰ میلیارد تومان در سال ۱۳۹۶ به ۱،۰۵۰ میلیارد تومان در سال ۱۳۹۷ برآورد شده است که رشدی ۱۶٫۶% را نشان می‌دهد. در سال ۱۳۹۷ بابت حق انتفاع درآمدی پیش‌بینی‌نشده است و در سال ۱۳۹۶ نیز رقم این بخش ۱،۲۰۰ میلیارد تومان بوده است. در خصوص تغییر قابل‌توجه درآمد حق انتفاع که بخش قابل‌توجهی از آن ناشی از فعالیت گل گهر و چادرملو هست، لازم به ذکر است که با توجه به مالکیت ایمیدرو بر این معادن، این سازمان با عقد قراردادی بلندمدت با معادن گل گهر و چادرملو این منابع ازین پس توسط ایمیدرو دریافت می‌شود و بخشی از آن به حساب بهره مالکانه واریز می‌شود و رشد بهره مالکانه ناشی از آن هست.

۱-۱- واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای در بودجه ۹۷

منابع حاصل از ارزش صادرات نفت و فرآورده‌های نفتی به رقم ۱۰۱،۰۱۱ میلیارد تومان پیش‌بینی‌شده است که ۹۵،۹۲۱ میلیارد تومان ناشی از صادرات نفت و میعانات گازی و گاز هست و ۵،۰۸۰ میلیارد تومان نیز ناشی از فروش نفت خام و میعانات گازی برای مناطق نفت‌خیز، گاز خیز و کمتر توسعه‌ی یافته‌ی کشور است.

منابع حاصل از واگذاری طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای برای سال ۱۳۹۷ به رقم ۴،۰۰۰ میلیارد تومان پیش‌بینی‌شده است.  این بخش در سال ۱۳۹۶ به رقم ۳،۵۰۰ میلیارد تومان پیش‌بینی‌شده است. طرح‌های عمرانی و توسعه‌ای که دولت در قالب بودجه‌ی عمرانی به سرانجام رسیده است (نظیر ورزشگاه‌ها و غیره) به فروش خواهند رسید و منابع ناشی از آن در این بخش پیش‌بینی‌شده است.

 

حتما بخوانید

بهترین راهکارهای عملی برای افزایش پس انداز و رشد هوش مالی را در این مقاله بخوانید

۱-۲- واگذاری دارایی‌های مالی در سال ۹۷

واگذاری دارایی‌های مالی نیز در بودجه‌ی امسال نسبت به قانون بودجه سال ۱۳۹۶ رشدی ۲۷ درصدی را نشان می‌دهد

در جدول چهار قانون برنامه ی ششم توسعه منابع ناشی از فروش اوراق مالی اسلامی ۳۸٫۵ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته‌شده است. در این برنامه نسبت بدهی دولت و شرکت‌های دولتی به تولید ناخالص داخلی در سطح ۴۰ درصد در نظر گرفته‌شده است.

بخش واگذاری دارایی‌های مالی در بودجه‌ی سال جاری به رقم ۶۸،۰۸۵ میلیارد تومان پیش‌بینی‌شده است که از این مبلغ ۳۸،۵۰۰ میلیارد تومان از آن ناشی از فروش اوراق اسلامی هست. این مسئله به رشد تأمین مالی از بازار سرمایه کمک خواهد کرد و البته برای جلوگیری از تأثیرگذاری آن بر بازار سرمایه، نیازمند آن است تا تدابیری به‌منظور بازارگردانی اوراق انجام شود. در نمودار زیر سهم هر یک از بخش‌ها آورده شده است:

بررسی بودجه- واگذاری دارایی های مالی

بررسی بودجه- واگذاری دارایی های مالی ۹۷

همان‌طور که در جدول بالا مشاهده می‌شود، فروش و واگذاری اوراق مالی اسلامی با سهم ۵۷% به رقم ۳۸،۵۰۰ میلیارد تومان و استفاده از صندوق توسعه ملی با سهم ۳۱% به رقم ۲۱،۰۲۰ میلیارد تومان بیشترین سهم از واگذاری دارایی‌های مالی را دارند.

استفاده از صندوق توسعه ملی برای پرداخت به صداوسیما و پرداخت معوقات بازنشستگان آموزش‌وپرورش مصداق بارز، خروج از سیاست‌های صندوق توسعه ملی خواهد بود. به هر صورت سهم این صندوق در بخش واگذاری دارایی‌های مالی افزایش قابل‌توجهی یافته است. در واگذاری دارایی‌های مالی نیز شاهد رشد واگذاری‌ها هستیم. در حال حاضر نسبت بدهی‌های دولتی به تولید ناخالص داخلی در کشور نسبت به سایر کشورها بالا نیست و انتشار این اوراق می‌تواند اثر مثبتی داشته باشد ولی عدم ورود سرمایه‌ی خارجی برای خرید اوراق و نرخ بالای بهره‌ی این اوراق،‌ می‌تواند در سال‌های آتی یکی از تهدیدات علیه نظام اقتصادی کشور باشد.

اوراق مالی اسلامی در حالی ۵۷% از بودجه‌ی این بخش را معادل ۳۸،۵۰۰ میلیارد تومان شامل می‌شود که ۹،۵۰۰ میلیارد تومان از آن ناشی اسناد خزانه و ۲۶،۰۰۰ میلیارد تومان نیز سایر اوراق مشارکت هست و ۳،۰۰۰ میلیارد تومان نیز اوراق تسویه خزانه، ادامه‌ی این روند می‌تواند در سال‌های آتی مشکلاتی برای کشور پدید بیاورد.

در حال حاضر اوراق منتشرشده توسط وزارتخانه‌های مختلف به دلیل عدم قابلیت معامله در بازار فرابورس و بازار بورس در نقد شوندگی مشکل فراوانی دارند و بسیاری از پیمانکاران را با مشکل مواجه کرده‌اند. به نظر با بهبود ساختار صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت بتوان نقد شوندگی اوراق منتشره را افزایش دهد. به هر صورت عملکرد دولت در انتشار و بازارگردانی این اوراق بسیار ضعیف بوده و پیمانکاران همچنان در نقد شوندگی مطالبات خود با مشکل مواجه خواهد بود و لازم است که در دریافت مطالبات ریسک عدم معامله و عدم نقد شوندگی این اوراق را نیز در نظر داشته باشند.

عدم نقد شوندگی این اوراق در سال ۱۳۹۶ موجب شد نرخ تنزیل این اوراق به محدوده‌ی ۴۰ درصدی برسد و در صورت کنترل این اوراق به نظر در سال ۱۳۹۶ به‌صورت میانگین اوراق منتشره با نرخ بازدهی سالانه ۱۵% تنزیل شوند.

منابع حاصل از واگذاری شرکت‌های دولتی نیز با کاهش نیز در بودجه‌ی ۹۷ برابر با ۶،۱۵۰ میلیارد تومان برآورد شده است که نسبت به لایحه بودجه سال گذشته ۳۶٫۲% کاهش را نشان می‌دهد. در سال‌های اخیر بخش قابل‌توجهی از شرکت‌های دولتی نقد شونده واگذارشده‌اند و رفته‌رفته از درآمد ناشی از این بخش کاسته خواهد شد.

۱-۱- انتشار اوراق

حال به بررسی انتشار اوراق در سال ۹۷ و تحلیل اثرات آن می پردازیم:

مبلغ (میلیارد تومان) نهاد منتشرکننده محل مصرف تضامین
۴،۵۰۰ شرکت‌ها و سازمان‌های دولتی و دانشگاه‌ها و پارک های علم و فناوری و غیره طرح‌های دارای توجیه فنی، اقتصادی و مالی تضمین و بازپرداخت اصل و سود توسط خود
۲۶،۰۰۰ دولت طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای نیمه‌تمام و استانی و ساماندهی دانشگاه‌ها ریالی- ارزی
اوراق فروش نرفته‌ی در دو بند بالا،‌صرف پرداخت بدهی پیمانکاران، مشاوران، تملک اراضی و تأدیه بدهی دانشگاه‌ها و  طلبکاران همان طرح می شود.
۵،۵۰۰ شهرداری و سازمان‌های وابسته با تایید وزارت کشور حداقل ۵۰% صرف قطار شهری، حمل و نقل شهری، رفع آلودگی هوا بشود که نیمی از تضمین قطار شهری را دولت به عهده می‌گیرد. تضمین و بازپرداخت اصل و سود توسط همان شهرداری

 

اوراق فروش نرفته قابل پرداخت به طلبکاران است.
۹،۵۰۰ میلیارد تومان دولت طلبکاران طرح‌های تملک دارایی سرمایه‌ای، خرید تضمینی کشاورزی،‌مابه‌التفاوت یا یارانه فروش، بیمه سلامت و تولیدکنندگان برق) اسناد خزانه اسلامی سررسید سه سال

مبلغ ۴،۷۵۰ میلیارد تومان از این مبلغ به بیمه ی سلامت اختصاص خواهد یافت. (در لایحه این مبلغ ۹۵۰۰ میلیارد تومان بوده است)

۳،۰۰۰ دولت بازپرداخت اصل و سود اوراق سررسید شده در سال ۱۳۹۷
۱۰،۰۰۰ دولت صرف تخصیص های با اولویت طرح های تملک دارایی های استانی ابلاغی، به منظور استمرار جریان پرداخت خزانه داری سررسید کمتر از یک سال و اولویت بالاتر نسبت به سایر اسناد در تسویه و انتشار در شش ماهه اول
در ابتدا دولت تنها می‌توانست به پشتوانه‌ی بدهی‌ها این اوراق را منتشر کند و در حال حاضر اما این اوراق به‌منظور تأمین مالی صرف دولت منتشر می‌شود و در سال آینده بازار بدهی گسترده‌تر خواهد بود. اوراق ۱۰ هزار میلیارد تومانی در شش‌ماهه اول سال منتشر خواهد شد و در تسویه مطالبات پیمانکاران تاثیری بسزا خواهد داشت.

·         این مصوبه به دلیل عدم بار مالی برای دولت مزایای بسیاری دارد همچنین بخش مناسبی از بدهی نیز پرداخت می شود.

 

۳،۵۰۰ با تصویب شورای اقتصاد، اوراق ریالی- ارزی سرمایه‌گذاری با اولویت طرح‌های نفت و گاز میدان‌ها مشترک و طرح‌های زیربنایی و توسعه‌ای وزارت صمت ، حداقل ۲،۰۰۰ میلیارد تومان صرف توسعه ی زیرساخت ها و ایستگاه های تقویت فشار NGL بازپرداخت اصل سود توسط شرکت‌های مذکور از محل عایدات طرح
۳ میلیارد دلار بازپرداخت اصل و سود اوراق ارزی-ریالی سررسید شده و بازپرداخت بدهی‌های سررسید شده طرح‌های بالادستی نفت و گاز تسویه اصل و سود از محل منابع داخلی شرکت‌های منتشر کنده حداکثر ۵ سال
۱،۰۰۰ تکمیل و تجهیز فضاهای آموزشی وزارت آموزش و پرورش

تبصره مهم: در این تبصره به دولت اجازه ی انتشار اوراق تسویه به صورت جمعی – خرجی داده شده است:

۲،۰۰۰ تسویه اسناد خزانه به‌وسیله بدهی به اشخاص و حقیقی و حقوقی با مطالبات قطعی دولت از اشخاص مزبور تسویه به‌صورت جمعی-خرجی

 

تسویه به‌صورت جمعی- خرجی در ماده ۲ بند پ قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر نیز آورده شده است.

مطالبات قطعی دولت از اشخاص حقیقی و حقوقی که در قانون به شرکت‌های دولتی منتقل‌شده با بدهی دولت به شرکت‌های مذکور و مطالبات از دولت بابت طرح‌های تملک دارایی سرمایه‌ای با بدهی آن‌ها به بانک‌ها مؤسسات اعتباری غیر بانکی به‌وسیله تسویه بدهی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیر بانکی

این تبصره می‌تواند در کاهش بدهی دولت به بانک‌ها مؤثر باشد.

همچنین به دولت اجازه داده شده است که در صورت درخواست متقاضیان، مطالبات قطعی اشخاص حقیقی، حقوقی و غیره بابت یارانه قیمت های تکلیفی از دولت، با بدهی اشخاص یاد شده از بانک ها به وسیله این اوراق تسویه شود. این مسئله بر روی شرکت های قندی و نظایر آن ها تاثیرات مناسبی خواهد داشت. در واقع یکی از مهم ترین تبصره های انتشار اوراق مشارکت در سال ۱۳۹۷ هم انتشار اوراق ۱۰۰،۰۰۰ میلیارد تومانی اوراق تسویه خزانه می باشد.

۱۰۰،۰۰۰ میلیارد تومان دولت منتشر می‌کند اوراق تسویه خزانه
این مبلغ به عنوان بدهی دولت به بانک مرکزی ثبت می شود و افزایش پایه پولی از این محل ممنوع است.

* حداقل تهاتر بدهی از طریق اسناد تسویه خزانه ۵۰،۰۰۰ میلیارد تومان می باشد.

تهاتر بدهی های نهادهای عمومی غیردولتی، بانک ها و شرکت های دولتی تابعه وزارت آموزش و پرورش، نیرو و جهاد کشاورزی (صرفا بابت یارانه قیمت های تکلیفی) و شرکت ملی نفت ایران ۵۰،۰۰۰ میلیارد تومان با اولویت مطالبات حسابرسی شده و قطعی سازمان تامین اجتماعی.

به این منظور بانک مرکزی امکان نقل و انتقال مطالبات بانک ها دولت را در بازار بین بانکی فراهم نماید.

همچنین در این بند آورده شده است که ایجاد طلب جدید از دولت تنها در صورتی مجاز است که از قبل تعد و تضمین آن با مبنای قانونی توسط سازمان برنامه و بودجه کشور صادر شود. این مسئله می تواند به افزایش انضباط مالی دولت کمک شایان توجه نماید. ولی در قانون بودجه ۹۷ در بند بعدی اشاره شده است که کلیه وجوه التزام شناسایی شده توسط بانک در مورد اشخاصی که اصل و بدهی مطالبات آن ها طبق حکم این جزء تهاتر و تعیین تکلیف شده است بخشوده می شود و بان در این خصوص از دولت و بدهکاران که بدهی آن های تسویه شده نخواهند داشت. این بند می تواند به ضرر بانک های دولتی و بانک های خصوصی نظیر بانک صادرات و بانک تجارت و بانک ملت شود و بر روی سهام آن ها نیز تاثیر منفی خواهد داشت.

بدهی دولت به بخش خصوصی و تعاونی ۱۰۰ هزار میلیارد تومان، بدهی دولت به نهادهای عمومی غیردولتی ۱۱۰ هزار میلیارد تومان، بدهی بانک ها به بانک مرکزی ۱۱۰ هزار میلیارد تومان. این پیشنهاد دولت به بهبود شرایط کمک شایانی خواهد کرد:

مطالبات قطعی دولت از اشخاص حقیقی و حقوقی تعاونی و خصوصی که در اجرای بند (پ) ماده ( ۲) قانون رفع موانع تولید رقابتپذیر و ارتقای نظام مالی کشور به شرکتهای دولتی منتقل شده با بدهی دولت به شرکتهای مذکور، مطالبات اشخاص حقیقی و حقوقی خصوصی و تعاونی از دولت بابت طرحهای تملک دارایی های سرمایه ای با بدهی اشخاص یاد شده به بانک ها و موسسات اعتباری غیربانکی از طریق تسویه بدهی های بانک ها و موسسات اعتباری غیر بانکی به دولت بوسیله این اسناد قابل تسویه است.

برای مثال در جریان اجرای این حکم، دولت با اعطای یک برگ اسناد تسویه خزانه به ارزش ۱۰۰ واحد به یکی از طلبکاران خود، بدهی خود به وی را تسویه میکند و پیمانکار نیز با تحویل سند مذکور به بانک ۱۰۰ واحد از بدهی خود به بانک را تسویه میکند، همچنین بانک نیز با ارائه سند تسویه خزانه، ۱۰۰ واحد از بدهی خود به بانک مرکزی را تسویه میکند. در نهایت این سند بهعنوان سند بدهی دولت در بانک مرکزی نگهداری خواهد شد. از این رهگذر پایه پولی بانک مرکزی هیچ تغییری نمیکند و در ترازنامه بانک مرکزی صرفاً بدهی دولت جایگزین انباشت بدهی بدون وثیقه بانکها به بانک مرکزی میشود.

چرخه ی عملیات اوراق تسویه خزانه- بررسی بودجه

چرخه ی عملیات اوراق تسویه خزانه- بررسی بودجه

این کار باعث پاک شدن بی انظباطی مالی دولت می شود ولی در شرایط فعلی بهترین راهکار است. با تسویه ی این بدهی ها، شرکت ها می توانند از تسهیلات مالی استفاده کنند، شرایط بانک ها بهبود خواهد یافت  و بدهی و هزینه ی مالی دولت نیز کاسته خواهد شد.

مطابق با لایحه بودجه دولت می تواند به منظور استمرار جریان پرداخت های خزانه داری به مبلغ ۱۰،۰۰۰ میلیارد توان اوراق کمتر از یک سال منتشر کند و صرف تخصیص های اولویت دار از سوی سازمان برنامه و بودجه ی کشور کند. اما در کمیسیون تلفیق مقرر شد که این اوراق صرف تخصیص اولویت دار طرح های تملک دارایی های استانی ابلاغی از سازمان برنامه و بودجه شود. این اوراق نقش تنخواه را برای دولت ایفا می کنند.

میزان‌ سود این اوراق توسط بانک مرکزی مشخص می‌شود و ازین رو بخش قابل‌توجهی از تأمین مالی به سمت اوراق بدهی خواهد رفت. دولت ریسک خودش را کاهش داده و ریسک اوراق به شرکت‌های دولتی انتقال پیدا کرده است. به‌منظور مدیریت تبعات احتمالی انتشار اوراق و افزایش نرخ سود نیز کمیته‌ای تشکیل خواهد شد.

۱-۱-۱- جدول اوراق قابل انتشار در لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ و مصوبه کمیسیون تلفیق

مجموع اوراق لایحه بودجه ۱۳۹۷ مصوبه کمیسیون تلفیق درصد افزایش نسبت به لایحه
مجموع اوراق ریالی-ارزی لایحه بودجه ۱۳۹۷ ۸۴،۰۰۰ ۹۲،۵۰۰ ۱۰٫۱%
مجموع اوراق ریالی انتشار یافته توسط دولت با سررسید بیشتر از یک سال ۴۳،۵۰۰ ۵۳،۰۰ ۱۹٫۵%
مجموع اوراق ریالی انتشار یافته توسط دولت و شرکت های دولتی ۶۵،۵۰۰ ۷۴،۰۰۰ ۱۲٫۹%
مجموع اوراق ریلی لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ (دولت، شرکت های دولتی و شهرداری ها) ۷۳،۵۰۰ ۸۲،۰۰۰ ۱۱٫۵%
مجموع اوراق ریالی دارای بار مالی برای دولت با سررسید بیشتر از یک سال ۴۰،۵۰۰ ۴۷،۰۰۰ ۱۶%

در برنامه ی ششم توسعه انتشار اوراق توسط دولت به ۳۸٫۵ هزار میلیارد تومان محدود شده است و طبق این قانون نسبت بدهی دولت و شرکت های دولتی به تولید ناخالص داخلی حداکثر ۴۰ درصد باشد. در پایان سال ۱۳۹۵ این نسبت ۵۱ درصد بوده است و البته در رسانه ها از سوی هر مسئولی، عددی متفاوت اعلام شده است و علت تفاوت بین ارقام بدهی به دلیل حسابرسی شده و حسابرسی نشده بودن بدهی هاست. نسبت ۵۱درصدی مذکور در این پاراگراف بر مبنای بدهی حسابرسی نشده است.

بنا بر پیش‌بینی مرکز پژوهش های مجلس در پایان سال ۱۳۹۶ اگر دولت در حد اوراقی که در بودجه پیش‌بینی‌شده است اوراق بفروشد، بدهی عمومی احتمالاً در حدود ۵۲ تا ۵۳ درصد تولید ناخالص داخلی خواهد بود و تا سال ۱۴۰۰ به بالای ۶۰ درصد خواهد رسید.

قابل‌توجه است که بنا بر قانون برنامه ی ششم توسعه، دولت باید شاخص نسبت بدهی دولت و شرکت‌های دولتی به تولید ناخالص داخلی را در طول برنامه ششم در سطح حداکثر ۴۰% حفظ کند.

لازم به ذکر است که در سال ۱۳۹۷ اوراق شرکت‌های دولتی با تضمین اصل و سود توسط خود شرکت‌ها منتشر می‌شود که فشار را از دولت و بانک‌ها کم می‌کند و به توسعه‌ی اوراق بدهی کمک کرده و به دلیل عدم تضمین آن،‌ بر این اوراق ریسک مترتب خواهد بود.

گفتنی است در بخش انتشار اوراق مالی نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی در بودجه ی دولت رعایت نشده بود که این مورد در مصوبه کمیسیون تلفیق اصلاح شده است.

مطابق با لایحه بودجه، دولت می تواند به منظور استمرار جریان پرداخت های خزانه داری به مبلغ ۱۰،۰۰۰ میلیارد توان اوراق کمتر از یک سال منتشر کند و صرف تخصیص های اولویت دار از سوی سازمان برنامه و بودجه ی کشور کند. اما در کمیسیون تلفیق مقرر شد که این اوراق صرف تخصیص اولویت دار طرح های تملک دارایی های استانی ابلاغی از سازمان برنامه و بودجه شود. این اوراق نقش تنخواه را برای دولت ایفا می کنند.

همچنین در کمیسیون تلفیق اجازه انتشار ۱۰۰۰ میلیارد تومان اوراق مالی – اسلامی به منظور تکمیل فضاهای آموزش و پرورش (سازمان نوسازی و تجهیز مدارس)  داده شد و در بودجه گنجانیده شده است.

لازم به ذکر است که در بخش منابع، با رشد قابل‌توجه واگذاری دارایی‌های مالی مواجه بودیم و این مهم در بخش مصارف هم با رشد تملک دارایی‌های مالی خودش را نشان داده است. در لایحه بودجه تملک دارایی‌های مالی به رقم ۳۱،۱۸۹ میلیارد تومان پیش‌بینی‌شده است که عمدتاً ناشی از بازپرداخت اصل اوراق مالی منتشره به رقم ۲۳،۰۰۱ میلیارد تومان و اعتبارات واگذاری سهام به رقم ۶،۵۵۶ میلیارد تومان هست. با این تفاسیر در سال ۱۳۹۷ بخش قابل توجهی از اوراق سررسید خواهند شد.

پس از واگذاری اوراق مالی اسلامی، استفاده از صندوق توسعه‌ی ملی بیشترین سهم را در تأمین مالی دارد. متأسفانه سهم این صندوق نسبت به سال گذشته افزایش‌یافته است و اهدافی که این صندوق برای آن طراحی شده است از کارکرد این صندوق دور شده است. متأسفانه سرمایه‌گذاری و پس‌انداز مناسبی برای آیندگان نخواهیم داشت. منابع این صندوق به‌جای توسعه در بودجه‌ی سال جاری صرف کمک به صداوسیما و پرداخت معوقات شده است. سهم صندوق نسبت به سال ۱۳۹۶ در منابع بودجه افزایش‌یافته است.

منابع حاصل از واگذاری شرکت‌های دولتی جمعاً ۶،۱۵۰ میلیارد تومان هست که ۴،۸۸۰ میلیارد تومان ناشی از فروش شرکت‌های دولتی و ۱،۲۲۰ میلیارد تومان واگذاری اموال و سهام و دارایی و غیره هست. به نظر بودجه‌ی این بخش با توجه به رویه‌ی گذشته به‌راحتی تحقق نخواهد یافت.

حتما بخوانید

شش راهکار برای رشد درآمد و دریافت رتبه ی شغلی مناسب با شرایط ایران را حتما بخوانید. لازم نیست پله ها را تک به تک طی کنی!

 

۱-۱-۲- بودجه مؤسسات

بودجه‌ی بیمه‌ی سلامت برای سال ۱۳۹۷ به رقم ۱۰،۸۰۰ میلیارد تومان برآورد شده است که نسبت به رقم ۱۰،۰۰۰ میلیارد تومان در سال ۱۳۹۶ رشدی ۸% را نشان می‌دهد. با توجه به هزینه‌های بسیار بالای طرح بیمه‌ی سلامت و رشد قابل‌توجه مطالبات شرکت‌های پخش دارو و به‌تبع آن شرکت‌های تولیدکننده‌ی دارو، افزایش ۸ درصدی بودجه‌ی سازمان بیمه‌ی سلامت خبر خوبی برای صنعت دارو نخواهد بود.

در بودجه‌ی سال ۱۳۹۷ ردیفی به‌عنوان راه‌اندازی دفاتر مشاوره‌ی آگاهی قرار داده‌شده است که می‌تواند برای کارکنان بازنشسته‌ی آگاهی فرصت مناسبی برای سرمایه‌گذاری و دریافت مجوز باشد.

۱-۱-۳- بدهی به تامین اجتماعی و صندوق های بازنشستگی

همچنین دولت مکلف است جهت رد بدهی خود به سازمان تامین اجتماعی و صندوق های بازنشستگی لشگری و کشوری پس از اقدام لازم نسبت به تادیه بدهی ها در سقف پنچاه هزار میلیارد تومان  از طریق روش های زیر اقدام نماید:

  • ارائه حق امتیاز و حقوق مالکانه
  • تامین خوراک انرژی با قیمت ترجیحی برای واحدهای تولیدی مناطق ویژه اقتصادی
  • واگذاری پروژه ها و طرح های تملک دارایی های سرمایه مهم
  • واگذاری خانه های سازمانی دولتی

به دلیل عدم تخصص مناسب صندوق های بازنشستگی و تامین احتماعی و غیره در مدیریت دارایی ها و پروژه ها به نظر می رسد که ارائه ی امتیازهای بالا از سوی دولت به این دستگاه ها ارزش افزوده ی مناسبی برای مردم نخواهد داشت.  و صرفا فضای کسب و کار را در تنگنا قرار خواهد داد.

۱-۱-۴- بیمه سلامت و شرکت های دارویی

در کمیسیون تلفیق سهم بیمه ی سلامت از اوراق مالی اسلامی ۷۵۰۰ میلیارد تومان در نظر گرفته شده بود که در قانون بودجه به ۴،۷۵۰ میلیارد تومان کاهش یافت. مطمئنا این افت بر شرکت های دارویی و دریافت مطالبات آن ها تاثیرگدار خواهد بود و حتی می تواند ادامه ی طرح بیمه ی سلامت را تهدید کند.

سایر نکات

مابه‌التفاوت نرخ فروش ارز حاصل از فروش نفت خام و میعانات گازی به میزان ۱۰،۰۰۰ میلیارد تومان پیش‌بینی‌شده است.

درآمد حاصل از افزایش ۲۰% قیمت نفت گاز به رقم ۱،۳۰۰ میلیارد تومان پیش‌بینی‌شده است. با افزایش قیمت نفت گاز شاهد افزایش هزینه‌ی حمل‌ونقل خواهیم بود. بخش حمل‌ونقل ریلی و جاده‌ای از این امر تأثیر مستقیم خواهند گرفت و می‌تواند موجب افزایش نرخ حق دسترسی راه‌آهن شده و بر روی درآمد شرکت‌های توریل، ریل سیر کوثر، آسیا سیر ارس، ریل پرداز سیر، حمل‌ونقل ریلی پارسیان بشود. با افزایش نرخ حق دسترسی، نرخ حمل شرکت‌ها نیز افزایش خواهد یافت. البته به دلیل فاصله ی معنی دار نرخ حق دسترسی ریلی در ایران نسبت به سایر کشورها، افزایش نرخ حق دسترسی دور از انتظار خواهد بود.

برای سال ۱۳۹۷ درآمد حاصل از اخذ عوارض واردات سموم و داروهای دامپزشکی آماده مصرف و واکس‌های طیور به رقم ۲۰ میلیارد تومان پیش‌بینی‌شده است. این مسئله بر روی داروسازی داملران رازک با نماد ددام تاثیر چندانی نخواهد داشت.

درآمد حاصل از وضع عوارض صادراتی بر مواد خام و کالاهای با ارزش‌افزوده‌ی پایین نیز ۲۵ میلیارد تومان پیش‌بینی‌شده است. این مسئله می‌تواند بر روی شرکت‌های صادرکننده سنگ‌آهن و کنسانتره نیز تأثیرگذار باشد و صنعتی و معدنی نور تهران با نماد “کنور” تأثیر قابل‌توجهی از این مسئله در صورت عدم اجرای طرح‌های توسعه خواهد دید.

مهم: برای سال ۱۳۹۷ درآمد حاصل از ورود کالا توسط ملوانان با ظرفیت کمتر از ۵۰۰ تن به رقم ۲۰ میلیارد تومان در نظر گرفته‌شده است. این مسئله موجب جلوگیری از ورود بخشی از کالاهای قاچاق موسوم ته لنجی خواهد شد.

حتما بخوانید

رکود اقتصادی چیست و در دوران رکود اقتصادی چه کنیم؟

۱-۱-۵- سازمان شیلات

به‌منظور پرورش ماهی در قفس برای سال ۱۳۹۷ اعتبار در نظر گرفته‌شده است. پرورش ماهیان خاویاری در منطقه‌ی دریای خزر نیز یکی دیگر از فرصت‌های مناسب سرمایه‌گذاری هست.

جداول ۷ و ۱۰ ماده‌واحده در اعتبارات تملک مبلغ ۲۱۹ میلیارد تومان کمک به ستاد بازسازی عتبات عالیات در نظر گرفته‌شده است.

در سال ۹۷ بودجه‌ی توسعه‌ی منطقه‌ی مکران به مبلغ ۳۵۰ میلیارد تومان در نظر گرفته‌شده است. این منطقه می‌تواند در سال‌های آتی فرصت‌های مناسبی برای سرمایه‌گذاری در بخش گاز و نفت داشته باشد.

۱-۱-۶- تعرفه‌ی درآمدهای وارداتی برای سال آتی

تعرفه عنوان نرخ تعرفه (ریال) سال ۹۷ نرخ تعرفه (ریال) سال ۹۶
عوارض واردات میوه و سبزی و سم کشاورزی هر کیلو میوه و سبزیجات ۷۰۰ ۷۰۰
هر لیتر/کیلو سم آماده کشاورزی ۱۴،۶۴۰ ۱۴،۶۴۰
هر لیتر/کیلو سم تکنیکال وارداتی ۷،۳۲۰ ۷،۳۲۰
عوارض واردات گوشت قرمز و مرغ هر کیلوگرم گوشت قرمز ۲،۷۵۰ ۲،۷۵۰
هر کیلو گوشت مرغ ۱،۱۰۰ ۱،۱۰۰
مابه‌التفاوت واردات روغن خام، دانه روغنی و شکر هر کیلو روغن خام ۲،۰۰۰ ۲،۰۰۰
هر کیلو دانه روغنی ۵۰۰ ۵۰۰
هر کیلو شکر ۵۰۰ ۵۰۰

درآمد حاصل از عوارض واردات میوه، سبزیجات و کشاورزی برای سال ۹۷ به رقم ۷۰ میلیارد تومان و عوارض واردات گوشت قرمز و مرغ ۳۰ میلیارد تومان پیش‌بینی‌شده است. همان‌طور که مشاهده می‌شود نرخ تعرفه‌ها نیز تغییری نسبت به سال ۱۳۹۶ نداشته است.

۱-۱-۷- نرخ ارز سال ۹۷

دولت نرخ ارز بودجه را ۳۵۰۰ تومان فرض کرده است اما در ردیف ۱۶۰۱۳۹ مابه‌التفاوت نرخ فروش ارز حاصل از فروش نفت خام و میعانات گازی نیز در سال آتی ۱۰،۰۰۰ میلیارد تومان در نظر گرفته‌شده است. با این تفاسیر در عمل دولت نرخ دلار را در بودجه ۳۸۵۰ تومان فرض کرده است.

نرخ ارز بودجه در سال‌های اخیر:

روند نرخ ارز در بودجه ۹۷

مطابق نمودار بالا در سال‌های گذشته نرخ ارز صعودی بوده است و نرخ ارز بودجه در سال ۹۷ نسبت به سال ۱۳۹۲ (ابتدای فعالیت دولت یازدهم) رشدی ۵۶٫۵% را نشان می‌دهد.

دولت قیمت نفت را برای سال ۱۳۹۷ به ازای هر بشکه ۵۳٫۲ دلار پیش‌بینی کرده است.

حتما بخوانید

قیمت ارز در بودجه ی دولت را چگونه پیش بینی کنیم

۱-۱- بررسی بودجه شرکت‌های دولتی در بودجه سال ۹۷

در جدول زیر درآمد و هزینه‌ی پیش‌بینی برخی از شرکت‌های دولتی (سود ده و سربه‌سر) برای سال ۱۳۹۷ آورده شده است: (میلیارد تومان)

نام شرکت سال ۹۷ (میلیارد تومان) سال ۹۶ (میلیارد تومان) درصد رشد ۹۷ به ۹۶
درآمد هزینه سود ناخالص درآمد هزینه سود ناخالص
* پالایش نفت آبادان ۲۷,۸۶۷ ۲۷,۶۵۹ ۲۰۸ ۲۴,۹۳۳ ۲۴,۹۲۶ ۷ ۱۲%
شرکت ملی گاز ایران – مادر تخصصی ۲۲,۶۰۹ ۱۹,۱۹۳ ۳,۴۱۶ ۱۷,۱۷۲ ۱۴,۰۹۹ ۳,۰۷۳ ۳۲%
* پالایش نفت اراک ۱۹,۸۴۸ ۱۷,۷۶۴ ۲,۰۸۵ ۱۸,۴۸۰ ۱۶,۷۸۰ ۱,۷۰۰ ۷%
سازمان بیمه سلامت ایران ۱۶,۴۷۰ ۱۶,۴۷۰ ۱۵,۷۰۰ ۱۵,۷۰۰ ۵%
بیمه ایران ۱۳,۳۶۲ ۱۳,۳۳۲ ۳۰ ۱۴,۴۷۰ ۱۴,۳۷۰ ۱۰۰ -۸%
بیمه مرکزی ۸,۹۱۷ ۸,۸۴۶ ۷۲ ۷,۷۴۹ ۷,۶۸۹ ۶۰ ۱۵%
مجتمع گاز پارس جنوبی ۵,۱۹۰ ۴,۵۴۰ ۶۵۰ ۴,۴۵۰ ۴,۲۳۵ ۲۱۶ ۱۷%
شرکت ملی حفاری ایران ۴,۳۱۰ ۴,۰۸۹ ۲۲۱ ۴,۰۶۸ ۳,۸۷۲ ۱۹۶ ۶%
خدمات درمانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران ۴,۰۲۶ ۴,۰۲۶ ۳,۳۸۸ ۳,۳۸۸ ۱۹%
توانیر ۲,۸۴۴ ۲,۵۶۴ ۲۸۰ ۷,۶۰۳ ۷,۳۸۰ ۲۲۳ -۶۳%
* سهامی خدمات حمایتی کشاورزی ۲,۷۳۵ ۲,۷۳۵ ۳,۲۹۵ ۳,۲۹۵ -۱۷%
سهامی ملی مناطق نفت‌خیز جنوب ۲,۵۰۷ ۲,۵۰۴ ۳ ۱,۹۱۶ ۱,۹۱۴ ۲ ۳۱%
نفت فلات قاره ۲,۰۱۸ ۲,۰۱۷ ۱ ۱,۹۱۳ ۱,۹۱۳ ۱ ۵%
* سهامی پتروپارس ۲,۰۰۰ ۱,۹۷۵ ۲۵ ۴,۰۶۲ ۳,۹۴۴ ۱۱۸ -۵۱%
بازرگانی نفت ایران (نیکو) ۱,۷۹۰ ۱,۷۳۶ ۵۴ ۴,۹۴۴ ۴,۸۰۰ ۱۴۴ -۶۴%
* توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی- مادر تخصصی ۱,۵۵۰ ۱,۵۲۹ ۲۱ ۱,۷۷۰ ۱,۷۶۰ ۱۰ -۱۲%
شرکت ملی پست ۱,۱۸۰ ۱,۱۸۰ ۱,۰۷۰ ۱,۰۷۰ ۱۰%
سهامی بهره‌برداری نفت و گاز گچساران ۱,۱۳۸ ۱,۱۳۶ ۲ ۱,۰۰۱ ۹۹۸ ۲ ۱۴%
* نفت و گاز پارس ۱,۱۳۳ ۱,۱۲۶ ۷ ۱,۰۷۲ ۱,۰۶۶ ۶ ۶%
سازمان منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی ۱,۰۸۵ ۱,۰۶۸ ۱۸ ۹۶۷ ۹۵۰ ۱۷ ۱۲%
مادر تخصصی ملی صنایع پتروشیمی ۱,۰۱۵ ۹۱۳ ۱۰۲ ۸۴۲ ۶,۸۱۲ ۵,۹۷۱- ۲۱%
سهامی بهره‌برداری نفت و گاز کارون ۸۹۶ ۸۹۰ ۶ ۸۰۰ ۷۹۴ ۶ ۱۲%
بهره‌برداری نفت و گاز زاگرس جنوبی ۷۷۹ ۷۷۷ ۲ ۶۲۲ ۶۲۱ ۱ ۲۵%
مادر تخصصی تولید و توسعه انرژی اتمی ایران ۷۷۳ ۷۷۲ ۱ ۷۰۸ ۷۰۸ ۰ ۹%
نفت و گاز مارون ۶۵۸ ۶۵۶ ۱ ۵۱۹ ۵۱۷ ۱ ۲۷%
شهر فرودگاهی امام خمینی ۶۵۰ ۶۳۴ ۱۶ ۶۴۰ ۶۲۴ ۱۶ ۱%
پالایش گاز فجر ۶۲۳ ۵۶۳ ۵۹ ۵۶۷ ۵۴۴ ۲۳ ۱۰%
سهامی منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس ۶۱۲ ۶۱۱ ۱ ۵۳۳ ۵۳۳ ۰ ۱۵%
پالایش گاز هاشمی­نژاد ۴۷۹ ۴۷۹ ۴۹۲ ۴۷۲ ۲۰ -۳%
سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران -مادر تخصصی ۴۵۸ ۴۰۷ ۵۱ ۱۷۷ ۱۶۵ ۱۱ ۱۵۹%
نفت و گاز مسجد سلیمان ۴۵۰ ۴۴۷ ۲ ۲۹۷ ۲۹۵ ۲ ۵۱%
سهامی صنایع الکترونیک شیراز ۴۲۶ ۴۲۳ ۳ ۳۷۳ ۳۷۱ ۲ ۱۴%
* شرکت پالایش گاز پارسیان ۴۲۴ ۲۷۶ ۱۴۸ ۵۳۰ ۳۴۷ ۱۸۳ -۲۰%
صندوق ضمانت صادرات ایران ۴۲۰ ۲۶۲ ۱۵۸ ۴۴۱ ۳۰۶ ۱۳۵ -۵%
نیروگاه اتمی بوشهر ۳۷۸ ۳۷۸ ۰ ۲۵۵ ۲۵۵ ۰ ۴۸%
بهره‌برداری نفت و گاز غرب ۳۵۳ ۳۵۲ ۲ ۲۳۹ ۲۳۸ ۲ ۴۸%
*سهامی تولید آلومینای ایران ۳۴۱ ۳۱۹ ۲۲ ۲۸۴ ۲۵۹ ۲۴ ۲۰%
سازمان ملی زمین و مسکن ۳۲۷ ۲۷۸ ۴۹ ۴۳۱ ۳۹۰ ۴۲ -۲۴%
* تهیه و تولید مواد معدنی ایران ۳۲۴ ۳۰۳ ۲۱ ۴۵۸ ۴۵۱ ۷ -۲۹%
سهامی مدیریت طرح‌های صنعتی ۳۰۵ ۲۹۹ ۶ ۹۲۹ ۹۲۹ ۰- -۶۷%
سهامی صنایع اپتیک اصفهان ۲۹۴ ۲۹۰ ۳ ۲۴۹ ۲۴۸ ۲ ۱۸%
* مجتمع صنعتی اسفراین ۲۸۸ ۲۸۸ ۲۱۲ ۲۱۲ ۳۶%
*سهامی فولاد آذربایجان ۲۶۵ ۲۶۵ ۲۸۵ ۲۸۵ -۷%
سهامی صنایع مخابرات صا ایران ۲۶۴ ۲۶۲ ۲ ۲۵۳ ۲۵۱ ۲ ۴%
پالایش گاز بیدبلند ۲۴۵ ۲۴۵ ۲۴۵ ۲۴۵ ۰%
* سهامی نمایشگاه های بین المللی جمهوری اسلامی ایران ۲۴۲ ۸۵ ۱۵۶ ۱۹۸ ۷۶ ۱۲۲ ۲۲%
سازمان حسابرسی ۲۱۱ ۲۱۰ ۰ ۱۹۶ ۱۹۶ ۰ ۷%
سهامی صنایع الکترونیک ایران ۲۰۵٫۳ ۲۰۳٫۸۴۳۹ ۱ ۱۷۵٫۶۴۵۵ ۱۷۴٫۳۹۶ ۱ ۱۷%
بهره‌برداری نفت و گاز شرق ۲۰۲ ۲۰۰ ۲ ۱۹۰ ۱۸۸ ۲ ۶%
سهامی منطقه ویژه صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس ۱۶۵ ۱۲۶ ۳۹ ۱۳۸ ۱۰۹ ۲۸ ۲۰%
سهامی نفت مناطق مرکزی ایران ۱۵۶ ۱۵۵ ۱ ۱۳۳ ۱۳۱ ۱ ۱۸%
مادر تخصصی سرمایه‌گذاری های خارجی ایران ۱۵۰ ۱۱ ۱۳۹ ۱۴۰ ۱۰ ۱۳۰ ۷%
*سهامی لوله گستر اسفراین ۱۲۰ ۱۲۰ ۱۸۶ ۱۸۶ -۳۵%
* سهامی پتروایران ۱۱۷ ۱۱۲ ۵ ۱۸۸ ۱۷۱ ۱۷ -۳۸%
پالایش گاز سرخون و قشم ۱۱۳ ۱۱۳ ۱۱۳ ۱۱۳ ۰%
* سهامی زغالسنگ البرز مرکزی ۶۵ ۶۵ ۵۱ ۵۱ ۲۷%
سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی ۶۵ ۶۵ ۶۷ ۶۵ ۲ -۴%

شرکت‌های ستاره دار “*” در فهرست واگذاری‌های دولت قرار دارند.

همان‌طور که در جداول بالا دیده می‌شود در برخی از شرکت‌ها شاهد تغییرات قابل‌توجه بودجه‌ی درآمدی هستیم که در این بخش، آن‌ها را بررسی می­کنیم.

نکات بررسی بودجه شرکت‌های دولتی

درآمد پالایشگاه نفت آبادان در سال ۹۷ نسبت به ۹۶ با رشد ۱۲% و پالایشگاه اراک در همین دوره با رشد ۷%  پیش‌بینی‌شده است، با توجه به رشد نرخ های محصولات پالایشی این درآمدها رشد چندانی نداشته است که حاکی از عدم انتظار رشد درآمد شرکت‌های پالایشی برای سال آتی است.  البته در سال گذشته نیز درآمد شرکت‌های پالایشی با رشد کمی در بودجه برآورد شده بود که عملاً خلاف انتظارات بود.

درآمد توانیر نیر در سال ۱۳۹۷ با افت ۶۳% نسبت به سال ۱۳۹۶ پیش‌بینی‌شده است که حاکی از تغییرات مدل فروش برق برای سال آتی هست. درآمد این شرکت برای سال ۹۷ به رقم ۲۸۴ میلیارد تومان پیش‌بینی‌شده است.

درآمد مجتمع گازی پارس جنوبی نیز رشد ۱۷ درصد را نشان می‌دهد که نشانه ای از توسعه‌ی منطقه‌ی پارس جنوبی و افزایش توان فازها برای سال آتی و راه‌اندازی بخشی از آن‌ها هست.

درآمد شرکت پتروپارس نیز با کاهش ۵۱% نسبت به سال ۱۳۹۶ پیش‌بینی‌شده است. این شرکت که زیرمجموعه ی شرکت نیکو هست در سالهای گذشته واگذار شد و به دلیل عدم عمل به تعهدات توسط خریداران قرارداد آن فسخ شد. فعالیت شرکت در زمینه توسعه‌ی میدان‌ها گازی هست. درآمد شرکت نیکو نیز البته با کاهش ۶۴% پیش‌بینی‌شده است. این مجموعه در عمل فروش نفت ایران در خارج از کشور را پیگیری می کرد. خبری در خصوص کاهش فعالیت این نهادها در رسانه ها تا کنون منتشر نشده است.

نکته فوتبالی

بودجه‌ی پرسپولیس در سال ۱۳۹۷ با رشد ۱۶ درصدی نسبت به سال قبل به ۴۹ میلیارد تومان و بودجه‌ی استقلال نیز در این سال با رشد ۲% به ۳۶ میلیارد تومان رسیده است.

بودجه‌ی بانک‌ها در سال ۱۳۹۷ به شرح زیر هست:

بودجه‌ی بانک‌ها
بانک‌ها سال ۹۷ (میلیارد تومان) سال ۹۶ (میلیارد تومان) درصد تغییر درآمد ۹۷ به ۹۶
درآمد هزینه سود ناخالص تقسیم سود سهم دولت درآمد هزینه سود ناخالص تقسیم سود سهم دولت
بانک کشاورزی ۱۲,۹۴۹ ۱۲,۹۳۷ ۱۲ ۰٫۳۰ ۱۱,۸۹۲ ۱۱,۸۸۰ ۱۲ ۰٫۳۰ ۹%
مرکزی ۶,۷۴۵ ۴,۷۳۸ ۲,۰۰۷ ۵,۴۷۱ ۳,۴۷۱ ۲,۰۰۰ ۲۳%
مسکن ۱۲,۳۹۰ ۱۲,۲۴۰ ۱۵۰ ۳٫۷۵ ۱۳,۶۴۰ ۱۳,۴۴۰ ۲۰۰ ۵٫۰۰ -۹%
ملی ۳۱,۶۸۵ ۳۱,۶۳۶ ۴۹ ۱٫۲۵ ۲۷,۸۹۰ ۲۷,۷۹۰ ۱۰۰ ۲٫۵۰ ۱۴%
صنعت و معدن ۲,۰۸۶ ۲,۰۰۱ ۸۵ ۲٫۱۳ ۲,۱۶۵ ۱,۸۱۵ ۳۵۰ ۸٫۷۵ -۴%
سپه ۱۴,۲۶۱ ۱۴,۲۳۱ ۳۰ ۰٫۷۵ ۱۱,۹۰۷ ۱۱,۸۶۷ ۴۰ ۱٫۰۰ ۲۰%
توسعه صادرات ۱,۱۸۷ ۱,۰۳۷ ۱۵۰ ۳٫۷۵ ۸۵۵ ۷۰۵ ۱۵۰ ۳٫۷۵ ۳۹%
پست‌بانک ۱,۳۷۲ ۱,۳۶۲ ۱۰ ۰٫۲۵ ۱,۳۰۸ ۱,۲۹۳ ۱۵ ۰٫۳۸ ۵%
توسعه تعاون ۱,۸۴۹ ۱,۸۴۶ ۳ ۰٫۰۸ ۱,۵۰۸ ۱,۴۹۷ ۱۲ ۰٫۲۹ ۲۳%

مطابق جدول بالا، دولت در بودجه‌ی پیش­نهادی خود مجموع رشد درآمد بانک‌ها را معادل تورم در نظر گرفته است و درآمد بانک‌ها با ۱۰% رشد نسبت به سال ۱۳۹۶ به رقم ۸۴،۵۲۴ میلیارد تومان خواهد رسید. دراین‌بین درآمد بانک مسکن با کاهش ۹% و درآمد بانک توسعه صادرات با رشد ۳۹% پیش‌بینی‌شده است که البته با توجه به حجم عملیات اندک این بانک، رقم قابل‌توجهی نیست.

با توجه به اثرات قابل‌توجه فعالیت بانک مسکن بر بازار ملک، کاهش درآمد این بانک سوال برانگیز هست.

تقسیم سود سهم دولت نیز در بانک‌ها کاهشی ۴۴ درصدی را نشان می‌دهد که البته رقم ۱۲ میلیارد تومانی سهم دولت از تقسیم سود بانک‌ها، قابل‌توجه نیست.

در بین شرکت‌های دولتی تأثیرگذار بر فضای اقتصاد و بازار بورس، شرکت سهامی راه­آهن جمهوری اسلامی بیشترین سهم را از منابع عمومی بودجه دارد و ۱،۰۹۵ میلیارد تومان از منابع عمومی دولت صرف پروژه‌های عمومی این مجموعه هست و علاوه بر آن، از منابع داخلی شرکت نیز ۱۰۰۰ میلیارد تومان صرف توسعه و راه‌اندازی پروژه ها خواهد شد. از این رو صنایع مرتبط با راه‌آهن در سال آتی فعالیت بیشتری خواهند داشت. شرکت‌هایی نظیر بالاس نیز در بازار سرمایه می‌توانند از فرصت استفاده ی مناسبی نمایند.

پس از شرکت راه‌آهن، آب و فاضلاب کشور با پیش‌بینی صرف ۸۲۶ میلیارد تومان از منابع مالی دولت به‌منظور پروژه‌های توسعه و عمران سهم قابل‌توجهی دارد. با توجه به مشکلات کشور در زمینه ی آب، صرف این هزینه و توسعه‌ی شبکه ی آب می‌تواند شرکت‌های پیمانکار این حوزه را با رونق مواجه نماید. شرکت‌های تأمین قطعات و لوله می‌تواند فرصت مناسبی برای سرمایه‌گذاری به شمار آید. از شرکت‌های تولیدکننده لوله می‌تواند به نماد پلوله و فلوله در بازار سرمایه اشاره کرد.

پس از شرکت‌های بالا، آب و برق خوزستان نیز در بین شرکت‌های دولتی با سهم ۳۵۴ میلیارد تومانی از منابع عمومی دولت به‌منظور اجرای پروژه‌های توسعه‌ای سهم قابل‌توجهی در اختیار دارد. این مجموعه همچنین ۶۴۲ میلیارد تومان نیز از منابع داخلی خود هزینه خواهد کرد. با توجه به مشکلات برقی خوزستان و آسیب های ناشی از گرد و خاک توسعه و تعمیر خطوط اهمیت بسیاری دارد و شرکت‌های تولیدکننده‌ی قطعات برقی نظیر شرکت‌های پارس سوئیچ با نماد “بسویچ”و نیرو ترانس با نماد “بنیرو”غیره می‌توانند عملکرد مناسبی داشته باشند.

در سال‌های آتی با توجه به احتمال افزایش مشکلات ناشی از گرد و خاک و اثر سوء آن بر صنعت برق، شرکت‌های تولیدکننده‌ی پست‌های GIS  فرصت مناسبی برای فعالیت خواهند داشت. در بین شرکت‌های بورسی “بسویچ” و “بنیرو” این طرح را در دست اجرا دارند.

در بین شرکت‌های برق منطقه ای، برق منطقه ای تهران نیز بیشترین توسعه را از منابع داخلی خود با پیش‌بینی ۱۵۳۵ میلیارد تومان بودجه برای این بخش دارد. از مناقصات بزرگ این مجموعه می‌توان به مناقصه ی ۳۱۲ پست فشار قوی برق اشاره کرد که البته توسط شرکت‌های داخلی یا خارجی شرکت کننده فاینانس خواهد شد. این قرارداد دو میلیارد یورویی بر روی صنعت برق کشور تأثیر قابل‌توجهی داشت و شرکت‌های ایران ترانسفو ، پارس سوئیچ، نیرو ترانس ، کرمان تابلو و غیره می‌توانند فضای مناسبی برای فعالیت داشته باشند.

درآمد شرکت‌های دولتی سودده و سربه­سر در سال ۱۳۹۷ و ۱۳۹۶ به شرح زیر هست:

سال ۱۳۹۷ سال ۱۳۹۶ درصد تغییر
درآمد (میلیارد تومان) ۷۱۳،۶۵۴ ۵۸۱،۶۷۷ ۲۳%
هزینه (میلیارد تومان) ۶۸۵،۷۱۷ ۵۶۰،۶۲۱ ۲۲%
سود ناخالص (میلیارد تومان) ۲۷،۹۳۷ ۲۱،۰۵۶ ۳۳%

همان‌طور که مشاهده می‌شود، پیش‌بینی دولت، رشد درآمد شرکت‌های دولتی و افزایش سودآوری آن‌هاست. البته گفتنی است که به علت واگذاری بخشی از شرکت‌ها بر اساس اصل ۴۴ قانون اساسی و خصوصی‌سازی شرکت‌ها، تعداد شرکت‌ها در سال ۹۷ کاهش یافته است.

۱-۱- درآمد حاصل از مالکیت دولت در بودجه

سود سهام شرکت‌ها ناشی از سود سهام ابرازی، سود معوقه و سود سهام دولت در شرکت‌های غیردولتی است. در سال ۱۳۹۷ سود سهام شرکت‌های دولتی ۱۶ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی‌شده است که رشد ۶%نسبت به قانون بودجه سال ۱۳۹۶ را نشان میدهد. بخش عمده‌ی این سود ناشی از شرکت ملی نفت هست. همان‌طور که در جدولبالا مشخص است درآمد این شرکت در سال ۱۳۹۷ با رشد ۹ درصد پیش‌بینی‌شده است.

۱-۲- جمع بندی بخش منابع بودجه ۹۷

به‌صورت کلی بررسی بودجه حاکی از آن است که دولت تا آنجا که قدرت داشته است به هر بخشی دست آویخته است تا هزینه‌ها و منابع بودجه را تراز کند. در عمل بخش قابل‌توجهی از بودجه‌ی عمومی دولت صرف پرداخت حقوق می‌شود و منابع چندانی به سیاست گذاری یا رفع و کاهش بحران‌های پیش رو اختصاص نیافته است. بحران‌هایی نظیر بیکاری، صندوق‌های بازنشستگی و تأمین اجتماعی، محیط زیست و غیره، آن قدر جدی است که نیاز به برنامه هایی حتی فراتر از بودجه هست. چراکه برنامه های فعلی دولت در تأمین منابع، اعم از کاهش افراد مشمول یارانه، افزایش قیمت ححامل های انرژی، فروش اوراق، استفاده از صندوق توسعه ملی و غیره در بهترین حالت پاسخگوی هزینه‌های جاری دولت هست. به جدول زیر توجه کنید:

منابع جمع منابع دولت (میلیارد تومان) هزینه جمع هزینه‌های دولت (میلیارد تومان)
منابع ناشی از فروش نفت و مالیات و غیره ۲۹۴،۴۰۰ هزینه ناشی از حقوق و دستمزد و  هزینه‌های جاری و بازپرداخت اصل و سود اوراق ۲۷۱،۶۰۰
 با این تفاسیر دولت، توانایی سیاست گذاری قابل‌توجهی ندارند.

در عمل دولت تنها بر ۵% از بودجه‌ی عمومی قابلیت تصمیم گیری دارد و مابقی صرف هزینه‌های جاری دولت اعم از پرداخت حقوق شاغلین و بازنشسته‌ها و بازپرداخت اصل و سود بدهی‌ها و غیره هست. با این تفاسیر نباید انتظار معجزه یا اتفاقی خاص در بودجه داشت!

همین حالا نیز دولت از تمام ابزارهای خود برای پوشش هزینه‌ها استفاده کرده است که از آن جمله می‌توان به افزایش نرخ ارز به ۳۸۵۰ تومان، استفاده از صندوق توسعه ملی، افزایش قیمت حامل های انرژی و کاهش یارانه نقدی و غیره اشاره کرد.

برآوردها از نرخ تورم سال ۱۳۹۶ برابر با ۱۰٫۵% و رشد اقتصادی این سال ۴٫۱% هست و برای سال ۱۳۹۷ پیش‌بینی می‌شود نرخ تورم به محدوده ۱۱٫۵% و نرخ رشد به محدوده ۳% برسد. گفتنی است در صورت افزایش حامل های انرژی نرخ تورم ۲٫۸% افزایش خواهد یافت. نرخ ارز مبادله ای نیز در سه ماه پایانی سال آتی به ۴۳۰۰ تا ۴۴۵۰ تومان خواهد رسید.

درحالی‌که در برنامه ی ششم نرخ رشد ۸ درصد در نظر گرفته‌شده است و پیش‌بینی مرکز پژوهش ها از اثرگذاری بودجه (هزینه و تملک دارایی‌های سرمایه‌ای) ۰٫۶% رشد اقتصادی هست.

در سال‌های اخیر از سهم فروش شرکت‌های دولتی در بخش واگذاری دارایی‌های مالی کاسته شده و بر سهم اوراق مالی اسلامی افزوده‌شده است.

بودجه سال ۱۳۹۷ انقباضی است و از مهم ترین شواهد آن می‌توان به کاهش بودجه‌ی عمرانی توسط دولت اشاره کرد. البته باید توجه داشت که در قانون بودجه‌ی سال ۱۳۹۶ رقم بودجه‌ی عمرانی ۷۱،۴۰۰ میلیارد تومان مصوب شده است که بنا بر پیش‌بینی مرکز پژوهش های مجلس، ۴۵ هزار میلیارد تومان از این رقم قابلیت تحقق خواهد داشت. این رقم در سال ۱۳۹۷ برابر با ۶۰،۴۰۰ میلیارد تومان برآورد شده است و پیش‌بینی ها از تحقق ۵۵ هزار میلیارد تومانی بودجه‌ی عمرانی حکایت دارد.

تحلیل حساسیت

هر دلار کاهش قیمت نفت کاهش بیشتر از ۲۰۰۰ میلیارد تومان از منابع بودجه

بررسی مصارف بودجه ۹۷- بررسی بودجه

۱-                        مصارف بودجه دولت

در بخش مصارف عمومی دولت، بودجه سال ۱۳۹۷ نسبت به قانون بودجه سال ۱۳۹۶ رشدی ۶% را شاهد هستیم و مصارف بودجه به رقم ۳۶۸،۰۴۹ میلیارد تومان برآورد شده‌اند.

توضیح سال ۱۳۹۷ قانون بودجه سال ۱۳۹۶ قانون بودجه ۱۳۹۵ درصد تغییر ۹۷ به ۹۶
هزینه‌ها ۲۹۳،۳۹۴ ۲۵۳،۸۱۹ ۲۱۳،۷۶۲ ۱۵٫۵%
تملک دارایی‌های سرمایه‌ای ۶۲،۰۲۰ ۷۱،۳۶۷ ۵۷،۴۸۰ %۱۳-
تملک دارایی‌های مالی ۳۰،۷۸۹ ۲۱،۵۶۵ ۲۳،۱۵۰ ۴۲%
جمع ۳۸۶،۱۸۶ ۳۴۶،۷۵۲ ۲۹۴،۳۹۳ ۱۱٫۳%

همان‌طور که در جدول بالا مشاهده می‌شود، بیشترین تغییر را در بخش تملک دارایی‌های سرمایه‌ای (هزینه‌های سرمایه‌ای ناشی از بودجه‌ی عمران و توسعه‌ی کشور) با افت ۱۳% و رشد تملک دارایی‌های مالی (سود پرداختی اوراق مشارکت) با رشد ۴۲% شاهد هستیم.

افت هزینه‌های سرمایه‌ای کشور موجب می‌شود که همچنان طرح‌های کشوری در گیرودار اعتبارات باقی بمانند. از آن‌سو در سال‌های گذشته نیز،‌ بودجه‌ی این بخش به‌صورت کامل تخصیص داده نمی‌شده است. به هر صورت کاهش بودجه‌ی عمرانی به‌هیچ‌عنوان خبر خوبی برای فعالان اقتصادی نخواهد بود. البته می‌تواند این کاهش ناشی از افزایش دقت دولت در تخصیص اعتبارات طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای باشد چراکه در هیچ­یک سال‌های گذشته این بودجه به‌صورت کامل تحقق‌نیافته است و امیدواریم امسال که کاهش نیز داشته، لااقل بودجه ی این بخش محقق بشود.

همچنین هرساله دولت در گزارش‌های خود به کمیسیون‌ها مواردی را به نام اصلاح و نوآوری معرفی می‌کند که یکی از مهم‌ترین نکات آن به شرح زیر است:

*استفاده اهرمی از منابع عمومی و تأمین بالغ ‌بر ۱۳۸ هزار میلیارد تومان برای اجرای طرح‌های تملک دارایی سرمایه‌ای با مشارکت بخش خصوصی و همکاری نظام بانکی و صندوق توسعه ملی در مدل مالی p.p.p همچنین به‌منظور تکمیل بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد مقرر شده است تا تخصیص‌های فصلی بودجه دستگاه‌های اجرایی در جهت افزایش کارایی، متناسب با عملکرد و تحقق اهداف تعیین‌شده صورت گیرد.

۱-۳- طرح های قابل اجرا با مشارکت بخش خصوصی در بودجه دولت

مدل مالی P.P.P مشارکت عمومی- خصوصی و به نحوی مدلی برای تأمین مالی پروژه‌های زیرساختی مانند ساخت آزادراه، نیروگاه برق، فرودگاه و غیره هست. در این مدل بخش خصوصی شریک بخش عمومی می‌شود. این مدل موفق در گذشته نیز در کشور اجرایی شده بوده است و جایگذاری آن در بودجه در نوع خود اتفاق مثبتی به شمار می‌آید که می‌تواند موجب تسریع راه‌اندازی یا اجرا در طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای (پروژه‌های عمرانی) بشود.

ازجمله مدل‌های مشارکت عمومی-خصوصی می‌توان به انواع طراحی-ساخت(DB)، اجرا و نگهداری(O&M)، طراحی-ساخت-تأمین مالی و اجرا (DBFO)، ساخت-مالکیت-بهره­برداری (BOO)، ساخت-مالکیت-بهره­برداری و انتقال مالکیت (BOOT)، ساخت-اجاره-بهره­برداری و انتقال مالکیت (BLOT)، تأمین مالی (finance) اشاره کرد.

این مسئله می­تواند اثر مثبتی بر پروژه‌های عمرانی دولت داشته باشد.

در جدول زیر طرح های قابل اجرا با مشارکت بخش خصوص قرار داده شده است:

ردیف موضوع
۱ احداث آزادراه ها با رعایت قانون احداث پروژه های عمرانی بخش راه و ترابری از طریق مشارکت
۲ احداث نیروگاه های حرارتی
۳ احداث نیروگاه های تجدیدپذیر
۴ اجرای پروژه های تکمیلی نیروگاه های آبی و تلمبه ذخیره ای
۵ ایجاد فراسامانه ملی هوشمند برق
۶ طرح های بهینه سازی تولید و مصرف انرژی و کاهش تلفات
۷ توسعه فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره)
۸ طرح های احداث قطار حومه ای
۹ احداث تصفیه خانه و شبکه های فاضلاب شهری
۱۰ احداث مجتمع های خدماتی و جایگاه های سوخت بین راهی
۱۱ طرح های افزایش حمل و نقل باز و مسافر توسط شبکه ریلی
۱۲ احداث تاسیسات آب شیرین کن و تامین آب شرب
۱۳ طرح های تولید برق و حرارت با دستگاه های زباله سوز
۱۴ احداث مراکز و پایانه های حمل و نقل ترکیبی و بنادر خشک
۱۵ طرح های تامین آب شرب، صنعت و کشاورزی (احداث سدها، بندها، آب بندان ها)
۱۶ پروژه های آبرسانی به شهرها، مجتمع های روستایی، واحدهای صنعتی
۱۷ طرح های تامین آب و احداث شبکه های آبیاری و زهکشی
۱۸ طرح های استفاده از آب های غیرمتعارف (پساب ها، آب های لب شور)
۱۹ طرح های مرمت و بازسازی تاسیسات آبی
۲۰ صنایع نوین
۲۱ احداث زیرساخت های شهرک های صنعتی
۲۲ زیرساخت ها و راه اندازی معادن

۱-۴- هزینه های دولت در بودجه ۹۷

در نمودار زیر تفکیک هزینه‌ها آورده شده است، این بخش سهمی ۷۵٫۱% در بودجه‌ی مصارف کشور دارد:

همان‌طور که مشاهده می‌شود عمده‌ی هزینه‌های دولت صرف پرداخت حقوق می‌شود و عملاً سهم بالای هزینه‌های جاری دولت، امکان هر توسعه و تغییری را از این مجموعه سلب کرده است. گفتنی است درآمد پایدار دولت (درآمد ناشی از مالیات و غیره) کفاف هزینه‌ها را نمی‌دهد و تراز این بخش منفی ۸۳،۰۲۵ میلیارد تومان هست که باید از سایر بخش‌ها نظیر فروش نفت تأمین بشود. این مسئله ازآنجا حاد خواهد بود که تا چند سال آینده با ورشکستگی سازمان تأمین اجتماعی دولت به‌هیچ‌عنوان قادر به پرداخت حقوق بازنشسته‌ها نخواهد بود، چراکه همین حالا درآمد پایدار دولت کسری قابل‌توجهی برای پرداخت‌ حقوق دارد.

مطالعه و احداث سامانه ریلی شهری و حومه ای جدید

ردیف استان عنوان پروژه
۱ تهران شبکه حمل و نقل ریلی مسافری حومه ای کلانشهر تهران
۲ گیلان طرح احداث قطار شهری رشت
۳ تهران قطار حومه ای تهران-پاکدشت، شریف آباد-گرمسار
۴ قطار حومه ای کلانشهرها به شهرهای جدید (شهرهای جدید پردیس، صدرا، سهند، شیرین شهر)

راه‌اندازی طرح راه‌آهن هفت‌تپه به شوشتر می‌تواند در توسعه‌ی اقتصادی منطقه مؤثر باشد و بر عملیات شرکت‌هایی نظیر کاغذ پارس مؤثر باشد.

احداث بزرگراه سراوان فومن شفت و احداث بزرگراه فومن ماسوله می‌تواند بر قیمت املاک منطقه مؤثر باشد.

۱-۱-۱- یارانه نقدی سال ۹۷

دولت در لایحه ی بودجه پرداخت یارانه نقدی را از ۴۱،۰۰۰ میلیارد تومان در سال ۱۳۹۶ به ۲۳،۰۰۰ میلیارد تومان در سال ۱۳۹۷ کاهش داده است که به معنی حذف یارانه ی ۳۳ میلیون نفر از مردم هست. این یارانه به ازای هر نفر ۴۵،۵۰۰ تومان بوده است.

با توجه به اینکه منابع اختصاص داده‌شده به یارانه نقدی از محل اصلاح حامل های انرژی و غیره ۳۷،۰۰۰ میلیارد تومان بوده است. مازاد این مبلغ به بخش‌های زیر تزریق می‌شود: (مشروح این جدول توسط کمیسیون تلفیق ارائه شده است.)

ردیف دریافتی ها (منابع) مبلغ (میلیارد تومان) پرداختی ها (مصارف) مبلغ (میلیارد تومان)
دریافتی حاصل از فروش داخلی فرآورده های نفتی ۵۷،۲۴۰ مالیات بر ارزش افزوده فرآورده های نفتی ۵،۰۰۰
دریافتی حاصل از فروش داخلی گاز طبیعی ۱۷،۵۹۸ سهم ۱۴٫۵% شرکت ملی نفت ایران از محل فروش داخلی فرآورده های نفتی ۳،۶۹۸
دریافتی حاصل از فروش داخلی و صادراتی برق و سایر دریافت ها ۲۱،۷۷۸ هزینه و کارمزد حمل و نقل، توزیع و فروش (کارمزد جایگاه ها) فرآورده های نفتی ۷,۲۸۱
دریافتی حاصل از فروش آب ۲،۲۱۶ واردات فرآورده های نفتی، سهم ۱۴٫۵ درصد شرکت ملی نفت از محل صادرات فرآورده های نفتی، بازپرداخت تعهدات طرح های گازرسانی و بهینه سازی مصرف انرژی، افزایش بهره وری و کاهش شدت انرژی ۶،۰۰۰
هزینه های تولید، انتقال، توزیع و فروش گاز طبیعی ۷،۳۳۴
کارمزد جایگاه های سی. ان. جی ۹۲۰
عوارض گازرسانی سی. ان. جی موضوع ماده (۶۵) قانون الحاق (۲) ۳۳۱
مالیات بر ارزش افزوده سی. ان. جی ۲۷۳
هزینه تولید، انتقال و توزیع، فروش و خرید برق از نیروگاه های خصوصی ۲۱,۲۳۲
واردات برق ۵۴۶
هزینه تولید، انتقال، توزیع و فروش آب ۲،۲۱۶
مصارف هدفمندی
پرداخت یارانه نقدی و غیرنقدی خانوارها ۳۰،۰۰۰
کاهش فقر مطلق خانوارهای هدف از طریق افزایش پرداخت به خانوارهایی که درآمد آن ها کمتر از خط حمایتی کمیته امداد خمینی و سازمان بهزیستی می باشد. ۷,۰۰۰
ماده (۴۶) قانون الحاق موضوع کاهش هزینه های مستقیم سلامت مردم به خدمات بهداشتی و درمانی، پوشش دارو، درمان بیماران خاص و صعب العلاح، هزینه های تحمل ناپذیر درمان ۳,۷۰۰
یارانه نان و خرید تضمینی گندم ۳,۳۰۰
جمع ۹۸،۸۳۴ جمع ۹۸،۸۳۴

دولت در سال ۱۳۹۷ به تدریج تنها ۳ دهک بالای درآمدی را از دریافت یارانه حذف خواهد کرد.

لازم به ذکر است که منابع اختصاص یافته برای این طرح در سال‌های گذشته ۴۱،۰۰۰ میلیارد تومان بوده است و با اصلاح این طرح، منابع عمومی اختصاص یافته به این طرح که معادل ۴،۰۰۰ میلیارد تومان بوده است به بودجه عمومی بازخواهد گشت.

در آبان ماه ۷۶،۳۱۷،۵۹۳ نفر یارانه دریافت کردند و شیب دریافت یارانه صعودی است. در هشت ماهه سال ۱۳۹۶ نیز منابع حاصل از اجرای قانون هدفمندی یارانه ها ۳۱،۴۷۲ میلیارد تومان و مصارف این قانون نیز ۳۱،۸۷۵ میلیارد تومان بوده است که در این بین پرداخت نفدی و غیر نقدی به خانوارها به رقم ۳۰،۵۶۱ میلیارد تومان و بخش بهداشت و سلامت ۸۶۵ میلیارد تومان و حمایت از تولید ۴۴۸ میلیارد تومان هزینه داشته است.

ب این تفاسیر در حال حاضر شاهد کسری دولت در واریز یارانه ها هستیم و مصارف از منابع پیشی گرفته است و با عنایت به رشد جمعیت دریافت کننده یارانه، به نظر می رسد منابع پیش بینی شده در سال جاری برای پرداخت یارانه ها کافی نباشد و دولت مجبور به تامین منابع از سایر منابع درآمدی خواهد شد که کسری بودجه را در پی خواهد داشت.

منابع مختص به طرح تحول سلامت قابل مقایسه با تعهدات ناشی از اجرای این طرح نیست و قابلیت پاسخگویی هزینه‌های طرح را ندارد.

حتما بخوانید

هوش مالی چیست و چگونه هوش مالی را افزایش بدهیم؟

۱-۱-۲- اثر افزایش قیمت بنزین در کشور

مصرف روزانه بنزین: ۸۲ میلیون لیتر و مصرف روزانه گازوئیل ۶۸ میلیون لیتر است.

افزایش قیمت بنزین و گازوئیل بر بخش‌های زیر بیشترین تأثیر را می گذارد:

درصد افزایش شاخص قیمت تولیدکننده درصد افزایش شاخص قیمت مصرف کننده
حمل‌ونقل ۷٫۵% ۷٫۶%
ساختمان ۲٫۷% ۲٫۷%
کشاورزی ۲٫۶% ۲٫۶%
عمده فروشی، خرده فروشی، تعمیر وسایل نقلیه و کالاها ۲٫۵% ۲٫۵%
صنعت ۱٫۵% ۱٫۶%
سایر معادن ۱٫۴%
سایر خدمات ۱٫۴% ۱٫۳%
نفت خام و گاز طبیعی ۰٫۴%
میانگین کل اقتصاد ۲٫۵% ۲٫۸%

این مسئله حاکی از آن است که افزایش قیمت موجب رشد قیمت های مصرف کننده خواهد شد و در بخش مسکن و کشاورزی بیشترین تاثیر را خواهد داشت و به رشد هزینه های این دو بخش منجر خواهد شد.

۱-۲- طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای- بررسی بودجه سال ۹۷

طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای در لایحه بودجه ۶۰٫۴ هزا میلیارد تومان است که نسبت به قانون بودجه سال ۱۱۳۹۶  حدود ۱۵% کاهش را نشان می‌دهد. البته با توجه به عدم تحقق این بودجه در سال‌های گذشته، این کاهش اثر خاصی بر پروژه‌های عمرانی نخواهد داشت.

به‌صورت میانگین در ۲۱ سال اخیر تنها ۶۷ درصد از اعتبارات طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای محقق شده است. در نمودار زیر روند تحقق این بودجه نمایش داده‌شده است:

تحقق بودجه ی دولت و مقایسه با عملکرد واقعی دولت

تحقق بودجه ی دولت و مقایسه با عملکرد واقعی دولت

همان‌طور که مشاهده می‌شود در طول دوره ی ریاست جمهوری دکتر روحانی میانگین تحقق بودجه‌ی عمرانی ۵۶٫۴% بوده است.

بخشی از این بودجه معادل ۱۹٫۴ هزار میلیارد تومان به‌منظور ۲۶۰۸ طرح در نظر گرفته‌شده است.  در بخش مشارکت بخش عمومی-خصوصی تعداد ۴۴۶ طرح با اعتبار ۳۶ هزار میلیارد تومان درج شده است که از بین ۴۴۶ طرح، ۳۱ طرح جدید هست و در بودجه سال‌های قبل وجود نداشته است که اعتباری ۱۸۰۰ میلیارد تومانی برای آن در نظر گرفته‌شده است. تعدادی از طرح‌هایی که در لایحه بودجه ۹۶ قرار داشته اند برای سال ۹۷ از لایحه حذف شه باند. ۱۱٫۹۲% از منابع مورد نیاز برای طرح‌های مشارکت بخش عمومی-خصوصی آورده ی دولت و  از محل منابع دولتی معادل ۴،۳۰۰ میلیارد تومان تأمین می‌شود.

مبلغ ۲۶ هزار میلیارد تومان از این بودجه از محل فروش اوراق اسلامی تأمین اعتبار خواهد شد.

ترکیب طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای به شرح زیر است:

ترکیب طرح های تملک دارایی های سرمایه ای در بودجه 97- بررسی بودجه عمرانی

ترکیب طرح های تملک دارایی های سرمایه ای در بودجه ۹۷- بررسی بودجه عمرانی

طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای به دو بخش اجرا توسط دولت و اجرا به‌صورت مشارکت عمومی-خصوصی تقسیم می‌شوند. در بخش دولتی هیچ طرح جدیدی در سال ۱۳۹۷ شروع نمی‌شود.. بخشی از پروژه‌های طرح‌های عمرانی عمومی-خصوصی به واحد بخار نیروگاه های گازی و نیروگاه های آبی و غیره مرتبط می‌شود که برای مپنا با نماد “رمپنا” اتفاق مثبتی خواهد بود. در سایر پروژه‌های این بخش فارغ از پروژه‌های ریلی و جاده‌ای، جذابیت سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی مشاهده نشد.

یکی از بخش‌های مغفول طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای، بی توجهی به خط لوله اتیلن غرب و لوله انتقال گاز اتیلن مرکزی هست و به آن اعتبار قابل‌توجهی تخصیص داده نمی‌شود. تاخیر در راه‌اندازی این پروژه بر شرکت‌های پتروشیمی غرب کشور تأثیر بسزایی خواهد داشت. بودجه خط لوله اتیلن غرب برای سال ۱۳۹۶ برابر با ۴۶٫۴ میلیارد تومان بوده است و در سال ۱۳۹۷ با ۴۹٫۱% کاهش به ۲۳٫۶ میلیارد تومان رسیده است و پیش‌بینی می‌شود ۳۸۲ میلیارد تومان برای تکمیل این خطوط نیاز باشد. خط لوله اتیلن مرکزی نیز در سال ۱۳۹۷ بودجه ای ۹۰۰ میلیون تومانی دارد!

سقف فاینانس برای سال جاری ۳۰ میلیارد دلار در نظر گرفته‌شده است که البته در این مبلغ،‌ باقی‌مانده‌ی سال‌های قبل نیز محاسبه می‌شود. در بودجه‌ی سال گذشته این مبلغ ۵۰ میلیارد دلار پیشنهاد شده بود.

کاهش سقف فاینانس نسبت به سال گذشته می‌تواند حاکی از احتمال بروز مشکلات برای تأمین ارزی کشور در سال ۹۷ باشد.

منابع قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی به مبلغ ۲۰۰ میلیون دلار بابت حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و خصوصی و تعاونی اختصاص می‌یابد.  این رقم نسبت به سال گذشته تغییری نداشته است و شرکت‌های بازار سرمایه نیز از آن تأثیری نمی‌پذیرند و منابع به شرکت‌های خصوصی و تعاونی اختصاص می‌یابد.

به‌منظور ساخت جاده و فرودگاه و غیره همچون سال ۱۳۹۶ می‌توان از منابع صندوق توسعه ارزی سپرده‌شده در بانک‌ها استفاده کرد و از محل اخذ عوارض و ساخت و اجاره‌ی مجتمع‌های بین‌راهی کسب درآمد نمود.

به‌منظور پیشبرد برنامه ششم، برداشت از ورود سال ۱۳۹۷ صندوق توسعه ملی (بازگشت منابع صندوق) در موارد زیر صرف می‌شود:

لایحه مصوبه کمیسیون تلفیق درصد تغییر در کمیسیون نسبت به بودجه
عنوان مبلغ (میلیون دلار) عنوان مبلغ (میلیون دلار)
طرح های آبیاری تحت فشار، کم فشار ۳۰۰ آبیاری تحت فشار ۲۵۰ ۱۶٫۷% کاهش
طرح های آبرسانی روستایی ۳۰۰ آبرسانی به روستا ۲۰۰ ۳۳٫۳% کاهش
سازمان صدا و سیما ۱۰۰ صدا و سیما ۱۵۰ ۵۰% افزایش
تقویت بنیه دفاعی ۱۳۰۰ بنیه دفاعی ۲۵۰۰ ۹۲% افزایش
مقابله با ریزگردها در کشور و رفع مشکل برق خوزستان ۱۵۰ مقابله با ریزگردها ۱۵۰ بدون تغییر
توسعه مکران ۱۰۰ تسهیلات سیستان ۳۵۰ ۲۵۰% افزایش
بهبود محیط زیست، آبخیز داری، ساماندهی پسماندهای کشور ۲۰۰۰ آبخیزداری ۲۰۰ ۹۰% کاهش
کمک به ساماندهی بافت فرسوده و بازسازی مناطق زلزه زده ۱۰۰ بازسازی مناطق زلزله زده ۱۰۰ بدون تغییر
حمل و نقل ریلی ۳۵۰ حذف در کمیسیون
کمک به تسویه بدهی پاداش پایان خدمت بازنشستگان وزارت آموزش و پرورش ۱۰۰۶ حذف در کمیسیون
ساماندهی حمل و نقل عمومی ۱۰۰ حذف در کمیسیون
واکسن پنوموکوک (سینه پهلو) و روتا ویروس (عفونت کودکان) ۱۰۰ اضافه در کمیسیون
پژوهش و فناوری اضافه در کمیسیون
جمع ۵٫۸ میلیارد دلار جمع ۴ میلیارد دلار ۳۶% کاهش

این منابع تحت نظر بانک مرکزی به ریال تبدیل می‌شود. جمع منابع برابر با ۴ میلیارد دلار یا ۱۴،۰۰۰ میلیارد تومان هست.

استفاده از صندوق توسعه ی ملی از ۵٫۸ میلیارد دلار در بودجه ی دولت به ۴ میلیارد دلار در کمیسیون تلفیق کاهش یافته است.

با توجه به بحران قابل توجه آب در کشور طرح های آبیاری و آبخیز داری و غیره کاهش اعتبار داشته و از آن سو در اقدامی تامل برانگیز شاهد رشد پرداختی به صداوسیما هستیم!

بودجه ی توسعه ی مکران و بودجه ی بخش دفاعی نیز با رشد برآورد شده اند که اقدام مثبتی از سوی کمیسیون تلفیق خواهد بود.

منابع مصرف‌شده در جدول بالا، عملاً از اختیار صندوق خارج خواهد شد و عملاً از کارکرد صندوق توسعه ملی به نظر خارج است. پرداختی سازمان صداوسیما مطمئناً بازگشت منابعی برای صندوق نخواهد داشت.

رفع مشکل برق خوزستان می‌تواند منجر به رشد درآمد شرکت‌های تولیدکننده سوییچ، ترانسفورماتور و پست‌های برق بشود. البته بودجه ریز گرد و مشکل برق ۵۲۵ میلیارد تومان هست و قابل‌توجه نیست. از نیازهای این استان استفاده از GIS هست. در بین شرکت‌های داخلی هنوز شرکتی قادر به تولید این پست‌ها نیست و پارس سوییچ نیز طرح توسعه‌اش متوقف است.

در بخش ریلی نیز اعتباری ۱،۲۲۵ میلیارد تومانی در نظر گرفته‌شده است که می‌تواند موجب رشد پروژه‌های شرکت بالاس بشود. همچنین حمایت دولت از این بخش به توسعه‌ی شرکت‌های توریل، حمل‌ونقل ریل سیر، ریل سیر کوثر، ریلی پارسیان و غیره خواهد انجامید.

بودجه‌ی توسعه مکران نیز برابر با سازمان صداوسیما هست که از اهمیت پایین توسعه‌ی مکران حکایت دارد. دولت برای توسعه‌ی مکران عمدتاً دل به سرمایه‌ی خارجی سپرده است و تخصیص این بودجه می‌تواند در توسعه‌ی این بخش مؤثر بوده و در سال‌های آتی با توسعه‌ی بندرها، این بخش از کشور، رشد مناسبی داشته باشد. همچنین به‌منظور تکمیل طرح انتقال آب کشاورزی به ۴۶ هزار هکتار از اراضی سیستان نیز ۳۵۰ میلیون دلار به این بخش اختصاص داده‌شده است. ازین رو یکی از پتانسیل‌های آتی کشور را می‌توان در این بخش یافت، البته تنها بر روی کاغذ!

استان اردبیل به خطوط ریلی متصل خواهد شد و برای سال ۱۳۹۷ مبلغ ۱۰۵ میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته‌شده است. طرح اتصال چابهار به خطوط ریلی نیز در طرح‌های مشارکت عمومی-خصوصی پیشنهاد شده است که می‌تواند کریدور حمل‌ونقل مناسبی برای کشور باشد.

دولت اجازه دارد مابه التفاوت قیمت تکلیفی و قیمت تمام شده ی فروش هر متر مکعب آب را با بدهی  طرح های تملک دارایی های سرمایه ای به بهره برداری رسیده بخش آب تسویه نماید.

بخوانید

آربیتراژ چیست و چگونه از آربیتراژ می توانیم برای کسب سود استفاده کنیم؟

 

۱-بررسی قوانین بودجه ۱۳۹۷

شرکت‌های بیمه مکلف‌اند که مبلغ ۲۷۵ میلیارد تومان از اصل حق بیمه شخص ثالث را به مبنای سهم هر یک دریافت به حساب خزانه‌داری واریز کند. کل حق بیمه عاید شده در سال ۱۳۹۵ برابر با ۸،۰۶۸ میلیارد تومان بوده است که البته در سال ۱۳۹۷ رقم بالاتر از این خواهد بود. به هر صورت این مبلغ کمتر از ۳ درصد حق بیمه‌ی این بخش هست که با توجه به سودآوری پایین این رشته، رقم قابل‌توجهی است.

سهام و دارایی‌های متعلق به صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد که کنترلی یا زیان ده و کم بازده باشد توسط وزارت اقتصاد در قالب اصل ۴۴ فروخته شود و منابع در اختیار صندوق قرار گیرد. این صندوق ظرف مدت سه سال به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی منتقل خواهد شد. تعهدات صندوق هم تهاتر و تسویه خواهد شد ( ناشی از خرید سهام غیر مدیریتی)

با این تفاسیر سهام شرکت‌های زیر که کنترلی، زیان ده یا کم بازده باشد، در سال ۹۷ فروخته خواهد شد:

ردیف نام شرکت درصد سهام
۱ خدمات عمومی فولاد ۹۹٫۷۳%
۲ توسعه مرآت کیش ۱۰۰%
۳ معادن اسفندقه ۵۰٫۹۳%
۴ صنعتی فرو کروم بافت ۵۱%
۵ فن آوران صندوق بازنشستگی ۸۹٫۸%
۶ سی ولکس کالا ۳۰%
۷ صندوق سرمایه گذاری مشترک حافظ ۱۷٫۵%
۸ خدمات بیمه ای حامی اعتماد آینده ۱۷٫۵%
۹ سلامت بهداشت و درمان صنعت و معدن نوین ۱۰۰%
۱۰ دخانیات ایران ۵۵%
۱۱ سنگ آهن مرکزی ایران ۶۷٫۹۲%
۱۲ ذغالسنگ کرمان ۱۰۰%
۱۳ ذغالسنگ پرورده طبس ۱۰۰%
۱۴ فرآورده های نسوز آذر ۱۵٫۸%
۱۵ آلمینیوم ایران ۱۹٫۵۴%
۱۶ فولاد خراسان ۱۷٫۲۹%
۱۷ فولاد آلیاژی ایران ۲۰٫۰۸%
۱۸ ذوب آهن اصفهان ۱۷%
۱۹ سایپا ۱۷٫۵%
۲۰ بانک سامان ۵%
۲۱ سرمایه گذاری توسعه معادن و فلزات ۲۹٫۵۸%

با این تفاسیر در بررسی و خرید و فروش سهام شرکت های بالا، باید احتمال فروش صندوق فولاد را نیز در نظر گرفت.

تأمین کسری دیه محکومان معسر با تصویب هیئت تامین خسارت‌های بدنی بدون تغییر نسبت به سال ۹۶ به مبلغ ۳۵۰ میلیارد تومان

فروش خدمت سربازی به مبلغ ۱۳۵۰ میلیارد تومان

تنگنای مالی دولت افزایش‌یافته است و دستگاه‌ها (به‌غیراز زیر نظر رهبری) مجازند از محل فروش اموال غیرمنقول  مازاد نسبت به بازخرید کارکنان مازاد رسمی و غیررسمی و پرداخت پاداش پایان خدمت به افراد اقدام کنند.  این مسئله موجب افزایش عرضه‌ی ملک به بازار خواهد شد.

هلال‌احمر ۵۰۰ میلیارد تومان که ۴۰% صرف خرید بالگرد  می‌شود و ۶۰ درصد تملک دارایی‌های سرمایه‌ای.

پرداخت یارانه تنها ۲۳ هزار میلیارد تومان و ۳۷۰۰ میلیارد تومان بخش سلامت و ۷۰۰۰ میلیارد تومان بهزیستی و کمیته امداد و ۳۳۰۰ میلیارد تومان یارانه نان و خرید تضمینی گندم. عملاً یارانه‌ها از طریق نهادهای حمایتی پرداخت خواهد شد.

توانیر از محل مطالبات خود از شرکت‌های توزیع در افزایش سرمایه‌ای شرکت‌ها، مشارکت داشته و سپس وزارت اقتصاد بر مبنای اصل ۴۴ سهام مازاد بر ۴۹ درصد توانیر در شرکت‌های توزیع نیروی برق را تا حداکثر ۲۵ هزار میلیارد تومان به بخش غیردولتی (اولویت شهرداری) در قبال مطالبات آن‌ها از دولت یا آورده نقدی واگذار کند. با این تفاسیر بخش توزیع هم خصوصی‌سازی خواهد شد و می‌توان به صادرات برق هم امیدوار بود.

شرکت‌های تولیدکننده‌ی برق که مطالبات قابل‌توجهی دارند می‌توانند در بخش توزیع هم سهامدار شوند.

وزارتخانه‌های تعاون و ارتباطات و دستگاه‌های وابسته به آن‌ها می‌توانند ۵۰۰ میلیارد تومان از اموال غیرمنقول را به فروش برسانند تا صرف افزایش سرمایه بانک توسعه تعاون و پست‌بانک بشود.

با این تفاسیر در سال ۱۳۹۷ افزایش سرمایه‌ی پست‌بانک را خواهیم داشت و احتمالاً بخشی از معاملات درون‌گروهی این شرکت‌ها برای انجام افزایش سرمایه.

با هدف ترغیب سرمایه گذاری بخش خصوصی در تاسیسات تبدیل پسماند به اننرژی دولت مکلف به تامین سوخت کمکی گاز مورد نیاز با قیمت نیروگاه های حرارتی بوده و برق تولیدی این نیروگاه ها  مشمول خرید تضمینی برق تجدید پذیر خواهد شد.

به کلیه کالاهای وارداتی که مشابه داخلی داشته باشند، حداکثر یک درصد میانگین به نرخ تعرفه موثر آن ها اضافه خواهد شد. همچنین گمرک موظف است پس از تایید اسناد مربوطه، نسبت به بازگشت حقوق ورودی مواد و قطعات وارداتی که در کالاهای صادراتی مورد استفاده قرار گرفته است ظرف مدت ۱۵ روز اقدام نماید.

وزارت صنعت نیز موظف است تا پایان خرداد ۱۳۹۷ نسبت به شناسایی کالاهای مصرفی عمده وارداتی و قاچاق دارای مزیت تولید داخل و برنامه ریزی برای افزایش سهم تولید داخل آن ها اقدام نماید. اجازه فروش محصولات خارجی و هخدمات پس از فروش آن ها تنها مشروط به مشکارکت حداکثری در تولید داخل است و در غیر این صورت مشمول احکام کالای قااجاق خواهد بود.

نکته ی مهم در این خصوص احتمال تاثیر مثبت این قانون بر برخی از صنایع داخلی نظیر لوازم خانگی می باشد.

به عوارض گمرکی و سود بازرگانی واردات لوازم آرایشی ۱۰ % اضافه می شود.

دولت از معادن و صنایع معدنی علواه بر عوارض آلایندگی تا یک درصد از فروش مواد و فرآورده های معدنی را دریافت کند.

۱-۱- تجدید ارزیابی دارایی ها در بودجه سال ۹۷ دولت

نکته ی مهم در خصوص تجدید ارزیابی دارایی های شرکت ها و انتقال به سرمایه ی آن ها:

افزایش سرمایه ی شرکت ها از محل تجدید ارزیابی دارایی ها تنها در صورتی مجاز خواهد بود که:

  • شرکت باید بر اساس صورت های مالی سال ۱۳۹۶ مشمول ماده ۱۴۱ شده باشد.
  • با انجام افزایش سرمایه از شمول ماده ۱۴۱ خارج بشوند.

بورس

بورس چیست؟ چه جوری در بورس سرمایه گذاری کنیم؟
حتما این مقاله را بخوانید.

۱-۲- مصوبه مهم بانک ها- بررسی بودجه ۹۷

به منظور تشویق تولید کنندگان و تسویه مطالبات بانک ها و موسسات چنانچه مشتریان بدهی معوق خود را که تا پایان ۱۳۹۶ سررسید شده باشد از تاریخ سررسید تا پایان شهریور ۱۳۹۷ تسویه نمایند، بانک ها و موسسات مالی و اعتباری مکلف هستند اصل و سود خود را مطابق قرارداد اولیه و بدون احتساب جریمه دریافت و تسویه نمایند.

این خبر خوبی برای بانک ها نخواهد بود و هم اکنون بخش قابل توجهی از سود سیستم بانکی ناشی از وجه التزام دریافتی از اشخاص و شرکت ها می باشد.

بانک ها مکلف هستند نسبت به پذیرش اسناد خزانه به عنوان ضمانت تسهیلات پرداختی به پیمانکاران مجری طرح های عمرانی اقدام نمایند.

در صورت پرداخت جریمه های رانندگی توسط مالکان خودرو تا پایان آذرماه ۱۳۹۷، جریمه دیرگرد ناشی از عدم پرداخت تا پایان سال ۱۳۹۶ بخشیده می شود.

عوارض خروج از کشور زائران عتبات مانند سال ۱۳۹۶ اخذ خواهد شد.  و زائران اربعین از سوم مهر ماه ۱۳۹۷ تا بیست و وم آبان ماه ۱۳۹۷ از مرزهای زمینی به مقصد کشور عراق از پرداخت عوارض خروج معاف می باشند.

تسهیلات قرض الحسنه هر یک از زوجین در سال ۱۳۹۷ برابر با ۱۵ میلیون تومان با دوره یازپرداخت ۵۰ ساله خواهد بود.

سهم صندوق توسعه ملی ۳۲% تعیین‌شده درحالی‌که سال پیش ۳۰% بود. همانند سال گذشته دولت موظف است ۱۴٫۵% از این مبالغ را به شرکت ملی نفت ایران از کل صادرات نفت و میعانات گازی (معاف از تقسیم سود سهام دولت) و ۳% به مناطق نفت‌خیز، گاز خیز و کمتر توسعه‌یافته (حداکثر ۵،۰۸۰ میلیارد تومان) تخصیص نماید.

سقف منابع حاصل از صادرات نفت، میعانات گازی و خالص صادرات گاز ۹۵،۹۳۱ میلیارد تومان و اگر صادرات کمتر از ۱۰۱،۰۱۱ میلیارد تومان باشد از محل ۵۰% از منابع حساب ذخیره ارزی برای تأمین مابه‌التفاوت جبران نماید.

شرکت ملی گاز علاوه بر ماده ۶۵ قانون الحاق برخی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت باید نسبت به بازسازی خطوط لوله گازرسانی به شهرها و روستاها و اصلاح سیستم اندازه‌گیری به سامانه اندازه‌گیری هوشمند از محل عوارض موضوع بند مذکور اقدام کند.

ماده‌ی ۶۵: دولت علاوه بر دریافت نرخ گاز به ازای مصرف هر مترمکعب گاز طبیعی ۱۰% از بهای گاز مصرفی را به‌عنوان عوارض از مشترکان دریافت کند(به‌غیراز خوراک پتروشیمی)،  ۸۰% از این وجوه صرف احداث تأسیسات و خطوط لوله به مناطق کمتر برخوردار و ۲۰% به تأمین و استانداردسازی مدارس

  • شرکت‌های تولیدکننده‌ی لوله نظیر شرکت فلوله، شرکت سپنتا و شرکت‌هایی ازین دست می‌توانند از این مصوبه تأثیر مثبت بپذیرند. همچنین نرخ گاز سوخت پتروشیمی‌ها، شرکت‌های تولیدکننده‌ی شیشه، شرکت‌های فولادی و سیمانی نیز افزایش خواهد یافت و با توجه به سهم قابل‌توجه هزینه‌ی گاز در هزینه‌ی سربار این شرکت‌ها، این مصوبه اثر منفی بر آن‌ها خواهد داشت.

۲-برنامه ششم توسعه و بودجه ی دولت در سال ۹۷

در این بخش به قوانین مهم در برنامه ی ششم توسعه پرداخته شده است.

حتما بخوانید

برای آگاهی از اتفاقات پیش رو در بازارهای مالی، حتما این مقاله را بخوانید.

به وزارت نیرو اجازه داده می‌شود که میانگین قیمت فروش داخلی برق را سالانه حداقل ۲۵% افزایش دهد که تا پایان برنامه ششم معادل بهای تمام‌شده‌ی آن باشد و تا زمانی که قیمت برق پایین‌تر از قیمت تمام‌شده باشد، دولت مکلف به پرداخت مابه‌التفاوت به توانیر هست .

از ابتدای برنامه ششم توسعه، اعمال تعرفه‌های یارانه‌ای صرفاً برای مصارف کشاورزی و خانگی کمتر از الگوی مصرف،‌ مجاز است.

دولت مکلف است در قبال مطالبات نسبت به انتشار اوراق خزانه ۳ ساله اقدام نماید. این اسناد به‌عنوان ضمانت در مناقصه، مالیات و اقساط واگذاری‌های موردقبول می‌باشند.

وزارت نیرو مکلف است اعطای مجوز احداث نیروگاه حرارتی با ظرفیت بیشتر از ۱۰۰ مگاوات را منوط به احداث معادل ۳% از ظرفیت اسمی از منابع تجدید پذیر منوط نماید.

بر مبنای ماده (۷) قانون برنامه ششم توسعه، سقف استفاده از ممنابع نفتی در سال‌های برنامه ششم تعیین‌شده و در سال ۱۳۹۷ باید حداکثر ۱۰۷٫۳ هزار ملیارد تومان باشد و در صورت تحقق بیشتر به حساب ذخیره ارزی وریز شود.  البته در صورتی که منابع دولت از محل منابع حاصل از صادرات نفت خام کمتر از ۱۰۱ هزار میلیارد تومان بشود، دولت می‌تواند مابه‌التفاوت را از حساب ذخیره ارزی برداشت کند.

نسبت بدهی دولت و شرکت‌های دولتی به تولید ناخالص داخلی (GDP) در سطح حداکثر ۴۰% باید باشد.

در برنامه ششم توسعه منابع و مصارف دولت برآورد و در برخی موارد محدود شده‌اند. در زیر چند نسبت مهم از قانون برنامه ششم توسعه و تفاوت آن با بودجه‌ی دولت آورده شده است:

عنوان شاخص قانون برنامه ششم توسعه بودجه سال ۱۳۹۷ انحراف بودجه از برنامه ششم
نسبت درآمد به هزینه (درصد) ۷۸٫۰% ۷۰٫۰% -۸٫۰%
نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی (درصد) ۸٫۰% ۷٫۴% -۰٫۶%
نسبت تراز غیرنفتی به تولید ناخالص داخلی (درصد) ۵٫۴% ۵٫۸% ۰٫۴%
نسبت منابع نفتی به کل منابع (درصد) ۲۷٫۸% ۲۷٫۴% -۰٫۴%
نسبت درآمدهای مالیاتی به کل منابع (درصد) ۴۱٫۵% ۳۵٫۰% -۶٫۵%
نسبت اعتبارات هزینه ای به تولید ناخالص داخلی (درصد) ۱۴٫۶% ۱۶٫۰% ۱٫۴%
نسبت اعتبارات هزینه ای به کل مصارف (درصد) ۷۵٫۰% ۷۵٫۱% ۰٫۱%
نسبت اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای به کل مصارف (درصد) ۲۰٫۳% ۱۶٫۴% -۳٫۹%
نسبت اعتبارات تملک دارایی‌های مالی به کل مصارف (درصد) ۴٫۷% ۸٫۵% -۳٫۸%

مطابق جدول بالا، دولت تا حدی توانسته است بر مبنای قانون برنامه ششم توسعه بودجه خود را ارائه کند و مواردی نظیر فروش اوراق مالی اسلامی نیز که فراتر از سقف قانون برنامه ششم است در مجلس اصلاح گردیده است.

یکی از مهم ترین قوانین برنامه ی ششم توسعه بند الف ماده ۶ این قانون است که تصریح می‌کند: “برقراری هرگونهتخفیف، تریجیح یا معافیت مالیاتی جدید طی سال‌های اجرای برنامه ممنوع است”.

مطابق برنامه ی پنجم توسعه، مقرر شده بود که راندمان نیروگاه های کشور در پایان این برنامه به ۴۵% برسد که در پایان سال ۹۵ به ۳۷٫۹% رسیده است. از سوی دیگر در برنامه ی ششم توسعه تشویقی برای این منظور دیده نشده است و از این رو توسعه‌ی نیروگاه ها به‌صورت معمول انجام خواهد شد. البته تحقیقات مرکز پژوهش های مجلس نشان می‌دهد که ارائهی سوخت رایگان به نیروگاه ها موجب بهبود مزیت نسبی بین نیروگاه ها نشده است. با واقعی سازی نرخ فروش برق، سوخت رایگان حذف خواهد شد.

مرکز پژوهش های مجلس نیز پیشنهاد داده است که یارانه ی سوخت نیروگاه ها حذف شود و این یارانه به بخش مصرفی داده شود تا شاهد افزایش راندمان نیروگاه ها باشیم.

تفکر پولدار تفکر بی پول

در کتاب پدر پولدار پدر بی پول به تفاوت های زندگی دو انسان خردمند و دانا می پردازد با این تفاوت که یکی از پدرها تصمیمات مالی هوشمندانه تر از دیگری می گیرد و امروز به مهم ترین نکات تفکر پولدار تفکر بی پول می پردازیم، تفکراتی که بسیاری از تصمیمات مالی زندگی مان را تحت الشعاع قرار می دهد.

باور به این که من بی کفایتم و من فقیرم و من توانایی ندارم در آدم های فقیر دیده می شود، آن ها پذیرفتند که سرنوشت آن ها تغییر نخواهد کرد، سرنوشت هر فرد از پیش نوشته شده است و قادر به تغییر سطح اجتماعی خودشون نیستند و عملا رفتارشان برگرفته از هویت شان هست و برای رشد فکری خود تلاشی نمی کنند. چرا که باورها، انتظارات را شکل می دهند و انتظارات به رفتار ما جهت می دهد.

تفکر پولدار تفکر بی پول

باورها، رفتار ما را شکل می دهند

بسیاری از ما به دلیل شکست هایی که در ابتدای کار با آن مواجه بوده ایم، باور به عدم تغییر رفتار در ما تشدید می شود و این باعث فقر ذهن و در نتیجه تغییر رفتار می شود.

باور اشتباه

باور به از پیش نوشته شدن سرنوشت و عدم امکان تغییر آن، یک باور اشتباه و متاسفانه بسیار شایع!

 

نمونه هایی از باورهای اشتباه که خود یا بسیاری از اطرافیان با آن مواجه هستیم:

باور به عدم تغییر زندگی

باور به استعداد و هوش ثابت

باور به توانایی محدود

فلانی هم نتوانست این کار را انجام دهد، من که . . .

کارهایی انجام می دهم که اصلا امکان تغییر باور در آن نیست و نتیجه اش باور رو تشدید می کنه (دیدی گفتم نمیشه)

هوش مالی

تفکر فقرا تفکر ثروتمندان

متاسفانه تفکر فقیر در این چرخه ی شناختی گیر می کنند.

این باور ها آن قدر تاثیر گذار است که وقتی از واژه ی “کمیته امداد” استفاده می کنیم، حس این که آن فرد مددجو هست باعث می شود که فرد توانایی خودش رو محدود ببیند.

واژگان مالی

امروز در بسیاری از کشورهای پیشرفته از واژه های ناامیدکننده یا محدود کننده برای سازمان های حمایت گر استفاده نمی شود.

 

باورها و پیش زمینه ها آن قدر در رفتار ما تاثیرگذار است که باید با احتیاط بسیاری از آن ها صحبت کرد، بگذارید چند مثال در این رابطه بر مبنای تحقیقات انجام شده، بپردازیم.

  • پیش زمینه سازی (priming)- برای مثال در یک آزمون، پیش از برگزاری به خانم ها بگویند که “شما در درس ریاضی بسیار ضعیف هستید” به صرف همین جمله، نتایج نشان داد که خانم ها عملکرد ضعیف تری از خود به نمایش گذاشتند.
  • حتی فامیلی فرد اگر نشان دهنده ی رتبه ی پایین اجتماعی باشد، باور ناتوانی رو در فرد تشدید می کند
  • پیش از برگزاری کلاس درس با تداعی زیارت یا بازدید از یک مکان مذهبی، تفریحی یا دلچسب و درخواست نوشتن خاطره از آخرین بازدید موجب شد که رفتارهای انسان دوستانه ی شرکت کنندگان در کلاس بیشتر شد.

برخی پیش بینی ها یا پیش داوری ها نیز موجب تاثیر نامطلوب بر روی باورها و در نهایت تغییر رفتار ما می شود.

پیش بینی های خودکام بخش:  چیزی را انتظار می کشیم که احتمال کمی برای آن رخداد است ولی انتظار باعث می شود که آن پیش بینی محقق شود. شاید بارها برای شما اتفاق تلخی افتاده باشد که بارها به آن فکر کرده اید و از رخ دادن آن واهمه داشته اید.

سوگیری تایید و نظریه هم نوایی

من اعتقاد دارم که نمی توانم مطالعه ی مناسبی داشته باشم و در عمل هم جوری رفتار می کنم که اون فرضیه تایید شود و این اتفاق ناشیر از سوگیری تایید می باشد.

در این راستا نظریه هم نوایی تاکید دارد که اگر من بدانم که می توانم ولی عملکردم نشان بدهد که نمی توانم این مسئله به درگیری ذهنی می انجامد و ترجیح ذهن بر این است که عمل و ذهنیت انسان با هم، همخوانی داشته باشد.

حتما بخوانید

بهترین روش ها برای آموزش پس انداز به کودکان را در این مقاله بخوانید

اثرات فقر بر روی تصمیم گیری

یکی از مهم ترین تاثیرات فقر بر روی کیفیت تصمیم گیری از مبحث کمیابی توضیح داده می شود، چرا که با کاهش پهنای باند ذهنی و افزایش فشار بر مغز، عملا فرد وظایف خود را به خوبی انجام نمی دهد و در واقع پهنای باند پایین باعث افت قدرت تصمیم گیری می شود و این نکته به واقعیت تلخی دامن می زند:

واقعیت تلخ

افرادی به دلیل تصمیمات بدی که می گیرند فقیر می شوند نه اینکه افراد چون فقیرند تصمیمات بد می گیرند.

اخیرا تحقیقات دانشمندان نشان می دهد که کشاورزان در زمانی که برداشت محصول رو انجام ندادند به علت بدهی و وام های زیاد با فقر زیادی رو به رو هستند و در این زمان محققان سطح هوش آن ها را در زمانی که فشار بر روی آن ها بالا است اندازه گیری کردند و مجددا این آزمایش را در زمانی که محصولات را برداشت کردند و پولدار هستند اندازه گیری کردند.

نتیجه ی مهم این آزمایش در این است که کشاورزان در زمان برداشت محصولات و دوران پولداری سطح هوش بالاتری داشتند.

نکته ی مهم

بنابراین فقیر شدن و کاهش درآمد بر روی سطح هوش انسان ها تاثیر زیادی دارد.

اثر استرس بر هوش مالی

هوش مالی

اثر استرس بر هوش مالی

همچنین استرس بالا نیز موجب اثر منفی بر روی تصمیم گیری مالی می شود. در سال های فعالیت در بازار بورس به وفور با این مورد مواجه بوده ام که سرمایه گذاران تحت تاثیر استرس بالای افت قیمت سهام، سهام خود را در پایین ترین قیمت به فروش می رساندند در حالی که قیمت سهام شرکت مورد نظر تنها چند روز بعد از معامله افزایش قابل توجهی داشت.

به صورت عمومی نیز، روزانه با انسان های بسیاری رو به رو هستیم که برای حفظ ارزش پول خود از افزایش ارزش دلار، در بالاترین قیمت دلار، به دلیل استرس بالای ناشی از افت سرمایه اقدام به خرید دلار می کنند و متاسفانه مدتی بعد از فروکش کردن احساسات عمومی جامعه و کاهش ارزش دلار، باز هم به دلیل استرس ناشی از افت ارزش دلار، دلار را به فروش می رسانند. با این تفاسیر استرس بالا موجب ضرر و زیان قابل توجهی برای فرد مورد نظر بشود.

به صورت کلی استرس باعث ترشح کورتیزول و کاهش هوش می شود و این یکی از مهم ترین دلایل تصمیمات اشتباه مردم فقیر یا انسان های با استرس بالا می باشد. همچنین در شرایط ریسکی افراد دچار نا امیدی و افسردگی و کاهش تمرکز می شوند که این مهم به تصمیمات ناکارا منتهی می شود.

در نتیجه

افزایش استرس موجب افزایش ترشح هورمون کورتیزول و کاهش هوش مالی و به تبع آن تصمیم گیری بد خواهد شد.

 

اگر بخواهیم فقر را به بیماری یا مشکلی نسبت بدهیم که قابل لمس تر باشد، می توان آن را به حالتی تشبیه کرد که فردی شب گذشته را نخوابیده و یا حتی گویی هیچ گاه نخوابیده است. در این حالت مطمئنا از فرد مربوطه نمی توان انتظار تصمیمات سنجیده و عقلایی را داشت.

با این تفاسیر بهترین زمان تصمیم گیری چه زمانی است؟

نکته هوش مالی

اگر پهنای باند مغزی کم است باید تصمیم گیری را به تعویق بیندازیم.

 

به واقع پهنای باند مغزی پایین “مالیات فقرا” نامیده می شود و باعث تصمیمات اشتباه متوالی در زندگی فرد می شود.

اما چگونه تفکر فقیر را از خود دور کنیم، مانند اتفاقی که در کتاب پدر پولدار پدر بی پول افتاد، حال می خواهیم علاوه بر ابزارهایی که به آن اشاره شد، از تفکر فقر دوری کنیم.

به صورت کلی انسان در مورد “خود آینده” بسیار مطمئن هستند و همواره در تفکرات خود، آینده شان را بسیار قدرتمند تصوی می کنند و هر تصمیمی را به راحتی به تعویق می اندازند و از این رو در مالی رفتاری معتقدیم آدم ها غیرعقلایی هستند.

مغز نمی تواند در تصمیم گیری های خود برای زمان اهمیت ویژه ای قائل شود و در نهایت بین یک روز تا ۷ روز می تواند تصمیم گیری زمانی مناسبی برای برنامه ها داشته باشد. با این توصیف که مغز در زمانی که طول مدت برنامه های شما افزایش پیدا می کند در مواجهه با اتفاقات و زمان های مختلف، تصمیمات مختلفی می گیرد و لذت ها و انتخاب های باحال را به زمان حال و تصمیمات سخت و صحیح را به آینده موکول می کند.

تصمیماتی از جنس زیر ناشی از این اشتباه مغز ما است:

فقرا دیرتر بچه ها را به مدرسه می فرستند. پول را الان می دهم و بازگشتش در آینده ای نامعلوم خواهد بود که هیچی اش هم معلوم نیست.

در سلامت و بهداشت هم مردم آینده ای که برای خود متصور هستند که آینده ی خوشایندی نیست. امروز پولی به بیمه می دهم که در بدبختی کمکم کند و عملا مغز دوست ندارد به بدبختی فکر کند.

فقرا پیشگیری های ارزان قیمت را به همین خاطر انجام نمی دهند. تقاضای سلامت بسیار پرکشش است ولی وقتی هم دولت حمایت می کند و پولی هم نمی دهند اما باز هم فقرا استقبال نمی کنند چرا که فکر می کنند چون هزینه ی کمتری دادن پس با ارزش نیست و از طرفی تا بابت چیزی هزینه ی قابل توجهی پرداخت نشود، انگیزه ای برای پیگیری و عمل به آن نخواهند داشت.

یک مقاله فوق العاده هوش مالی

در این مقاله به ۷ راه برای بازنشستگی زودتر از موعد و رسیدن به استقلال مالی اشاره کرده ایم.

چگونه پس انداز کنیم؟

نحوه ی تفکر ثروتمندان

هوش مالی

در مورد پس انداز یادآوری ها تاثیر منفی دارد و به فرد یادآوری می کند که من فقیرم و باید پس انداز کنم و این جمله اثر منفی روی ذهن دارد ولی اگر یادآوری متمرکز کننده باشد، اثر منفی کمتری خواهد داشت. پس بهتر است هدف را حتما بنویسید.

برای مثال در برنامه ریزی خود بنویسید که مثلا برای خرید یخچال پس انداز می کنم.

یک باور اشتباه

فرد وقتی می داند که باید پس انداز کند و نمی کند دلیلش این است که او از زندگی بهتر و خروج از فقر نا امید هست و عموما می گویند که زمانی ما با دو میلیون زندگی ام بهتری نخواهیم داشت پس اجازه بدهید با پول فعلی یک گوشی خوب خریداری کنم.

 

این تصمیم منجر به فقر خواهد شد.

چگونه به واسطه هوش مالی، پس انداز را افزایش دهیم؟

تفکر پول دار تفکر فقیر

طرز فکر ثروت مندان

در سیستم مغز انسان، تصمیم گیری بین امروز و فردا (بین زمانی) سخت است ولی بین فردا و فرداها دیگر سخت نیست، حتی وقتی در خصوص تصمیم گیری برای آینده مغز خود را به کار می بندیم همان بخشی از مغز فعال می شود که برای تصمیم گیری در خصوص آینده ی فردی دیگر فعال می شود.

برخی از بانک ها نیز از این سیستم تصمیم گیری مغز استفاده کرده و در تبلیغات خود شعار زیر را قرار می دهند:

 فردا بیشتر پس انداز کن.

به این معنی که  اضافه افزایش حقوق آینده ی شما، بانک بخشی را برای پس انداز برداشت می کند و این باعث می شود تا که شما از خود الآن فاصله بگیرید و شیفته ی تبلیغات بانک شوید.

فرض کنید کارفرما در پایان سال از شما یک سوال بپرسد و از شما بخواهد که مبلغی از حقوق خود را در فعالیت های شرکت سرمایه گذاری کنید و در زمان بازنشستگی، درآمد مناسبی کسب کنید. کدام یک از دو گزینه ی زیر را انتخاب می کنید؟

گزینه ی یک: از همین ماه ۱۰ درصد از حقوق ماهیانه به این امر اختصاص داده شود.

گزینه ی دو: از زمان اعمال افزایش حقوق سال آینده این مبلغ از حسابم کسر شود.

بسیاری از مردم ترجیح می دهند که به جای اینکه خود را از درآمد ماه جاری محروم کنند، آن را تاخیر بیندازند و با افزایش حقوق سال آینده این مبلغ را جبران کنند.

راهکارهای پس انداز پول

۱۱ راهکار فوق العاده برای افزایش پس انداز و رشد هوش مالی

آموزش خود کنترلی به کودکان

همانطور که از نام واژه ی “خودکنترلی” برمی آید، این کار در هوش مالی به معنی به تاخیر انداختن مصرف فعلی و سرمایه گذاری درآمد برای زندگی بهتر در آینده می باشد. در کودکان نیز خودکنترلی می تواند به پس انداز عیدی ها یا نگه داشتن خوراکی ها برای روز مبادا و پس انداز پول تو جیبی آن ها تعریف شود.

نکته ی مهم این جاست که آموزش خود کنترلی در کودکی باعث می شود که این آموزش با فرد تا بزرگسالی همراه باشد، مانند یک ماهیچه که در طول زمان قوی تر می شود. به این منظور آزمونی طراحی شد و چند کودک به منظور آزمون خودکنترلی در اتاقی قرار گرفت.

در این آزمون، هر کودک برای چند دقیقه در اتاقی تنها قرار می دادند، آن هم در حالی که یک شیرینی خوشمزه بر روی میز و رو به روی آن ها قرار داشت و از آن ها میخواستند که شیرینی را نخورند و اگر موفق می شدند به آن ها یک شیرینی دیگر جایزه داده می شد. به واقع آزمونی برای به تاخیر انداختن مصرف برای آینده بود و سپس سرنوشت هر یک از کودکان در سال های بعد مورد بررسی قرار داده شد.

زمانی که بچه های آزمایش مذکور به سن بزرگ سالی رسیدند. آن هایی که شیرینی را نخوردند انسان های موفق تری در کار و تحصیل و زندگی بودند.

این آزمون صحه ای بر این جمله است که:

 از کودکی حتی کمتر از شش سال باید به بچه ها خود کنترلی را آموزش داد و هوش مالی آن ها را تقویت کرد.

هوش مالی کودک

هفت راه والدین موفق برای آموزش پول و آموزش پس انداز به کودکان

حساب های ذهنی و هوش مالی

تا به حال از حسابداری ذهنی چیزی شنیدید؟

چرا کارمندان زمان دریافت پاداش خرج های غیرضروری بیشتری دارند؟

چرا وقتی ارث به خانواده ای می رسد، آن خانواده در هزینه های خود صرفه جویی کمتری می کنند؟

حسابداری ذهنی یا حساب های ذهنی چیست؟

مغز ما با درآمد ما به صورت های مختلفی برخورد می کند. برای مثال برنامه ریزی ما برای درآمد ناشی از شغل ثابت با درآمد ناشی از شغل دوم تفاوت دارد. در حالی که پول دریافتی همان پول است اما نوع واکنش مغز ما در هزینه کرد این مبالغ متفاوت است و گاها درآمد ناشی از شغل را مقتصدانه و درآمد ناشی از شغل دوم یا درآمد موقت را با بی مبالاتی خرج می کنیم.

بسیاری از خانواده ها در هزینه کرد درآمد خود احتیاط بالایی به خرج می دهند ولی پولی که به صورت غیرمتناوب به دست می آورند را به راحتی هزینه می کنند، در حالی که پول همان پول است با همان ارزش و این ناشی از حسابداری ذهنی است.

حساب داری ذهنی و حساب های ذهنی آفت هوش مالی به شمار می آیند.

به صورت کلی مغز پول هایی که از بخش های مختلف زندگی کسب می کنیم را به صورت های متفاوتی به خرج می رساند برای مثال حقوق ثابت رو متفاوت از درآمد سایت خرج می کنیم که این ناشی از حساب های ذهنی است.

حساب داری ذهنی تنها یک اشتباه در مغز ماست.

در بعد کشوری نیز با همین موضوعات رو به رو هستیم. برای مثال درآمد ناشی از فروش نفت در کشورهای نفت خیز به عنوان یک درآمد متغیر در نظرگرفته می شود و نظارت مناسبی برای عملکرد و هزینه کرد آن ها صورت نمی گیرد. به واقع از این رو که این کشورهای تولیدکننده نفت، به دلیل عدم زحمت در فرآیند استخراج  منابع را حیف می کنند و رفتار کشورها با پول ناشی از فروش نفت مانند پولی که برای یارانه دریافت می کنیم. در ذهن به صورت ناخودآگاه به صورت بهینه با پول یارانه رفتار نمی کنم.

اما به صورت کلی خانم ها کمتر دچار عدم سازگاری زمانی هستند و پول های بدون زحمت را صحیح تر هزینه می کنند و در موارد بلندمدت مثل تغذیه و بهداشت و غیره هزینه می کنند در صورتی که آقایان صرف شام و خوراکی و عشق و حال می کنند.

هوش مالی خانواده

از این رو بهتر است که درآمد ناشی از یارانه ها به بانوان خانواده و به خصوص مادرها سپرده بشود!

 

اگر می خواهید در خصوص ساختار تصمیم گیری و هوش مالی بیشتر بخوانید:

هوش مالی

اگر می خواهید در خصوص ساختار تصمیم گیری مغز و هوش مالی بیشتر بدانید، این مقاله را از دست ندهید.

اندیکاتورهای مناسب بازار صعودی

تحلیل تکنیکال در بازار صعودی

تحلیل تکنیکال بازار صعودی

اندیکاتور تکنیکال در بازار صعودی

این سال ها که برای بخشی از معاملاتم از تحلیل تکنیکال استفاده می کنم و همواره سیستم معاملات خودم را به روزرسانی می کرده و می کنم. در این مقاله قصد دارم به یکی از مهم ترین اشکالاتم که امروز باعث موفقیت در تحلیل هایم شده را توضیح بدهم.

بررسی معاملات من نشان می داد که در روندهای صعودی سهام بسیاری از شرکت ها را با سود حدودا ۲۰ تا ۳۰ درصدی به فروش رسانده ام ولی سهم مربوطه بعد از فروش، بازدهی بیشتر از ۴۰ درصد داشته است و سعی در کنترل این مشکل داشتم و کلید حل مشکل را تغییر سیستم معاملات در روند صعودی بازار دیدم.

به نظر شما، اندیکاتورهایی که در بازار ساید از آن استفاده می کنید با اندیکاتورهای بازار صعودی یا نزولی می تواند یکی باشد؟

آیا در سیستم معاملات شما، تصمیم گیری در خصوص خرید یا فروش به روند بازار بی ارتباط است؟

با این تفاسیر به نظر شما:

کدام اندیکاتورها در تحلیل تکنیکال برای بازارهای صعودی مناسب تر هستند؟

اندیکاتورهایی که به شناخت بازار صعودی کمک می کند شامل: میانگین متحرک (Moving Average)، اندیکاتور Advance-decline line، نمودار حجم، مناطق حمایت و مقاومت و اندیکاتورهای مومنتوم هستند. شاید امروز یکی یا چند اندیکاتوری که نام بردیم در سیستم معاملاتی شما قرار داشته باشد، اکنون وقت افزایش توجه به آن ها است.

در بازارهای صعودی یا اصطلاحا بازارهای گاوی (Bull market) قیمت ها عموما رو به بالا و روند قیمتی اکثر سهام شرکت ها رو به رشد می باشد و قیمت ها نیز عموما بالای خط میانگین متحرک ۵۰ روزه و ۱۰۰ روزه و ۲۰۰ روزه قرار دارند و میانگین متحرک های کوتاه مدت باید به طور مداوم بالاتر از متوسط میانگین متحرک بلندمدت باقی بمانند. بیشتر شدن اسپرد یا فاصله ی بین میانگین های متحرک حاکی از روند قوی بازار می باشد.

با رشد قیمت ها در بازارهای گاوی، باعث ایجاد سقف های جدید و مناطق حمایتی و مقاومتی جدید می شود که برخی ضعیف و برخی قوی هستند. با ادامه ی بازار مثبت، قیمت ها به سطوح مقاومتی می رسد و یک نشانه ی بازار گاوی این است که مناطق حمایتی در مجموع ثابت هستند و محدوده های مقاومت تغییر می کنند و حرکت صعودی در زمان کمتری نسبت به حرکات نزولی شکل می گیرد.

به صورت کلی برای بررسی بازارهای گاوی، تحلیلگران باید به دقت اندیکاتور Advance-decline line را زیر نظر بگیرند و واگرایی های این اندیکاتور اهمیت بسیاری در جهت آینده ی بازار دارند.

اندیکاتور Advance-decline line:

این اندیکاتور به سرمایه گذاران در جهت تعیین جهت بازار کمک می کند و مشخص کننده جهت صعودی یا نزولی بازار است. شاخص های بسیاری وضعیت گروه های مختلف را بیان می کنند اما هیچ یک تصویری کامل از یک روز معاملاتی یا عملکرد بازار سهام در طی روز را نمایش نمی دهند. این اندیکاتور از محاسبه زیر به دست میاد:

ADline= تعداد سهامی که بالا می رود منهای تعداد سهامی که کاهش می یابد به اضافه ی ADline روز قبل

این خط برای تایید حرکت قیمت و شناسایی واگرایی مورد استفاده قرار می گیرد و مهم جهت این خط می باشد و در واگرایی ها بسیار اهمیت دارد.

حتما بخوانید

راه های عملی و کاربردی برای افزایش درآمد در ایران

اندیکاتور حجم نیز یکی از بهترین ابزارهای برای رصد حرکات قیمتی سهام شرکت ها است. حرکت قیمتی واقعی، همواره همراه با افزایش حجم معاملات است. برای بررسی حجم معاملات، اندیکاتور OBV می توان بسیار کمک کننده باشد و تحلیلگران باید به دقت آن را زیر نظر بگیرند. یکی از نکته های کلیدی در تحلیل بازار، استفاده از این اندیکاتور برای تشخیص اصلاح قیمتی از برگشت کلی بازار می باشد. برگشت کلی بازار با حجم معاملات بالا همراه است اما اصلاح قیمتی با حجم معاملاتی پایین انجام می شود.

اندیکاتورهای مومونتوم نیز نظیر ADX (اندیکاتور شاخص میانگین جهت دار- Average directional index) و اندیکاتور MACD (اندیکاتور میانگین حرکتی همگرایی/واگرایی موسوم به اندیکاتور مک دی- Moving Average Convergence) میاشند که برای تشخیص روند صعودی و تایید بازارهای صعودی (گاوی) از آن استفاده می شود. در حالی که شاخص ها، مانند قیمت های بازار، در یک روند پایدار سمت و سوی افزایش قیمت دارند، زمانی که شما بازار را در تایم فریم بلندمدت بررسی می کنید باید شاهد روند صعودی در اندیکاتورهای مومنتوم شاهد باشید.

در دوره های بلندمدت، روند افزایشی اندیکاتورهایی مانند MACD طولانی تر است و بیشتر نوسانات رو به پایین دارد و اندیکاتور ADX یک شاخص بسیار خوب برای شناسایی زمانی که بازار واقعا در یک روند قرار گرفته می باشد. فراتر از اندیکاتورهای تکنیکال، بازارهای صعودی با اعتماد سرمایه گذاران مشخص می شوند و در یک بازار گاوی قدرتمند، سرمایه گذاران کمی به دنبال پوشش ریسک سرمایه گذاری یا حفظ سود (Take profit) هستند.

هوش مالی، اندیکاتور روند صعودی - بازار صعودی بورس

حفظ سود سرمایه گذاری – Take profit

امیدوارم معاملات تان همیشه پرسود باشد.

آموزش تکنیکال

دوره ی رایگان آموزش تحلیل تکنیکال را حتما ببینید.

پیش بینی قیمت دلار سال ۹۷

در سال ۱۳۹۷ چه اتفاقی خواهد افتاد؟

این مقاله، به روزرسانی شده از مقاله ی  هوش مالی و روش پیش بینی نرخ دلار می باشد.

بیاییم موضوع را به نحوی دیگر بررسی کنیم

بر کسی پوشیده نیست که امروز نرخ ارز صرفا بر مبنای فرمول های ریاضی بالا نمی رود و متغیرهای بسیاری اعم از مسائل سیاسی و اقتصادی چشم انداز آینده را تحت تاثیر قرار می دهند. از این رو قیمت ارز را در شرایط فعلی تحت تاثیر دو متغیر بررسی می کنیم:

متغیرهای درون زا و متغیرهای برون زای اقتصاد ایران

 

متغیرهای درون زا متغیرهایی هستند که مرتبط با اقتصاد داخل کشور است، نقدینگی، تولید ناخالص داخلی، رشد اقتصادی، تورم، درآمدهای نفتی و غیره از این دسته متغیرها می باشند. ابتدا به این مسئله پرداخته می شود و اثرات متغیرهای درون زا را بر نرخ دلار می سنجیم.

بررسی آخرین آمارهای نقدینگی کشور از نرخ رشد ۲۷% نقدینگی در فضای اقتصاد حکایت دارد، این به این معنی است که سالانه ۲۷% به حجم ریال کشور افزوده می شود و این در کنار رشد اقتصادی میانگین ۳% در اقتصاد کشور و عدم جذب منابع ریالی در تولید محصول در کشور خبر از احتمال بروز بحران در آینده می دهد و مردمی که شاهد خلق بی پشتوانه ی پول توسط دولت هستند به منظور تبدیل دارایی های پولی خود به دارایی فیزیکی به بازارهای دلار، طلا، مسکن و غیره هجوم می آورند و به دلیل محدودیت دسترسی دولت به ارزهای خارجی، اثرات تورمی شدیدی را در جامعه شاهد خواهیم بود. لازم به ذکر است که حجم پول با تورم به طور آنی همبستگی مثبت دارد.

 

همچنین با رشد قیمت دلار شاهد اثرات قابل توجهی بر تورم عمومی جامعه خواهیم بود و مطابق با آخرین پژوهش ها از اقتصاد ایران، تغییر قیمت دلار و نوسانات آن به سرعت بر تورم انتظاری و تورم واقعی اثر می گذارند. افزایش نوسانات دلار هم به دلیل ایجاد فضای نا اطمینانی سبب افزایش تورم می شود.

 

حتما بخوانید

شش گام برای ارتقای شغلی و افزایش درآمد را حتما بخوانید

متغیرهای برون زای اقتصاد

سناریو اول: اعمال تحریم ها

احتمال وقوع: ۶۵%

بر کسی پوشیده نیست که فاز ابتدایی تحریم ها که بخش فلزات و پتروشیمی را هدف قرار گرفته است در ۱۵ مرداد ۹۷ و فاز بعدی در ۱۵ آبان ۹۷ اجرایی خواهد شد که تمامی مبادلات و فروش نفت و غیره را در بر خواهد گرفت. از این رو کشور در شرایط ویژه ای قرار گرفته است و انتقال پول به سختی انجام خواهد شد و با شرایط سختی رو به رو خواهیم بود و ورود ارز به کشور به سختی انجام خواهد شد.

سناریو دوم: حصول توافق با آمریکا

احتمال وقوع: ۲۸%

در صورت حصول توافق ایران با آمریکا می توان وقوع بحران ارزی را با تاخیر همراه کرد، لکن مشکلات داخلی اقتصاد همچنان گریبان گیر فضای اقتصادی خواهد بود و بازار سرمایه می تواند بازدهی مناسبی را در صورت حصول توافق به سرمایه گذاران بدهد.

نمودار زیر را نیز آقای نوربخش منتشر کرده اند و چشم انداز مناسبی در خصوص اتفاقات آتی تصویر کرده اند.

قیمت دلار

قیمت دلار سال ۱۳۹۷

 

جمع بندی نرخ دلار سال ۹۷

مشاهده ضریب همبستگی نرخ دلار در بازار آزاد و رشد اقتصادی نشان می دهد که این همبستگی به صورت همزمان منفی است. (تولیدات ایران در مجموع به واردات مواد خام و مواد واسطه ای وابستگی زیادی دارد) به این ترتیب با افزایش نرخ دلار، تنها شرکت هایی که مواد اولیه شان در داخل به وفور موجود است می توانند شرایط خوبی را تجربه کنند و سایر شرکت ها یا اصطلاحا صنایع پایین دستی، روزهای سخت تری خواهند داشت.

همچنین افزایش تورم موجب کاهش انگیزه سرمایه گذاری و از سوی دیگر کاهش عرضه نیروی کار و کاهش رشد اقتصادی می شود. رابطه ای منفی و قوی میان روند بلندمدت رشد اقتصادی و تورم وجود دارد.

اگر در کشوری نرخ رشد اقتصادی کاهش یابد، نرخ تورم افزایش یابد، عرضه پول داخلی آن کشور به دلیل سیاست های انبساطی پولی افزایش یابد، کسری بودجه دولت افزایش یابد و یا کسری تجارت خارجی در آن افزایش یابد، در آن صورت ارزش پول آن کشور در مقابل سایر پول ها کاهش خواهد یافت.

با توجه به اتفاقات مورد انتظار سقف خاصی را برای دلار نمی توان در نظر داشت و تبدیل دارایی های پولی به دارایی فیزیکی اولویت بالایی خواهد داشت و البته این با فرض پایدار بودن روابط خصمانه آمریکا علیه کشورمان خواهد بود و در صورت حصول توافق می توان روزهای بهتری را برای کشور پیش بینی کرد.

یک کلام

در صورت عرضه ارز در بازار ثانویه توسط شرکت های فلزی و پتروشیمی نرخ دلار به محدوده ی ۸،۰۰۰ تا ۹،۰۰۰ تومان خواهد رسید و در صورت ادامه ی روند فسادزای فعلی سقف خاصی برای دلار نمی توان در نظر داشت. احتمال فعالیت شرکت ها در بازار ثانویه ارز ۶۰% برآورد می شود و انتظار کاهش قیمت به زیر ۱۰،۰۰۰ تومان را داریم. در خرید سکه، نیز خرید طلای آب شده ریسک کمتر و اولویت بالاتری دارد.

روند سینوسی اقتصاد ایران از منظر چرخه های اقتصادی

 

در بررسی های مالی همواره با چرخه هایی رو به رو هستیم. چرخه های بحران، چرخه های قیمتی، چرخه های حجم معاملات و غیره. برای مثال قیمت اوره همواره در نیمه ی ابتدایی سال رو به بالا و در نیمه ی دیگر عموما کاهشی است و یا قیمت متانول از یک روند سینوسی تبعیت می کند.

حتی این  چرخه ها در بحران های مالی نیز کاربرد دارند برای مثال در خصوص ایالات متحده انتظار می رود هر هشت تا ده سال شاهد یک بحران در اقتصاد آمریکا باشیم. کافیست به تصویر زیر نگاه کنید.

پیش بینی آینده ایران

بحران های مالی و اقتصادی ایالات متحده آمریکا

در ایران نیز به نوعی با این چرخه رو به رو هستیم و هر ده سال اتفاقی سیاسی اجتماعی قابل توجهی کشور را با بحران ها مواجه می کند، در زیر به مهم ترین بحران های ایران در سال های بعد از انقلاب اشاره شده است:

سال مهم ترین اتفاق سال
۱۳۵۸ برگزاری رفراندوم و آغاز جمهوری اسلامی
۱۳۶۸ فوت بنیانگذار انقلاب آیت الله خمینی
۱۳۷۸ درگیری های کوی دانشگاه
۱۳۸۸ درگیری های جنبش سبز و معترضین با انتخابات
۱۳۹۸ ؟

همانگونه که مشاهده می شود در سپهر سیاسی اجتماعی کشور در هر ده سال اتفاقات ویژه ای را شاهد هستیم. نظر شما چیست؟ سال ۹۸ چگونه خواهد بود؟  آیا مجددا بحرانی خواهیم داشت؟

اثر فقر بر تصمیم گیری و هوش مالی

اثرات فقر بر تصمیم گیری و هوش مالی

فقرا تصمیمات بدی می گیرند.

آن ها بیشتر قرض می کنند و کمتر پس انداز

بیشتر سیگار می کشند و کمتر ورزش می کنند

بیشتر مشروب می نوشند و کمتر غذاهای سالم می خورند

بدترین درخواست اشتغال را می نویسند و روز مصاحبه ی کاری لباس خوبی به تن نمی کنند

اگر آموزش هوش مالی ارائه شود آن ها آخرین کسانی هستند که اجبارا ثبت نام خواهند کرد

 

این ها همگی ناشی از فقر است و در این مقاله به فقر و اثرات زیان بار آن بر زندگی اشاره کرده ایم، اما این بار از زاویه ای دیگر آن را بررسی می کنیم.

فقر باعث می شود دیگر دیدگاه بلندمدتی به زندگی نداشته باشید و دغدغه تان گذراندن فردا باشد.

متاسفانه در بسیاری از سریال های تلویزیونی انسان های پولدار را افرادی تصویر کرده اند که اعضای خانواده همگی با هم مشکل دارند و هر یک به ثروت دیگری چشم دارد و با این که پول دارند شرایط سختی را می گذارنند و بچه های آن ها خلاف کار می شوند و بیمار می شوند و غیره و از سویی خانواده های فقیر کمتر با مشکلات بالا مطرح هستند و حتی فقر ستایش می شود.

ولی آیا در دنیایی که در آن زندگی می کنیم، این باورها واقعیت دارد؟

آیا امروز مشکل بسیاری از خانواده ها فقر است یا ثروت؟

امروز با بررسی مسئله ی فقر و اثرات آن بر زندگی به سراغ برخی باورها می رویم.

آخرین تحقیقات  خانم نوبل از آزمایشگاه عصب شناسی، تجریبات نونهالی و رشد حاکی از آن است که فقر بر روی رشد ذهنی کودک تاثیر منفی می گذارد. در این تحقیقات از ۶۰ کودک از مهدکودک های عمومی فیلادلفیا استفاده شد که ۳۰ کودک طبقه ی متوسط و ۳۰ کودک طبقه ی فقیر یا اندکی بالاتر از خط فقر بودند و از آن ها آزمایشاتی نظیر شناخت چهره، شناخت عکس، آزمون واژگان به عمل آمد که مورد توجه دانشمندان بود و در این آزمایشات دانش آموزان فقیر عملکرد بدتری را به نمایش گذاشتند.

همچنین بررسی MRI مغز کودکان خانواده های فقیر و با تحصیلات پایین حاکی از نازک تر بودن قشر پیش پیشانی نسبت به بچه های با وضع مالی متوسط بود که این مسئله بر هوش پایین و تحصیلات کم کودکان فقیر صحه می گذارد. گفتنی است بخش پیش پیشانی با کارکرد اجرایی مغز مرتبط است.

همچنین بررسی های بعدی حاکی از آن بود که مغز آن هایی که درآمد خانوادگی و والدینی با تحصیلات بالاتر داشتند نسبت به هم­سن و سالان کودکان خانواده های فقر ناحیه های سطحی بزرگتری داشت و بیشترین همبستگی بین بخش های مرتبط با عملکرد زبانی و اجرایی را دارا بودند.

همچنین تاثیر افزایش درآمد روی مغز کودکان خانوده های فقیر بسیار بیشتر از افزایش درآمد خانواده های ثروتمند است و با کاهش درآمد خانواده از سطحی مشخص شده رشد مغز کودکان با شتاب قابل توجهی کمتر می شود.

در زندگی واقعی فقر مانند فیلم های تلویزیونی نیست که همیشه پولدارها مشکلات بیشتری داشته باشند و فقرا راحت تر سر بر بالشت بگذارند!

 

به صورت کلی بنابرتحقیقات انجام شده در ایالت متحده آمریکا ناحیه سطحی مغز کودکانی که سطح درآمد خانواده شان کمتر از ۲۵،۰۰۰ دلار است نسبت به کودکانی که از خانواده هایی با درآمد بیشتر از ۱۵۰،۰۰۰ دلار در سال است ۶% کمتر می باشد. همچنین بررسی ها در سال ۲۰۱۵ نشان می دهد که در ایالات متحده کودکان زیر خط فقر با درآمد کمتر از ۲۴،۲۵۰ دلار برای یک خانواده ی چهار نفری ۸ تا ۱۰% ماده ی خاکستری کمتری داشتند و کودکان خانواده های با درآمد ۱٫۵ برابر خط فقر نیز ۳ تا ۴ درصد ماده ی خاکستری کمتری نسبت به استانداردها داشته اند و این مسئله عموما ناشی از فقر بوده است.

حتما بخوانید

شش راهکار فوق العاده برای افزایش درآمد و ارتقای شغلی را حتما بخوانید

به صورت کلی از سال های گذشته ذهنیت مردم بر این بوده است که افراد فقیر به این خاطر فقیر هستند که تصمیمات بدی می گیرند اما تحقیقات امروز حاکی از آن است که:

افراد به این خاطر تصمیمات بدی می گیرند که فقیر هستند.

جان کلام این که فقر بر تصمیم گیری اثر منفی دارد و انسان های فقیر تصمیمات به مراتب بدتری می گیرند.

هوش مالی ، تغییر باور مالی ، هوش اقتصادی

اثر فقر بر هوش مالی

همانگونه که گرسنگی مانع تفکر انسان می شود، کمبود زمان و فقر نیز از توانایی تصمیم گیری می کاهد. به واقع زمانی که ذهن بر روی یک موضوع متمرکز باشد، قابلیتش برای برنامه ریزی بلندمدت و ارتقای توانایی ها و مهارت های شخصی کاملا مختل می شود. مانند رایانه ای که که در حال انجام چند فعالیت هم زمان است و با سرعت کمی اطلاعات را پردازش می کند.

به واقع انسان ها ظرفیت های ذهنی شان را از دست نمی دهند بلکه توانایی دسترسی به تمام داشته های ذهنی خود را از دست می دهند. از این رو تحقیقات جدید نشان می دهد که رفتارهای فکر نشده، عملکرد نامناسب در محل کار، تصمیمات مالی نادرست و غیره همگی ناشی از کمیابی یا مشکلات مالی می باشد و ردپای فقر در جای جای تصمیمات اشتباهمان دیده می  شود.

اثر فقر خانواده بر کودکان

فقر باعث کاهش ظرفیت ذهن و عصبانیت و اضطراب می شود و به واقع پهنای باند ذهن را کاهش می دهد و عملکرد ذهنی فقرا حتی از افرادی که بیشتر از ۲۴ ساعت بیدار مانده اند نیز کمتر می شود. همچنین پژوهشی در سال ۲۰۱۳ نشان داد که کودکانی که فقیر بزرگ می شوند دو سال کمتر آموزش می بینند و سالانه ۴۵۰ ساعت کمتر کار می کنند و خطر ابتلایشان به بیماری، سه برابر کودکان خانوارهای مرفه است.

حتما بخوانید

هوش مالی کودکان، هفت راه والدین موفق برای آموزش پول به کودکان خود را حتما بخوانید.

چاره چیست؟

افزایش درآمد ناشی از سرمایه گذاری منجر به آن می شود که والدین دغدغه کمتری را برای کسب درآمد و زمان کیفی بیشتری را فرزندان خود اختصاص دهند و این به رشد سلامت ذهنی کودکان و افزایش نمرات تحصیلی آن ها منجر می شود. بزهکاری در جوانان کاهش می یابد و دوره ی تحصیل خانواده ها افزایش می یابد.

در اینجا منظور از زمان کیفی، زمانی است که والدین تمام توجهشان به کودکشان است، نه اینکه بخشی را به ناراحتی ناشی از کار، قسط های عقب افتاده، هزینه ی منزل و غیره اختصاص دهد. به واقع والدین به میزان گذشته کار می کنند اما زمان کیفی بیشتری برای فرزندان دارند..

بنا بر دستاوردهای پژوهشی محققی به نام کاستلو از یکی از ایالت های آمریکا در کارولینای شمالی نشان می داد که افزایش درآمد خانواده ها منجر به یک سال اضافه ی تحصیل تا سن ۲۱ سالگی و کاهش ۲۲% شانس داشتن سابقه ی مجرمانه تا ۱۶ سالگی می شد.

11 راهکار فوق العاده

۱۱ راهکار برای پس انداز و تقویت راه های خلاقانه افزایش هوش مالی را حتما بخوانید

تصمیم گیری تحت فشار

بسیاری از مردم در وضعیتی که فشار زیادی را تحمل می کنند صرفا بر مبنای تجربیات خود از شرایط موجود تصمیم گیری می کنند. ذهن انسان در این زمان بازخوردهایی از وضعیت مشابه یا کمتر منطقی ارائه می دهد و جملاتی نظیر این که: “جز این، چاره ی دیگری ندارم” و “من احتمال زیاد به توافق برسم” و “من احتمالا این وضعیت را مدیریت خواهم کرد” و غیره می تواند تصمیم گیری ما را با اشتباه مواجه کند.

بسیاری از مردم عمده ی تصمیمات خود را بر مبنای اعتقادات شان می گیرند، شاید امروز لازم باشد بر اعتقادات تان تمرکز کنید و ببینید آیا واقعا باورهای شما، زندگی خوبی را برایتان رقم خواهد زد.

هوش مالی و هوش اقتصادی و تغییر باورهای زندگی

هوش مالی و تغییر باورهای مالی

همین حالا یه کاغذ سفید بردارید و باورهای تان را در خصوص ثروت را بنویسید.

نوشتن باعث تحریک مغز شما و افزایش قدرت تفکر می شود، پس همین حالا بنویسید و ببینید آیا واقعا این باورها زندگی شما را بهبود خواهد داد؟

 

 

۱۱ راهکار برای پس انداز پول- هوش مالی

اینکه هر روز شاهد گران شدن مایحتاج زندگی هستیم و تورم هزینه ی زندگی ما را بالا می برد، قیمت بنزین احتمالا بالا خواهد رفت و هزینه ی خورد و خوراک، پوشاک، مسکن و غیره هر سال افزایش می یابد از اتفاقات دوست نداشتنی این روزهای ماست ولی راه های بسیاری برای پس انداز حقوق ماهیانه ی شما وجود دارد.

شخصا عاشق پول هستم. اصلا چه کسی عاشق پول نیست؟

در این مقاله به ۱۱ راهکار برای پس انداز پول و تقویت هوش مالی پرداخته می شود، نکاتی بسیار اساسی و واضح که البته بسیاری از مردم به آن بی توجه هستند، در حالی که رعایت این نکات هزینه های زندگی را بسیار کاهش خواهد داد.

 

برای کم کردن هزینه ی مواد غذایی من از راه هایی استفاده کرده ام و این راه ها را اینجا برای شما نگاشته ام و قبل از هر چیز باید توجه داشت که این نکات برای انسان های تنگ دست یا فقیر نیست و دستورالعملی برای کنترل هزینه های زندگی در هر سطحی از توان مالی است و شخصا با وجود درآمد مناسب از این راهکارها استفاده می کنم و امیدوارم در زندگی شما هم مثمر ثمر باشه.

۱۱ راهکار برای پس انداز پول- هوش مالی

قدم اول این که:

  • بر مبنای هوش مالی برای خودتان بودجه تعیین کنید

بودجه ی خانواده - هوش مالی- پس انداز - هوش مالی کودک

بودجه ی خانواده

اگر در خصوص مخارج ماهیانه تان مطمئن نیستید، شما نمی توانید پس انداز کنید. یک کاغذ بردارید و خریدهای خودتان را روی آن یادداشت کنید تا مشخص شود به صورت ماهانه هزینه ی خرید خوراکی های شما چه مقدار خواهد بود و از بودجه ی خورد و خوراک خود اطلاع داشته باشید و در صورت تغییرات قیمت کالاهای مصرفی تان، روند آن را پیگیری بکنید و در خصوص افزایش یا کاهش مصرف آن کالا، تصمیم گیری کنید. به دلیل افزایش آرام قیمت ها در صورتی که قیمت محصولات یادداشت و نگه داری نشود شما برای تصمیم گیری در خصوص مصرف تغییر یک کالا با احتمال خطای تصمیم گیری بیشتری رو به رو خواهید بود.

  • یک لیست از مواد غذایی مورد استفاده تهیه کنید

در رستوران ها، آشپزخانه و غیره، مدیریت آن ها لیستی از هر چیزی که در طول یک ماه مصرف می کنند را تهیه می کنند و وقتی که موجودی آن کم می شود، آن را سفارش داده و مجددا تهیه می کنند. برای مثال یک خانواده ی چهار نفره ماهانه ۵ بسته ماکارونی مصرف می کند و حالا کافی است تا تعداد موجودی فعلی را در کاغذ یادداشت کرده و در صورتی که تعداد ماکارونی موجود در منزل به ۳ رسید، در خرید بعدی دو بسته ماکارونی تهیه و در لیست خودتان تعداد فعلی ماکارونی را یادداشت کنید که در مثال فعلی با خرید جدید موجودی شما به ۵ خواهد رسید.

به روش بالا در محیط های صنعتی “کنترل موجودی” گفته می شود و شما می توانید به راحتی این سیستم را در منزل خودتان پیاده کنید. یک لیست تهیه کنید و مانند مثال بالا، مواد غذایی خود را چک کنید.

از فواید این کار می توان به عدم اسراف محصولات غذایی (مدت زمان زیادنگهداری خوراکی، انقضای محصول، خرید بیشتر از نیاز، عدم تحمل هزینه ی بالای خرید به دلیل خرید کم و پیوسته و غیره) از دلایلی هستند که بر روی مدیریت مالی خانواده ی شما موثر خواهد بود.

توجه داشته باشید که اگر به خرید رفتید و کالایی را دیدید که در این لیست وجود ندارد، یعنی “شما به این کالا نیاز ندارید

حتما بخوانید

چگونه قبل از سن بازنشستگی به سراغ رویاهای خود برویم و بازنشسته بشویم

 

  • یک حس خوب- هوش مالی

بازارهای روزانه ی شهرهای کوچک یکی از بهترین الگوها برای مدیریت مصارف و بودجه ی خانواده است. در این بازارها بسیاری از خانواده ها محصولات تولیدی خودشان را در بازار عرضه می کنند. اگر شما حیاط مناسب برای کاشت سبزی و گوجه و غیره دارید چرا خودتان دست به کار نشوید و اقلام موردنیازتان را در باغچه ی کوچک خانه تان یا گلدان تراس منزل بکارید. مطمئن باشید از این کار فارغ از کمک به اقتصاد خانواده حس بسیار خوبی پیدا خواهید کرد. لذتی وصف ناشدنی و طعم گیاهانی که خودتان بهتر می دانید هیچ سمی بر روی آن ها ننشته است. البته در بلندمدت هزینه ی قابل توجهی با این کار شما صرفه جویی خواهد کرد، تا جایی که امروز بسیاری از رستوران ها سعی می کنند از فضاهای کوچک خود برای رشد سبزیجات و مصرف آن ها استفاده کنند.

  • هوش مالی و دوستی با طبیعت

اگر از اهالی تهران باشید احتمالا بازار تجریش را دیده اید و اگر هم از اهالی تهران نیستید بدانید که بازاری است که در آن از شیر مرغ تا جان آدمیزاد از هر میوه و سبزی پیدا می شود. مطمئنا بسیاری از ما تا کنون مبالغ قابل توجهی برای خرید سبزیجات یا میوه های خاص پرداخت کرده ایم.

هوش اقتصادی و هوش مالی

هوش مالی و طبیعت

یک راه حل ویژه، اگر شما هم مثل من به طبیعت علاقه دارید و هر از گاهی هوس یک خوراکی خوشمزه از جنس محصولات بازار تجریش را می کنید همین حالا در گوگل نام گیاه یا میوه ی مد نظرتون رو جست و جو کنید و ببینید در چه فصلی و کجا می روید و نحوه ی شناسایی اش چگونه است.

برای آخر هفته یک برنامه ریزی مناسب می تواند هم تفریح و هم خوردن خوراکی ها خوشمزه را به همراه داشته باشد به اضافه ی مدیریت هزینه و تقویت هوش مالی با استفاده ی رایگان و ارگانیک.

شخصا آخرین باری که از بازار، ریواس خریده ام را فراموش کرده ام!

برای رسیدن به استقلال مالی حتما بخوانید

مقاله ی شش گام برای ارتقای شغل و افزایش درآمد را حتما بخوانید

  • خوراکی های هوش مالی

شاید بهتر باشه مدتی به جای خرید پفک و چیپس و خوراکی های نامناسب برای سلامتی، مقداری پاپ کورن بگیرید و در زمان نیاز خودتان آن را آماده کنید، اگر هوس ذرت مکزیکی هم کردید خیلی راحت می توانید با جست و جو در گوگل برای خودتان و خانواده این خوراکی خوش طعم را آماده کنید. طبخ خوراکی سالم با طعمی دوست داشتنی مطمئنا به مدیریت مالی خانواده ی شما  کمک خواهد کرد.

به عنوان یک مرد ایرانی با وجود تمکن مالی مناسب، مدتی است خانواده دست پختم را به غذای رستوران کاملا ترجیح می دهد.

  • سلامتی و هوش مالی

همیشه هنگام رفتن به پارک یا تفریح همراه خودتان بک بسته از خوراکی هایی که قبلا آماده کردید همراه داشته باشید، چند عدد میوه و مقداری پاپ کورن و یک ساندویچ کتلت یا نان و پنیر و گوجه علاوه بر این که به مدیریت پول شما کمک می کند، سالم و با کیفیت تر از خوراکی های آماده خواهد بود. حفظ سلامتی یکی از مهم ترین پایه های تقویت هوش مالی است.

  • اول غذا بخورید و بعد به خرید بروید – تقویت هوش اقتصادی

یک اصل بسیار ساده و مهم می گوید که گرسنگی شما در زمان خرید منجر به خرید خوراکی های بی اهمیت و کم مصرف می شود و باعث می شود شما بیشتر از نیازتان از فروشگاه خرید کنید. رعایت این نکته در هنگام مراجعه به فروشگاه های بزرگ زنجیره ای یا بزرگ اولویت بسیار بالاتری دارد و تمامی اساتید هوش مالی رفتن به این مکان ها با حس گرسنگی را نهی می کنند.

رعایت این عامل باعث بهبود وضعیت مالی پس از خروج از فروشگاه خواهد شد.

حتما بخوانید

مغز چگونه تصمیم گیری می کند و چگونه بهتر تصمیم بگیریم

 

  • استفاده از فروشگاه های تخفیف دار- هوش اقتصادی

در ایران فروشگاه های نظیر هایپراستار، کوروش، سون، جانبو و انواع مال ها به فروشگاه های باتخفیف مشهور هستند و از این رو توصیه می شود که برای خریدهای خود بهتر است از این فروشگاه ها استفاده کنید و لوازم خود را با حفظ کیفیت مد نظرتان با قیمت پایین تری خریداری کنید.

قبل از مراجعه به این فروشگاه ها لیست اقلام مورد نیاز خودتان را با توجه به بودجه را یادداشت کنید و با خودتان عهد کنید که هیچ خریدی خارج از این لیست صورت ندهید و در صورت تخلف هر یک از اعضای خانواده از این تعهد، مجازاتی نظیر شستن ظرف ها و جاروبرقی و غیره تعیین کنید.

خرید یه هویی ممنوع، حتی آدامس!

  • کمتر خرید بروید – هوش اقتصادی

هر چه بیشتر برای خرید از منزل خارج شوید احتمالا هزینه ی بیشتری در هر ماه خواهید داشت و پس اندازتان کاهش خواهد یافت. برخی از ما هر هفته سه یا چهار بار به خرید می رویم و وقت زیادی را در فروشگاه ها، بوتیک ها و غیره می گذرانیم و چه بهتر که خرید و رفتن به فروشگاه ها را به هفته ای یک بار محدود کنیم و زمان آن را هم نسبت به قبل کاهش دهیم.

نوشتن لیست در کاهش مدت زمان خرید بسیار موثر است.

حتما بخوانید

تصویرسازی ذهنی چیست و چگونه می تواند در زندگی مالی ما موثر باشد؟

  • بررسی و پرسیدن سوال

بین ذرت تازه، ذرت دانه شده و کنسرو ذرت کدام را انتخاب می کنید؟

اگر برنامه ای برای کنترل هزینه ها نداشته باشیم، احتمالا کنسرو ذرت را انتخاب خواهیم کرد ولی با تقویت هوش مالی برای هر یک از نیازهای خود، چاره ای خواهیم اندیشید. شاید بهتر باشد بررسی هایی برای آماده سازی کنسرو ذرت داشته باشید و بخشی از هزینه های زندگی تان را کاهش دهید.

قیمت کنسرو ذرت چندین برابر ذرت تازه است

نکته

قبل از هر خرید حتما از خود بپرسید، آیا این واقعا بهترین خرید من خواهد بود؟

 

قطره قطره جمع گردد، وانگهی دریا شود.

مدتی قبل یکی از دوستانم که مالک یکی از کافی شاپ های بزرگ در تهران می باشد در خصوص کنترل هزینه های کافی شاپ از من سوالاتی پرسید و درخواست مشاوره داشت، یکی از اولین راهکارهایی که برای کنترل هزینه به آن پرداختیم، خرید یک دستگاه اسپاگتی ساز برای کافی شاپ با قیمتی بسیار پایین بود. این خرید موجب شد بخش قابل توجهی از هزینه ی خرید اسپاگتی در مجموعه کاهش پیدا کند.

شما هم دستگاه اسپاگتی ساز خریداری کنید؟ مطمئنا خیر، ولی خرید اسپاگتی فله از فروشگاه های معتبر و با کیفیت را که مطمئنا می شود امتحان کرد.

هوش مالی کودک

هفت راه والدین موفق برای تقویت هوش مالی کودکان و آموزش پس انداز به آن ها را حتما بخوانید

 

  • خرید غذاهای آماده را فراموش کنید. هوش مالی

غذاهایی که افزودنی های فراوانی دارند و برای سلامتی مضر هستند را به راحتی می توان کنار گذاشت و علاوه بر مدیریت مالی شخصی و احترام به هوش مالی، به سلامتی خودتان هم اهمیت بیشتری بدهید. بین پخت ماهی یا کنسرو، یا بین خوراک لوبیا و کنسرو خوراک لوبیا و مثال هایی از این دست، بهتر است به سلامتی خودتان اهمیت دهید و برای کیف پول تان ارزش بیشتری قائل شوید.

 

 

مهم

دستورالعمل های بالا تنها در صورتی اجرا می شوند که شما بخواهید بودجه ی خودتان را مدیریت کنید!

در این نوشته از مقالاتی از بیزینس اینسایدر نیز استفاده شده است.

چگونه در ۱۰ سال یا کمتر بازنشسته بشویم؟

استقلال مالی | هوش مالی | سرمایه گذاری | بازنشستگی | 10 گام استقلال مالی

هوش مالی

چگونه در ۱۰ سال یا کمتر بازنشسته بشویم؟

در این مطلب به رازهای بازنشسته شدن در طی ۱۰ سال می پردازیم و برای رسیدن به استقلال مالی کافی است ۷ قدم زیر را با دقت بردارید.

قدم اول: بودجه ی بازنشستگی خودتان را مشخص کنید

در ایران به دلیل قوانین کار و بیمه ی اجباری، افراد شاغل قادر به انتخاب نوع بیمه ی بازنشستگی خودشان نیستند و از طرفی با توجه به بحران صندوق های بازنشستگی در طی سال های آتی، لزوم پس انداز برای دوران بازنشستگی بیشتر از قبل نمایان است.

متأسفانه امید زیادی به پرداخت مناسب در دوران بازنشستگی نمی توان داشت. ازاین‌رو شما باید برای رسیدن به استقلال مالی در دوره ی بازنشستگی تلاش بیشتری داشته باشید.

بگذارید پس انداز برای بازنشستگی را به بالا رفتن از کوه تشبیه کنیم. شما برای بالا رفتن از کوه قبل از حرکت به چه چیزهایی فکر می کنید؟

مطمئنا بدون این‌که بدانید کدام کوه خواهید رفت و اصلاً ارتفاع آن کوه چقدر است، وسایل خودتان را جمع نخواهید کرد!

در پس انداز برای دوران بازنشستگی و رسیدن به استقلال مالی نیز به همین ترتیب است، مطمئنا تا قبل از مشخص کردن بودجه ی مورد نیاز برای بازنشستگی، پس انداز کردن یا تصمیم به پس انداز نمی‌تواند نتیجه ی مد نظر ما را داشته باشد.

دعوت به اقدام


لطفا همین حالا چشمان خودتان را ببندید و در هر سنی که هستید دوران بازنشستگی خودتان را تصور کنید.

تصور کردید؟

حالا روی کاغذ بنویسید که برای رسیدن به استقلال مالی در دوران بازنشستگی چقدر باید سرمایه داشته باشید. مثلاً اگر خودتان را در یک ویلا در یکی از بهترین مناطق ایران یا دنیا تصویر کردید، برای خرید این ویلا چه مقدار سرمایه نیاز خواهید داشت؟

این راهکار به نظر من فوق‌العاده است.

استقلال مالی | بازنشستگی | 7 گام بازنشستگی | بازنشستگی زودتر از موعد | هوش مالی

استقلال مالی

اگر شما در طی سال هایی که مشغول به کار بوده اید پس انداز یا سرمایه گذاری داشته اید که قدم مناسبی است ولی حتی اگر تا کنون پس انداز نداشتید و یا حتی بدهکار هم هستید، اصلاً جای نگرانی نیست و الآن بهترین فرصت تصمیم گیری است.

دعوت به اقدام


همین حالا گردش حساب سالیانه ی خود را از اینترنت بانک یا همراه بانک دریافت کنید. بدیهی است که حساب اصلی شما مد نظر است، حسابی که با آن مخارج خانه را انجام می دهید.

گردش این حساب را بر روی همان کاغذی که بر روی آن مبلغ سرمایه را یادداشت کردید، بنویسید.

این راهکار هم یکی از بهترین کارها برای تخمین هزینه های زندگی است، اگر تا کنون از حساب های مختلف برای پرداخت هزینه های زندگی استفاده می کنید همین حالا تصمیم بگیرید این کار را منظم کرده و از همین حالا تمامی مخارج خود را در پایان شب یادداشت نمایید.

جمع بندی مرحله اول: شما در پایان این مرحله باید دو چیز بر روی کاغذ خود نوشته باشید:

  • سرمایه ی مورد نیاز برای رسیدن به استقلال مالی و رسیدن به تصویری که از دوران بازنشستگی دارید
  • تخمین مخارج سالیانه ی خود در زندگی

برای مثال اگر هدف شما این است که در سن ۳۵ سالگی بازنشست شوید و در آن سال از محل سرمایه گذاری در ملک ماهانه ۱۰ میلیون تومان درآمد داشته باشید، شما نیاز به سرمایه ای حدوداً ۲ میلیارد تومان خواهید داشت.

حال باید مخارج سالیانه ی خود را تخمین بزنید. برای مثال اگر شما در حال حاضر سالیانه ۳۰ میلیون تومان درآمد دارید باید تخمین بزنید که مخارج شما در سال چه مقدار است و حتماً آن را دسته‌بندی کنید:

نکته‌ی مهم: مخارج شما به دو دسته تقسیم می شوند:

مخارج ثابت: مخارجی مانند اجاره ی منزل، قسط وام، شهریه مدارس یا کلاس فرزندان، هزینه ی خرید مایحتاج ضروری منزل (گوشت، برنج، مرغ) و غیره

مخارج متغیر: همان‌طور که از اسم آن مشخص است این مخارج متغیر هستند. مثلاً مخارجی مثل مسافرت، رستوران، خرید وسایل منزل و غیره.

قدم دوم: برای ارتقای شغل تلاشتان را بیشتر کنید

نکته ی مهم


شغل شما بزرگ‌ترین دارایی و به معنای واقعی کلمه ثروت شما است

البته اصلاً منظور ازجمله‌ی بالا این نیست که ارزش شغل شما بیش‌ازاندازه است و از همه دارایی های شما بیشتر ارزش دارد، ولی تاکید این جمله ازآن‌جهت است که شغل شما مثل یک موتور برای شروع حرکت شما به سمت بازنشستگی زودهنگام است.

در مقاله ی شش گام برای افزایش درآمد و ارتقای شغل به‌تفصیل چندین راه برای افزایش درآمد و ارتقای شغلی آورده شده است. خبر خوب برای شما این‌که شما می تونی همین امروز این کار را شروع کنید.

افزایش درآمد | ارتقای شغلی | هوش مالی | کسب و کار

ارتقای شغلی

حتما بخوانید

به نکات مقاله ی شش گام برای افزایش درآمد و پیشرفت در شغل در زندگی عمل کنید، حساب بانکی تان از شما تشکر خواهد کرد.

قدم سوم: در هزینه های بودجه ی خود صرفه جویی کنید

برای رشد درآمد شما باید فاصله ی بین درآمد خودتان و هزینه ها را با افزایش بودجه و بازبینی بودجه تان افزایش بدهید.

یکی از بهترین راهکارها برای ایجاد فاصله بین درآمد و پس انداز، بررسی و رصد جریآن‌های پول خروجی از جیب شماست. به‌این‌ترتیب که شما باید تمام هزینه های روزمره ی زندگی خودتان را یادداشت کنید و با بررسی متوجه شوید بیشترین هزینه های زندگی شما در کدام بخش از زندگی تان است

مطمئنا نوشتن این هزینه ها جزئیاتی را به شما نشان خواهد داد که شاید هیچ‌گاه به فکرتان هم نمی‌رسید که برای مثال ماهانه ۱۰% از درآمدتان صرف خرید پفک و بستنی می‌شود، چیزی که هیچ‌گاه پیش از آن احساس نکرده بودید، اتفاقی که چند سال پیش برای من افتاده بود!

با مدیریت و رصد جریان پولی خروجی از جیبتان می‌توانید بسیاری از ناکارایی های مالی زندگی را شناسایی و با تکیه بر هوش مالی خودتان، کیفیت زندگی تان را افزایش دهید.

هوش مالی به معنای کاهش کیفیت زندگی و ایجاد شرایط سخت در زندگی نیست، بلکه هنر مدیریت درآمد و هزینه ها است.

توصیه می‌کنم حتماً بر بودجه ای که برای خود در نظر گرفته‌اید نظارت کافی داشته باشید و به‌صورت ماهانه عملکرد خودتان را بسنجید و مطمئن باشید که این کار مؤثر خواهد بود.

هوش مالی | سرمایه گذاری | حسن رحمانی | استقلال مالی

پس انداز | سرمایه گذاری

قدم چهارم: سرمایه گذاری را همین حالا شروع کنید.

حالا که در حال برنامه ریزی برای افزایش درآمد و مدیریت هزینه ها هستید، با توجه به وضعیت بی ثبات اقتصاد ایران حتماً باید پس انداز خودتان را سرمایه گذاری کنید. وقتی شروع به سرمایه گذاری می کنید، زمان شما بزرگ ترین دارایی شماست، پس به‌هیچ‌وجه سرمایه گذاری را به تأخیر نیندازید.

به‌صورت کلی در همه‌ی کشورها سرمایه گذاری در دوره‌های کوتاه مدت مشکل است اما در دوره‌های بلندمدت ۱۰ تا ۱۵ ساله سرمایه گذاری آسان تر است. در ایران از گزینه های در دسترس برای سرمایه گذاری می توان از معاملات سهام، معامله طلا، معامله مسکن، گاهی اوقات معامله ی خودرو غیره نام برد و برای سرمایه گذاری در هر یک باید به نکات زیادی توجه داشته باشید و صدالبته باید برای سرمایه گذاری های خودتان استراتژی داشته باشید.

شما با به‌کارگیری هوش مالی تان در سرمایه گذاری ها می توانید درآمد خود را افزایش دهید و با به‌کارگیری انضباط مالی در زندگی، به استقلال مالی برسید.

قدم پنجم: فعالیت‌های جانبی و یا شغل دوم خودتان را گسترش بدهید.

 راه‌اندازی شغل دوم یا فعالیت جانبی یک راه مناسب برای کسب درآمد شما خواهد بود. این کار قبل از هر چیز باعث می‌شود که درآمد شما افزایش پیداکرده و پس انداز شما هم در دوره ی زمانی کوتاه‌تری نسبت به قبل رشد داشته باشد.

نکته‌ی مهم در مورد شغل دوم: بهتر است که شغل دوم شما به نحوی باشد که برایتان جنبه‌ی سرمایه گذاری داشته باشد. برای مثال با خرید و فروش سهام نیاز نیست همواره معامله کنید و خودتان قادر به مدیریت زمان هستید، یا کاری مانند راه‌اندازی یک فروشگاه اینترنتی (سایت، تلگرام، اینستاگرام و غیره) می‌تواند به شما کمک قابل توجهی کرده و حتی زمانی که خواب هستید یا در حال تفریح هستید، درآمد شما به حسابتان واریز شود.

مطمئنا اگر ایده ای به ذهنتان نرسید می توانید کارمند یا صندوق‌دار یا پیک موتوری یا حسابدار ساعتی یکی از فروشگاه ها و مجتمع های تجاری نزدیک منزل خود باشید. مطمئنا سایت هایی مانند شیپور و دیوار به شما ایده های خوبی خواهد داد. همچنین شما می توانید به‌صورت پروژه ای با شرکت های مختلف همکاری داشته باشید و در سایت هایی مانند سایت پونیشا به‌صورت فری لنسر (پروژه ای) فعالیت کنید. برای مثال کارهای گرافیکی، تولید محتوا، حسابداری و هر مهارت دیگری را می توانید در این سایت ها عرضه کنید.

دوم اینکه شغل یا سرمایه گذاری جانبی به‌واسطه‌ی افزایش درآمد شما، دارایی های شمارا نیز افزایش خواهد داد و شمارا به زمان موعود بازنشستگی نزدیک‌تر خواهد کرد.

راه‌های زیادی برای راه‌اندازی یک شغل دوم یا کسب و کار جانبی وجود دارد و در پاراگراف‌های قبلی چندین مورد از آن‌ها را برایتان درج کردیم و تنها کافی است تصمیم بگیرید و همین حالا اقدام کنید. اگر باز هم ایده ای ندارید کافی است مطالب همین سایت را پیگیر باشید، مطمئن باشید وبسایت جامع هوش مالی برای شما ایده های بسیاری دارد و البته اگر هم ایده ای دارید و نیاز به مشاوره و راهنمایی در راه‌اندازی دارید همین حالا با ایمیل info@hrahmani.ir یا بخش تماس با ما در ارتباط باشید.

نکته ی مهم

برای توسعه‌یا راه‌اندازی شغل دوم حتماً باید در کنار فعالیتتان، به فکر توسعه‌ی مهارت های خود نیز باشید.

قدم ششم: نگذارید بدهی ها انباشته شوند.

در طی فرآیند رسیدن به استقلال مالی، بدهی ها نقش یک قاتل را دارند. احتمال دارد قبلاً یا حتی همین حالا درگیر پرداخت بدهی ها بوده باشید، لذا در لحظه باید تصمیم قاطعی بگیرید.

تصمیم بگیرید

تصمیم بگیرید به‌هیچ‌عنوان بدهی های خود را اضافه نکنید.

البته گاهی اوقات که نرخ تسهیلات بانکی کمتر از نرخ سود سپرده های سرمایه گذاری بانک است، استفاده از بدهی و یا دریافت وام می‌تواند موجب نزدیکی شما به اتمام فرآیند استقلال مالی بشود.

تمرکز شما باید بر پس انداز پول همراه با برنامه باشد و مطمئنا پس انداز بدون برنامه نتیجه ای جز از دست رفتن پول تان نخواهد داشت. اگر به این مورداطمینان ندارید مقاله ی هوش مالی و پیش بینی نرخ دلار را حتماً مطالعه کنید و تا با حساب و کتابی ساده متوجه کاهش ارزش پول خود بشوید.

قدم هفتم: قدم‌های بالا را بردارید و آن‌ها را ادامه دهید.

قدم‌های بالا را بردارید و برای همه‌ی آن‌ها برنامه ریزی کرده و همین حالا تصمیم بگیرید؛ و کافی است شما در انجام این قدم‌ها ممارست داشته و دست از تلاش برندارید. ادامه‌ی این رفتار تبدیل به عادت شده و گذشت زمان موجب بهبود کسب و کارتان خواهد شد.

کارهایی که در هر قدم بالا گفته‌شده را حداقل یک سال باید انجام دهید تا نتیجه داشته باشد و سپس تخمین بزنید که برای زندگی دوران بازنشستگی خود و تحقق بودجه ی آن به چه مقدار درآمد و سرمایه نیاز خواهید داشت. تا به استقلال مالی برسید.

درنهایت شما به‌جایی خواهید رسید که درآمد بازنشستگی شما بالاتر از هزینه های شماست و در آن زمان می توانید از کار تمام وقت کاملاً بازنشسته شوید. در زیر این موضوع را بیشتر توضیح خواهیم داد:

اجرای گام‌های بالا

چگونه در ۱۰ سال یا کمتر بازنشسته بشویم؟ | وبسایت جامع آموزش هوش مالی، سرمایه گذاری

هوش مالی | حرکت به سمت استقلال مالی

حال برای اینکه در مورد نحوه‌ی اجرای گام‌های بالا برای رشد هوش مالی و افزایش درآمد اطلاعات بیشتری کسب کنید، مثال‌های زیر ارائه‌شده است:

حال با دو فرض زیر به بررسی رسیدن به استقلال مالی می پردازیم:

  • شما از محل شغل فعلی‌تان سالانه ۳۶ میلیون تومان درآمد دارید.
  • شما برای پوشش هزینه های بازنشستگی به سالانه ۲۹ میلیون تومان نیاز دارید.

حال در اینجا به شما نشان می‌دهیم که چگونه با این شرایط به استقلال مالی برسید.

از همین امروز تصمیم به پس انداز ۴۰% از حقوق تان بگیرید و بلافاصله پس از دریافت حقوق ماهیانه یا کسب درآمد آن را مطابق استراتژی سرمایه گذاری تان، سرمایه گذاری کنید.

شاید در ابتدای کار سرمایه گذاری ۴۰% از حقوق تان کاری مشکل باشد و بر مبنای ساختار تصمیم گیری مغز و هوش مالی حتی کاری نشدنی به نظر برسد، اما بهترین راهکار برای عمل به این پیشنهاد چیست؟

برای هر یک از ما انسان‌ها تصمیم گیری در خصوص آینده بسیار آسان تر از تصمیم گیری برای زمان حال است. رژیم خود را از هفته‌ی آینده شروع می‌کنیم نه از امروز، پس انداز را از ماهی آتی شروع می‌کنیم نه از امروز و هزاران تصمیم دیگر که برای آینده گرفته‌ایم و گاهی به آن عمل کرده و گاهی تصمیمات را فراموش کرده‌ایم.

مطابق فرض بالا شما باید سالانه ۱۴ میلیون تومان سرمایه گذاری داشته باشد.

اولویت اول ما تصمیم گیری در خصوص حقوق های آینده است: اگر کارمند باشید شما در پایان سال، پاداش + مرخصی + عیدی دریافت خواهید کرد و با توجه به میانگین درآمد ماهانه ۳ میلیون تومان، دریافتی شما برای سه قلم بالا حداقل ۹ میلیون تومان خواهد بود.

حال کافی است به‌منظور هزینه های عید و مبلغ باقی‌مانده تنها ۱۰% از حقوق ماهانه ی خود را پس انداز کنید.

با این تفاسیر شما عیدی، پاداش و مرخصی های خود را برای سرمایه گذاری اختصاص داده‌اید و پس انداز شما تنها ۱۰% از حقوق ماهیانه خواهد بود.

برنامه ی بسیار خوبی است و کاملاً منطبق با ساختار رفتار اقتصادی هر یک از ما انسان‌ها. حتی شما می توانید برای سال آتی، با خود عهد کنید تا اضافه حقوق شما بر مبنای تورم کاملاً صرف پس انداز و سپس سرمایه گذاری بشود.

مطمئنا رسیدن به استقلال مالی با این نوع تصمیم گیری، سریع‌تر خواهد بود.

نکته مهم

مطمئنا برای رسیدن به استقلال مالی باید برای مدتی استانداردهای زندگی خود را پایین بیاورید و سرمایه گذاری بیشتری انجام بدهید.

حتی ممکن است فرض شما بر این باشد که پس انداز و سرمایه گذاری این مبلغ در تهران یا سایر کلان‌شهرها غیرممکن است

مطمئنا هر تصمیمی مشکلات خودش را خواهد داشت و مسیر رسیدن به استقلال مالی نیز در ابتدای راه با مسائلی ازاین‌دست روبه‌رو خواهد بود و کافی است آن‌قدر تلاش و تکرار داشته باشید تا مسیر عصبی ساخته شود. حتی اگر کسب و کار شخصی دارید یا کارمند هستید، شاید نیاز باشد برای مدتی به یک شهر با هزینه های کمتر مهاجرت کنید، چراکه محل زندگی شما تأثیر قابل توجهی بر درآمدتان خواهد داشت.

همین حالا تصمیم به افزایش پس انداز و سرمایه گذاری را بر روی کاغذ بنویسید و سیستمی راه‌اندازی کنید که مطابق آن سالانه ۱۴ میلیون تومان (۴۰% از درآمد) را سرمایه گذاری کنید. مطمئنا باید سرمایه گذاری شما سودی بالاتر از تورم داشته باشد.

حتما بخوانید

تصویرسازی ذهنی چیست و چگونه می تواند در زندگی مالی ما موثر باشد؟

یک خبر خوب

درصورتی‌که شما سالانه ۱۴ میلیون تومان معادل ۴۰% از حقوق ماهیانه تان را سرمایه گذاری کنید و برای ۱۰ سال به‌صورت میانگین سودی سالانه ۲۰% دریافت کنید. سرمایه ی شما در پایان ۱۰ سال به حداقل به رقم ۴۰۰ میلیون تومان خواهد رسید (افزایش حقوق سالیانه و غیره در نظر گرفته نشده است)

این رقم می‌تواند رسیدن به استقلال مالی را تا حدی تسریع کند.

حال اگر هنوز هم فکر می کنید که قادر به پس انداز ۴۰% از درآمد خود نیستید به بخش زیر توجه کنید:

زمان آن رسیده است که شغل دوم خود را ایجاد کنید.

ممکن است شما با ایجاد شغل دوم در سال های ابتدایی درآمد قابل توجهی نداشته باشید و کمکی به وضعیت مالی شما نشود.

فرض را بر این می‌گذاریم که شما پس از سه سال از محل شغل دوم خودتان سالانه ۴ میلیون تومان درآمد خواهید داشت (کمتر از ۳۳۰،۰۰۰ تومان در یک ماه) و شما حتماً باید این مبلغ را پس انداز کنید.

مطمئنا کسب ماهانه ۳۳۰،۰۰۰ تومان در ماه از شغل دومتان سخت نخواهد بود.

اگر شما سالانه ۴ میلیون تومان درآمد خود از این محل را پس انداز کنید و سودی معادل سود بانکی دریافت کنید، سرمایه ی شما از محل این سرمایه گذاری پس از ده سال به رقم ۱۰۰ میلیون تومان خواهد رسید.

نکته مهم هوش مالی

با توجه به تورم، مطمئنا درآمد سالیانه شما هم افزایش خواهد یافت و به‌تبع آن پس انداز و سرمایه گذاری شما نیز افزایش خواهد یافت. به‌علاوه مطمئنا شغل دوم شما نیز توسعه‌یافته و درآمد بیشتری خواهید داشت، پس مبلغ سرمایه ی شما بعد از ۱۰ سال بسیار بیشتر از ۱۰۰ میلیون تومان خواهد بود.

مطمئنا با استفاده از دو راه بالا، می توانید به سرمایه ی مد نظر برای دوران بازنشستگی برسید و با ارزش فعلی پول پس از ۱۰ سال، حداقل ماهانه درآمدی ۷ میلیون تومانی کسب کرده درحالی‌که حقوق تان تنها ۳ میلیون تومان بوده است.

عمل کردن به گام‌های بالا و انجام محاسبات بالا، مطمئنا قدم بزرگی در راستای رسیدن به استقلال مالی خواهد بود.

استقلال مالی | هوش مالی | سرمایه گذاری | بازنشستگی | 10 گام استقلال مالی

رسیدن به استقلال مالی

جمع بندی استقلال مالی

البته که نتایج حاصل از اجرای گام‌های بالا بسیار متفاوت خواهد بود اما شما می توانید از اصول و قدم‌های بالا استفاده کنید و با توجه به درآمد خودتان برای رسیدن به استقلال مالی برنامه ریزی کنید.

ممکن است شما درآمد بیشتری کسب کنید و پس انداز کمتری داشته باشید، یا این پس انداز بیشتری نسبت به مفروضات بالا داشته باشید یا حتی درآمد حاصل از شغل دوم از سال اول افزایش یابد یا امکان دارد هر شرایط دیگری برای شما فراهم شود.

کافی است شما قدم‌های بالا را متناسب با شرایط و علایق خاص خودتان اجرا کنید و در مسیر استقلال مالی قدم بردارید و در مواقع مورد نیاز برنامه ی خود را بازبینی و اصلاح کنید.

قرار نیست با کسی رقابت داشته باشید و مهم حرکت در راستای بازنشستگی زودتر از موعد و رسیدن به استقلال مالی است. گام‌های طرح بالا کاملاً انعطاف‌پذیر است و با خیال راحت آن را متناسب با شخصیت خود اجرا کنید.

دعوت به اقدام

حتماً اهداف خود را بر روی دیوار اتاق یا محل کارتان بنویسید.

این مقاله و توصیه‌های بالا یک مشاوره ی مالی نیست و حتماً با شرایط خاص خودتان گام‌های بالا را اجرایی کنید.

آیا کاری که امروز می کنید، در راستای رسیدن به اهداف تان است؟ پس همین حالا اقدام کنید و برنامه ی خود را بنویسید.

ترجمه و تالیف : وبسایت جامع هوش مالی | حسن رحمانی به همراه استفاده از منابعی نظیر بلومبرگ و سی ان ان